Көрменің ашылу рәсіміне Парламент Мәжілісінің депутаты Мұхтар Ерман, Түркияның Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Невзат Уянык, Халықаралық түркі академиясының президенті Дархан Қыдырәлі, Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ-дің халықаралық байланыс және инновациялар жөніндегі проректоры Баубек Сомжүрек, Юнус Эмре атындағы түрік мәдени орталығы директорының міндетін атқарушы Алмагүл Исина және басқа да көптеген ғалымдар мен студенттер қатысты.
Мәжіліс депутаты Мұхтар Ерман аталған шараның қос елдің мәдени байланыстарын нығайта түсуде маңызы зор екенін, туысқан түрік елі тарихи бастауында тұрған тұлғаны «ұлы Ататүрік» деп ұлықтайтынын, Елбасымыз да өз сөзінде Мұстафа Кемал Ататүрік тұлғасының бауырластықтың нышанына баланатынын әр кез айтып жүретінін жеткізді.
Ал Халықаралық түркі академиясының президенті Дархан Қыдырәлі екі елдің арасындағы ынтымақты қарым-қатынастың кеңейе беретіндігіне тоқталып: «Бүгін біз XXI ғасырдың ұлы тұлғасын және түрік тарихының тұғырлы тұлғасын еске алу үшін жиналып отырмыз. Алаштың ардақтысы Мұстафа Шоқайдың «Біз бәріміз Мұстафа Кемал Ататүрікке қолдау білдіруіміз керек. Соның жанынан табылуымыз керек. Себебі Түркия жеңіске жетсе, онда түркі әлеміне үлкен жол ашылады» деп айтқан сөзі бар. Шын мәнінде, Атүрік самұрық сияқты күн астында жаңа мемлекет құрып қана қойған жоқ, бүкіл шығыс халықтарына, мұсылман әлеміне, түркі дүниесіне үлкен үміт сыйлады. Ататүрік жаңадан құрылған мемлекетке түрік атауын берді. Құрылған күннен бастап түркі әлеміне деген өзінің үлкен ықыласын білдірді. Мұстафа Шоқай, Зәки Уәлиди Тоған, Мамед Эмин Расулзаде және өзге де көптеген қайраткерлер сияқты ортақ тарихи сана қалыптастыруға ұмтылды. Латын әліппесін қабылдап, түркі әлемін жақындастыруға әрекет жасады. Сондықтан Түркия ұлы мәжілісі де «Ататүрік – түркілердің атасы» деген ат берді», деді.
Көрмеге қойылған фотолар Ататүріктің өзі негізін қалаған екі ұйымның бірі «Түрік тарихы ұйымының» архивінен алынған екен. Астаналықтар мен қала қонақтарына көрмеде тарихи маңызы зор 40 фото ұсынылды. Фотосуреттер арасында көпшілікке таныс емес сирек суреттер де қойылған. Әсіресе, 1928 жылы 20 қыркүйекте Кайсериде түсірілген Гази Мұстафа Кемалдің жаңа латын әліпбиін тақтаға жазып, халыққа үйретіп тұрған фотосы көпшілік назарына ілікті.
Шара соңында Юнус Эмре орталығында түрік тілін үйренушілер Ататүрік туралы қазақ және түрік тілінде жыр оқып, қайраткердің қарындашпен салынған портретін мәртебелі қонақтарға тарту етті. Юнус Эмре атындағы түрік мәдениет орталығы бастамашы болған айтулы шараға Түркияның Қазақстандағы елшілігі қолдау көрсетіп отыр.
Ататүрік өзі құрған Түркия мемлекетін заманауи және зайырлы ұлттық мемлекетке айналдыру мақсатымен үлкен саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени реформаларды жүзеге асырды. Соның ішінде араб әліпбиінің орнына латын әліпбиіне көшу реформасы өте қысқа мерзімде Ататүріктің басшылығымен жүзеге асырылған болатын. Бұдан бөлек мыңдаған ақысыз мектептер ашылып, әйелдер тұңғыш рет азаматтық және саяси құқықтармен бірге сайлау және сайлану құқына ие болған себепті жеңіске бастаған реформатор ретінде Түркия халқы ерекше құрмет тұтады.
Ая ӨМІРТАЙ,
Суреттерді түсірген Ерлан ОМАР,
«Егемен Қазақстан»
