Тарихи журналистика жанрында жазылған «Тәуелсіздік дәуірі» кітабы елдің жаңа тарихындағы шешуші тұлғаның көзқарасын баяндайды. Егемен елдің негізі қаланған сәттен бастап қалыптасу кезеңдеріне, ішкі және сыртқы мәселелерде шешім қабылдау механизмдері мен ішкі логиканы көрсетуге баса назар аударылған.
Оқырмандарға Қазақстанның тәуелсіздік жылдары қол жеткізген негізгі 33 жетістігі егжей-тегжейлі түсіндірілген. Бұл – қазіргі заманауи әрі қуатты мемлекетті қалыптастыру; мемлекеттік шекараны халықаралық деңгейде құқықтық тұрғыдан бекітіп алу; этносаралық және конфессияаралық татулықтың бірегей үлгісі; Семей ядролық полигонының жабылуы; жоқтан бар жасап, күйреген экономиканы нарықтық экономикаға көшіру, ұлттық валютаны енгізу; жаңа елорда – Астана қаласын тұрғызу; заманауи әскери күштерді құру; кең ауқымды инновациялық индустрияландыру; Қазақстан-2030 Стратегиясы, Қазақстан Республикасының 2050 жылға дейінгі даму стратегиясы; Бес институционалды реформа, ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі және Қазақстан мақтана алатын басқа да көптеген жетістіктер.
Президент кітап мазмұнын эпиграфтағы: «Бұл кітап менің ұлы қолдаушым, кемел келешегіне өзінің қазақстандық жолымен қарыштаған жасампаз халқыма арналады» деген жолдармен айқындады. Мұнда «қазақстандық даму үлгісінің», негізгі принциптерінің, механизмдері мен қозғаушы күштерінің маңыздылығы көрсетілген. Қазақстан жаңғыруының үш кезеңін зерттеу маңызды орын алады. Бірінші және екінші жаңғыртудың, тоталитарлық жүйені жойып, нарықтық экономиканы құрудың арқасында әлемнің бәсекеге қабілетті 50 елінің қатарына ендік. Үшінші жаңғыру елді жаһандағы ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосуға бағытталған.
Кітап еліміздің жаңа тарихын қамтыған 4 тараудан тұрады: «Мемлекетіміздің дүниеге келуі. Қазақстанның бірінші жаңғыруы» (1991-1995 жылдар), «Ұлы бетбұрыс». Қазақстанның екінші жаңғыруының басталуы» (1996-1999 жылдар), «Қияға құлаш сермеу. Қазақстанның екінші жаңғыруы» (2000-2010 жылдың басы), «Қалыптасқан мемлекет. Қазақстанның үшінші жаңғыруы» (2010-шы жылдар).
Президент жаңа кітаптың алғысөзінде «Біздің ортақ міндетіміз – фактілерді саралап, оқиғаларға объективті баға беру ғана емес, сонымен қатар тарихи процестердің болашағын түсініп, өткенді қазіргі күннен бөліп көре алу және болашақ туралы ойымызда өткенді есте ұстау» дейді.
Кітап тарауларының атаулары жаңа тарихтың маңызды оқиғалары мен Қазақстан құндылықтарын айқын әрі нақты көрсеткен: «Тарихи әділдіктің салтанат құруы», «Берік, сенімді мемлекеттік құрылым», «Біз ең басты құндылық – бейбітшілікті сақтап қалдық», «Жаңа леп және салт-дәстүрдің жаңғыруы», «Сыртқы саясаттың жасампаздығы жаңа басталды», «Қазақстандық барыс» секіруге дайын», «Жаңа астана жасайды!», «Экономикалық саясат және экономиканың тұрақтануы», «Тәуелсіздік біздің рухымызды асқақтатты», «Біз әлемдік дағдарысқа төтеп бердік», «Бұрын-соңды болмаған интеллектуалдық ренессанс», «Барлық әлем мойындаған көшбасшылық» және басқалары.
Әлемдік екі дағдарыста Қазақстан өзінің қуатты мемлекет екенін көрсетті.
