Маржан ӘБІШ
Маржан ӘБІШ«Egemen Qazaqstan»
735 материал табылды

Қоғам • 31 Желтоқсан, 2023

Бас жүлде қазақ ақынына бұйырды

Жыл соңында ел руханияты тағы да жағымды жаңалықпен толықты. Хайнань аралында өткен Боао 6-халықаралық поэзия фестивалінің бас жүлдесі Қазақстанға бұйырды. Поэзия сыйлығының «Үздік жетістік» аталымын қазақ ақыны Ұлықбек Есдәулет еншіледі.

Қоғам • 26 Желтоқсан, 2023

Қарақалпақ әндері әуелеген кеш

Ауылы аралас, қойы қоралас жатқан ағайындардың қай-қайсысының да түп тарихы, өнері мен салт-дәстүрі, әдебиеті мен мәдениеті қазақ елімен тереңнен тамырласып жатыр. Бауырлас халықтардың түрлі тараптағы бекем байланысы бүгінгі таңда да жалғасып келеді. Күні кеше ғана елордада қарақалпақ әндерін тыңдап, мың бұралған биіне сүйсініп қайттық. Әндегі шығыстық әуез тұла бойыңды балқытып, бір сәт Қарақалпақ елінің топырағына алып кеткендей әсерде болдық.

Таным • 25 Желтоқсан, 2023

Мұңлықтың күйі...

Әлқиссаны аңыздан бастайық.Бірде Прозерпина құрбыларымен өзен жағасынан гүл теруге барып, жер­асты құдайының көзіне түседі. Плутон оның Адониске деген сезімін біле тұра, қызды күймеге отырғызып ала қашады. Желмаядай жүйткіген күйменің алдында жер қарс айырылып, сүйгеніне қолы жеткен Плутон өлілер мекеніне еніп кете барады. Алайда Церера жанына жақын, нәзік қызын шарқ ұрып жүріп іздеп тапқан соң, оны қайтарудың амалын ойлайды. Плутон қаламаса да, жіберуге мәжбүр болады. Кетерінде қызға анар ұсынады. Неше күн бойы нәр татпаған тұтқын қыз жемісті қомағайлана жеп қояды. Аңғал ару жерасты құдайы қып-қызыл лағыл іспетті дәндерді «Сүйгенім жерасты патшалығын ұмытпасын, маған қайта оралуды қаласын» деген ниетпен бергенін білмеген еді. Міне, содан бері Прозерпина алты айын тірілер, алты айын өлілер мекенінде өткізеді деседі.

Пікір • 24 Желтоқсан, 2023

Марафон

Бір сәт күйбең тірліктен арылып, ми­да­ғы мың-сан ойдан алыстап, сәл тоқтап, ты­ныш­тық тауып айналаңа қара­саң, өмірдің қалай өтіп жатқанын көре­сің. Зымырап жатқан уақыт. Сол уа­қытпен жарысып, жете алмасын білсе де құл­шына қуып бара жатқан адамдар. Ешкімнің артық уақыты жоқ – бәрі бір жаққа, яки бір мақсатқа жетуге асығады. Әлеуметтік желіні байқасақ та жай жүрген адам көрмейсің: бәрі бірдеңе іздеп жүр – бақыт, байлық, тыныштық, үйлесім, бәлки, өзін. Қазір өзі сондай заман болды ма, ешкім тыныш, қарапайым өмір сүргісі келмейді екен. Ешкім өз өміріне риза емес: бәрі бірдеңе өзгерткісі келеді, бәрі бәрін басынан бастағысы келеді, бәрі басқа адам болғысы келеді.

Қоғам • 22 Желтоқсан, 2023

Түркі жұртының тағылымды тойы

Тереңнен тамыр тартқан түбі бір Түркі әлемі үшін биыл айрықша оқиғаларға толы болды. Бауырлас елдердің бірнешеуінде қатарынан бір ғасырлық мерейтойлар аталып өтіп жатыр. Атап айтсақ, Түркия Республикасының құрылғанына, Әзербайжан халқының Жалпыұлттық көшбасшысы Гейдар Әлиев пен көрнекті қазақ жазу­шысы Кемел Тоқаевтың туғанына 100 жыл толып отыр.

