Қазақ елінің боксшылары Алманиядағы аламанға мына құрамда аттанған болатын: Ержан Жомарт (49 кг), Азамат Исақұлов (52 кг), Қайрат Ерәлиев (56 кг), Әділет Құрметов (60 кг), Бекдәулет Ибрагимов (64 кг), Абылайхан Жүсіпов (69 кг), Әбілхан Аманқұл (75 кг), Ерік Әлжанов (81 кг), Василий Левит (91 кг) және Қамшыбек Қоңқабаев (+91 кг). Осылардың арасында бұрын әлем чемпионатының тартысына түскен үш-ақ боксшы болды. Олар – Қайрат Ерәлиев, Абылайхан Жүсіпов және Василий Левит. Қалғандарының жас шамасын бота тірсек бозбала деп айтуға келмес, дегенмен мұндай деңгейдегі сайыста бақ сынап, ысыла қоймаған боксшылар еді.
Бірден айта кету керек, осындай жаңарған, сынақ түріндегі құрамда сынға түскен боксшыларымыздың нәтижесін толайым табысқа балаған жөн. Әрине, бұдан да тәуір нәтижеге қол жеткізуге болушы еді. Бірақ, бұйырғаны осы болды.
Әр нәрсенің парқы салыстырғанда білінеді. Мәселен, құраманың осыдан екі жыл бұрын, яғни 2015 жылы Дохада (Қатар) өткен әлем чемпионатындағы нәтижесі тұрғысынан алғанда, алға басқан қадамымыз аршынды болды. Дохада біздің боксшыларға екі-ақ жүлде бұйырған болатын. Данияр Елеусінов (69 кг) пен Иван Дычко (+91 кг) финалдық жекпе-жектерінде жеңіліп, күміс медальға қанағат еткен еді.
Биылғы әлем чемпионатының жартылай финалына алты бірдей боксшымыз атойлап шықты. Қоржында кем дегенде алты «қола» бар деп көңіл марқайтқанымызбен, «алтын», «күмістен» де дәмеміз зор еді. Өкінішке қарай, алты боксшымыздың үшеуі жарыстың келесі кезеңіне шыға алмай, қола жүлдені қанағат етті.
Енді, финалға шыққан үш боксшымыздың көрсеткен өнері туралы аз-кем айта кетейік. Жамбыл бокс мектебінің түлегі, 75 кило салмақта сынға түскен 20 жастағы Әбілхан Аманқұл, сөз жоқ дарынды боксшы. Осы чемпионатта ол өзінің жастығына қарамастан, сабырлы жүріп асқан салқынқандылықпен жұдырықтасатын, соққылары өте ауыр шебер ретінде көрсетті.
Финалға дейін небір азулы боксшыларды тұқыртып, тізе бүктірді. Жартылай финалда Олимпиада және әлем чемпионы кубалық Арлен Лопесті жеңгенінің өзі сенсацияға баланған еді. Өкінішке қарай, шешуші жекпе-жекке біздің боксшы шаршаңқырап шықты, психологиялық тұрғыдан да айқасқа әзір болмағаны көрініп тұрды. Сол себепті, Еуропаның биылғы чемпионы украиналық Александр Хижняк ринг үстінде ойына келгенді істеп, біздің боксшыны ойсырата жеңді.
Аса ауыр салмақта үміт еткен қызылордалық Қамшыбек Қоңқабаевқа қарсы өте тәжірибелі, талай сойқанды көрген әзербайжандық Магомедрасул Меджидов жұдырықтасты. Біздің бокссүйер қауымның есінде ол қазір кәсіпқой боксқа ауысқан Иван Дычконы нокаутқа түсіргенімен есте қалған еді. Жартылай финалда камерундық қара күш иесі Фоку Арсеннің өзін екі рет нокдаунға жіберіп, бокс мамандарының жылы ілтипатына бөленген боксшымыздың шешуші жекпе-жекте шалғысы тасқа тиді. «Қамшыбекке әлі де болса көп жұмыс істеу керек», деді бас бапкер финалдан кейін журналистерге берген сұхбатында. Сондай-ақ, ол Әбілхан Аманқұлдың күміс жүлдесін өте жоғары нәтиже ретінде бағалады. «Алғашқы әлем чемпионатында финалға жету деген жас боксшы үшін тамаша көрсеткіш», деді ол.
