Ерлан ЖҮНІС
Ерлан ЖҮНІС«Egemen Qazaqstan»
90 материал табылды

Әдебиет • 30 Қаңтар, 2022

Чацкий уақыты

Он тоғызыншы ғасырда туып, бар-жоғы отыз төрт жыл ғұмыр кешкен ойшыл ақынның артында бір ғана ірі туындысы қалды. Ол туынды патшалық Ресейде, Герценнің тілімен айтқанда, «түнде атылған оқтай» дүмпу тудырды. Ол шығарманың әр сөзі афоризмге, мәтелге айналып кетті. Соның бірнешеуін мысалға алайық: «Бақыттылар сағатқа қарамайды», «Тұрмыс – жаңа, ал түсінік – ескі», «Ал сотың кім?!», «Қызмет қылуға – әзір бас, Жағымпаздануға – жаным қас», «Қағынған тілдер қарудан қауіпті», «Шулаймыз, бауырым, шулаймыз», «Бала тудыруға көп ақылдың қажеті жоқ», «Бордодан келген әлдебір француз», «Шақырылғандар мен шақырылмағандар үшін де есігіміз шалқасынан ашық», «Менің романымның қаһарманы емес», «Күнтізбелер өтірік айтады»...  

Әдебиет • 23 Желтоқсан, 2021

Жылы – Альфа, күні – Игрек

Шығармадағы ойды ашып көрсету – әдеби анализ, ойдың жетілмегендігін көрсету – сыни көзқарас, ал ойды өзіңше түсіну – көзқарас. Біздікі – көзқарас.

Таным • 30 Қараша, 2021

Ұлысқа ұстын ұғымдар

Мұғаллақ аспан ғана ұстынсыз. Ұлыс та, ұлт та, жалқы адам да ұстынсыз бола алмайды. Оның ұстыны – идеялар, концепциялар мен доктриналар, стратегиялар менен жоба-жоспарлар. Мұратына жеткісі келер әрбір мұғадалы кісі осының біріне ұмтылады. Өзін қазып табады, өзінен табылмаса өзгеден іздейді. Бірақ әлбетте ол оның болмысына нұқсан келтірмейтіндей болса ғана.

Пікір • 01 Қараша, 2021

Шыны үй және шыны жүрек

Зау көкке мойнын созған зәулім үйлерге көз салғанда сан алуан күйді кешесіз. Біздің балалығымыз өткен бәкене бойлы бес қабатты сұр үйлерді сүріп өткендей, жадағай өмірді жарып шыққандай, жаңа заманның белгісіндей асқақ та сәнді үйлерге қарап тұрып, кеудеңді қуаныш кернесе, кейде көп терезелерден кезектесе жанып-өшіп жатқан шамдарға қарап, адамдардың қилы тағдыры жайлы ойға батасыз.

Әдебиет • 27 Қыркүйек, 2021

Әуезовтің ғадеті

Жұмыс кабинетіміздің бір қабырғасын тұтас алып Абай мен Шәкәрімнің, Алаш қайраткерлерінің, сол ретте, әрине, Әуезовтің де портреті ілініп тұр. Сол портреттерден азаматтар, арда туған перзенттер ғана емес, дәуір қарап тұрғандай, тау мен дала, тарих пен тағдыр, замана мен ғасырлар, атамыз қазақ көз салып тұрғандай аласапыран бір күйге душар етері де бар.

Әдебиет • 06 Қыркүйек, 2021

Фенимор Купердің «әдеби күнәлары»

Романтикалық фантастика жанрында жазылған романды жүйелеп отыратын 19 ереже бар, тіпті оның ұзын-ырғасы 22 деушілер де табылады. «Аңсақ» (әңгіме Фенимор Купердің «Зверобой» романы жайында – Марк Твен) романында соның 18-і бұзылады. 18 ереже нені талап етуші еді? 

Әдебиет • 20 Тамыз, 2021

Ат-лау аман ба?

Сөздердің тууы, өмір сүруі, өлуі – өзінше бір цикл. Әр дәуірдің өз сөзі, сол заманның сыны мен сипатын ашатын, сана ағыны мен көңіл күйін беретін сөздер болады. Белгілі бір сөздер өз кезеңімен бірге пайда болып, сол кезеңмен бірге құмға сіңгендей, құрдымға кеткендей жоғалып жатады. Жаңа идеялар, жаңа технологиялар жаңа ұғымдарды тудырады.

Тарих • 19 Тамыз, 2021

Бір сурет – бірнеше оқиға

19 тамыз – Дүниежүзілік фотография күні. 2009 жылы аустралиялық Корске Ара есімді фотографтың бастамасымен бекітілген екен. Оның негізінде 1839 жылдың 19 тамызында француз өнертапқышы Жак Луи Дагердің фотосуретті алудың ерекше тәсілін ойлап табуы жатыр. Мұны 1940 жылы Александр Уолкот жетілдіре түскен.

Әлем • 18 Тамыз, 2021

Тіл табысу күні

Әлем кейінгі екі жылды ауыр өткеріп жатыр. Күннің әр сәті – елең-алаң, апақ-сапақ секілді. Оған себеп, әрине, 2019 жылы алғашқы белгілері байқалған коронавирус індеті. Осы індет алып келген жаһандық пандемия әлемде экономикалық тұрақсыздықты, саяси солқылдақтықты, қоғам мен адам, адам мен адам арасындағы келіспеушіліктер мен түсініспеушіліктерді тудырды.

Қоғам • 06 Тамыз, 2021

Мәдениет: символ мен идея

Сүлеймен патшаның жүзігінде: «Бәрі де өтпелі. Бұл да өтеді» деген жазу болған екен дейді. Сүлейменнің жүзігін кім та­ғып көріпті, бірақ әрбір адам осы бір ойды, сезімді өз өмірінде әйтеуір бір кеші­реді. Бұл – көңілдің күйі, адам өмірі­нің көңіл күйі ғой. Уақыттың көңіл күйі. Ұлан­ғайыр даланың қайсыбір шоқы­сында отырып «Ахау, арман, дүние – жал­ған» деп аһ ұрған қазақтың, «дүние – бір қисық жол бұраңдаған» деп шерлене ыңылдаған қазақтың қай перзенті де осы күйді кешкен, кешіп те келеді, кеше де бермек.