Театр • 21 Желтоқсан, 2023

Женева көрерменін тәнті еткен «Астана балет»

«Астана балет» театрының Швейцарияға гастрольдік сапары табысты өтті. 15-17 желтоқсан аралығын­да қатарынан үш күн ел­ордалық театр әртістері Женеваның Batiment des Forces Motrices мәдени ор­талығында қазақ ба­лет өнерін паш етті. Гаст­роль­дік көрсетілімнің ­бәрі анш­лагпен өтіп, көрер­мен қауым әртістерге тік тұрып қошеметін білдірді.

Руханият • 19 Желтоқсан, 2023

Сананы сілкінткен «Аз и Я»

Шын мәнінде, егемендіктің, еркіндіктің ақ таңына дейінгі азапты жолда кімдердің ізі қалғанын, рухты жырында кімдердің даусы естілетінін Жер-ана жақсы біледі. Қатпары қалың болса да, оқулығы жұқа тұнған тарих та куә. Қаншама жан азаттыққа қол созды, қаншама қадам жасалды, гүлдер солды, үміттер үзілді, шырағы сөнді. Рух сілкінді, тарихи сана оянды. Бұл «соғыста» ұлтының тәні мен жаны ояу болсын деген талай қайраткер қалам арқылы күресті. Елдің рухын берік етіп, ішкі сенімін күшейткен қаншама сүйекті шығарма қазақ аңсаған азаттыққа жол салды.

Өнер • 07 Желтоқсан, 2023

Өнер мен баға немесе бәсі 139 миллион доллар картина

Шығармашылық ғұмырын аңызға айналдырған Пикассоның осы уақытқа дейін талай картинасы адамның қиялына сыймайтын, ессіз бағаға сатылды. Суретші көзі тірісінде де кедей болған жоқ. Ол өмірден өткенде байлығы 1 миллиард 100 миллион долларды құраған. Бір кездерде нан алуға ақша таппаған Пикассо өзі қалаған өмірге ақыры жетті. Өнері жеткізді. Жалпы, Пикассоның өмірі мен өнері хақындағы әңгіме таусылған ба?.. Қаузай берсең, мың бір түнге жалғасады.

Өнер • 04 Желтоқсан, 2023

Өмірімен өрілген портрет

Бейнесі аңызға айналған Анна Ахма­тованың портреттері көпке мәлім. Ақын­ның суретін әр жылдары Амедео Модильяни мен Кузьма Петров-Водкин, Иосиф Бродский мен Алексей Баталов салған. Өнертанушы Эрих Голлербах айтқандай, «Ахматованың портреттерінде ондаған сыншының кітаптарына қарағанда әлдеқайда көп шындық бар» деседі. Иә, аңыз-тұлғаның өмірінің әр кезеңін бейнелеген туындыларда сол уақытқа сай ақынның көңіл күйі де көрінетіндей. Десе де бірнеше портретіне ортақ бір күй бар – мұң. Қай суретшінің қыл­қаламындағы Ахматоваға қара­саңыз да биік рух, сырбаз бейне, асқақ жан, жанарынан есетін қоңыр мұңды бай­қамау мүмкін емес.

Қоғам • 01 Желтоқсан, 2023

«Халық жазушысы» кімдерге беріледі?

Әлемде мың-сан өнер бар: әдебиеттің жөні бөлек. Әлемде мың-сан жанр бар: көркем шығарманың жөні бөлек. Адамның қатпар-қатпар жан дүниесінің терең сырына бойлап, табиғатын, шынайы мінезі мен болмысын, жан тебіренісін шебер суреттеп, оқып отырған жанды әлемтапырық күйге түсіретін де әдебиет. Жазушының «тәтті тамұғынан» тұншыға шыққан шығармасы санаңда сілкініс жасап, дәл осындай әсер қалдыратыны тылсым бір күш сынды.