Ал Қазақ еліне жалғыз алтын жүлдені сыйлаған Қайрат Ерәлиевтің атына қандай мадақ айтса да жарасады. Жалпы, Оңтүстік Қазақстан боксының өкілі Ерәлиев ел құрамасындағы ең тәжірибелі боксшылардың бірі, биыл ол 29 жаста. Айқасты бастан көп өткеріп, ысылғандығының арқасында ол небір мықты қарсыластарын жарыс жолынан ығыстырды. Әсіресе, ежелгі қарсыласы, Рио-2016 Олимпиадасында өзінің жолын кескен өзбек боксшысы Муроджон Ахмадалиевті бетқаратпай жеңгені Ерәлиевтің еңсесін көтеріп жібергені сөзсіз еді. Алтын жүлде үшін болған айқаста біздің боксшы америкалық жас дарын Дюк Роганды қиналмай жеңді. «Ерәлиевтің қарсыластары мықты болды. Дегенмен, ол өзінің ақыл-ойы, тәжірибесі және шеберлігінің арқасында чемпион атанды», деді әлем чемпионының жеке бапкері және Ұлттық құрама команданың бас жаттықтырушысы Мырзағали Айтжанов.
Жалпы, Гамбург рингі Бостандық аралы өкілдері үшін аса табысты болды. Жалпыкомандалық есепте бірінші орынды жеңіп алған Куба құрамасынан Хоанис Аргилагос (49 кг), Йосбани Веития (52 кг), Энди Крус Гомес (64 кг), Хулио Сесар ла Крус (81 кг) және Эрисланди Савон (91 кг) чемпион атанса, Ласаро Альварес (60 кг) пен Рониэль Иглесиас (69 кг) күміс жүлдегер атанды.
Сонымен қатар, бұл чемпионат Өзбекстан боксының өрлеу үстінде екендігіне тағы бір мәрте көз жеткізді. Бауырлас елдің былғары қолғап шеберлері жалпы саны алты медаль жеңіп алып, Куба боксшыларынан кейінгі екінші орынға табан тіреді. Шахрам Гиясов (69 кг) чемпион атанса, Хасанбой Дусматов (49 кг), Жасурбек Латипов (52 кг) және Икболжон Холдаров (64 кг) күміс жүлдеге ие болды. Ал Бектемір Меликузиев (81 кг) пен Санжар Турсунов (91 кг) қола медальды қанжығаға байлады.
Гамбургтегі әлем чемпионатында мамандар қабағы мен маңдайы жарылған боксшылардың көп болғанына назар аударды. Бірақ, боксшылардың басына киетін шлем туралы әңгіме әзірге қозғала қойған жоқ. Әйтсе де, ерте ме, кеш пе шеберлердің шекесін қыздырмай тұрған бұл мәселе күн тәртібіне қойылуы әбден мүмкін.
Ал біз болсақ, әлемде үздік үштіктің ішіне кіреміз деген сөзімізді ұстап қалдық. Тағы да қайталап айтамыз, жаңарған құраммен жаһандық додада командалық жүлдеге ілігу дегеніңіз айтқанға ғана оңай шаруа!
Алманиядағы бокс аламанында төрешілер тарапынан қасақана бұрмалаушылықтар болмаса да, ара-тұра белгілі бір боксшыларға қатысты бүйрекбұрушылықтардың орын алғаны рас. Дегенмен, жалпы алғанда, бұл чемпионатта қазылардың әділеттің ақ жолынан алысқа ұзай қоймағаны қуантты. Осы тұрғыдан алғанда, АИБА-ның әділетсіз төрешілермен аяусыз күресіп жатырмыз деген мәлімдемесіне сенгің-ақ келеді.
Әуесқой боксшылардың келесі ХХ әлем чемпионаты екі жылдан кейін Ресейдің Сочи қаласында өтеді. Оған дейін біздің боксшылар Индонезияның Джакарта және Палембанг қалаларында өтетін Азия ойындарында бақ сынайды. Ал ол Сарықұрлық додасына Қазақстан командасының қандай құрамда барары алдымыздағы қараша айында өтетін ел чемпионатынан кейін белгілі болуы мүмкін. Бұл турасында бас бапкер Мырзағали Айтжанов былай деді: «Бізде резерв бар және бәсеке өте жоғары. Алдымызда Қазақстан чемпионаты және басқа да турнирлер бар. Азия ойындарына мықты құрамда апарып, жалпыкомандалық есепте бірінші орын алуға бар күшімізді саламыз».
Қайрат ӘБІЛДА,
«Егемен Қазақстан»
Суреттерді түсірген
Данияр МАЙЛЫБАЕВ