2012 жылы біз «Қазақстан-2030» Стратегиясының міндеттерін орындап, бәсекеге қабілетті елу ел мен даму деңгейі орташа мемлекеттердің қатарына қосылдық. Әрі қарай «Қазақстан-2050» даму стратегиясында Елбасы әлемнің дамыған 30 елінің қатарына қосылу міндетін қойды.
Біз бұл мақсатқа Н.Назарбаев 2017 жылдың басында жариялаған Үшінші жаңғыру арқылы жетпекпіз. Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін конституциялық реформа жүргізіліп, экономикалық қайта құрылымдаулардың және «Рухани жаңғыру» бағдарламасы бойынша қоғамның санасын дамытудың келесі кезеңдерінің басым бағыттары таңдалды.
Халықаралық бейбітшілік пен татулық – біздің ортақ жетістігіміз және бұл елдің әлеуметтік өмірі мен жаңа тарихын айқындайды. Қазақстандағы азаматтық бейбітшілік үлгісі кездейсоқ емес. Сол себепті де оны барша әлем мойындады. Күні бүгін біздің елімізде 140 ұлт пен халық, 17 конфессия тату тұрып жатыр. Біз біртұтаспыз және әрқайсымыз соның бір бөлшегіміз.
Қазақстандық сәйкестік пен қазақстандық патриотизм, этностық тегіне қарамастан азаматтардың заң алдындағы теңдігі – біздің азаматтық қоғамның негізі.
Сарапшылардың пікірінше Президенттің «Тәуелсіздік дәуірі» еңбегін жаңа кезең тарихының өзіндік нұсқаулығы ретінде қарастыруға болады. Әрине жаңа кітабында Елбасы ауқымды аудиторияға жүгініп, қазақстандықтарды, әсіресе жастарды тәуелсіздік жылдарының алғашқы он жылдығын зерттеуге, түсінуге, ел жетістіктерімен мақтануға, болашаққа өз үлестерін қосуға үндейді.
Қазақстанда мемлекеттік құрылым мен дамудың бірегей үлгісі қалыптасты деп айтуға толық негіз бар. Мемлекет – тірі ағза. Қазақстанның үлгісі осы ұйымды қалыптастыратын негізгі матрица болып табылады, оның әр элементінің нақты параметрлермен сай келуін қамтамасыз етеді және оның сенімді жұмыс істеуін кепілдендіреді.
Біздің азаматтар, әсіресе жастар елдің даму және қалыптасу кезеңін, тәуелсіз Қазақстанның қандай жағдайда пайда болып, аяққа тұрғанын, оның болашағы үшін маңызды рөл атқарған тұлғаларды, қандай оқиғалар болғанын білуі тиіс. Мұны түсіну бәрімізге қажет.
Біздің ортақ міндетіміз – фактілерді саралап, барлық оқиғаларға объективті баға беру ғана емес, сонымен қатар тарихи процестердің болашағын бағамдау, өткенді бүгінгі күн мен болашақтан бөліп көре алу және оның қателіктерін ескеру. Біз тарихтан сабақ алуымыз керек және білімімізді өзіміз бен еліміздің дамуы үшін қолдануымыз қажет.
Бүгін тәуелсіз Қазақстанның алдында жаңа міндеттер тұр. Қазақстан әлемнің дамыған отыз елінің қатарына қосылу және ел тұрғындарының өмір сапасын әлемдік стандарттарға жеткізу үшін қадам жасап келеді.
Мен бұл кітаптың тәуелсіз Қазақстанның алғашқы он жылын жақсы түсінуге көмектесетініне, елімізді мақтан тұтуға және болашағына белсенді түрде жұмыс істеуге жігерлендіретініне сенімдімін.
Тәуелсіздік дәуірі – ұлтымыздың қауіпті тау соқпағымен батыл көтерілуі. Еліміз алынбас қамалдай көрінген айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізді. Әлі де талай биік белестерді бағындыратынымызға сенімдімін.
Жексенбай ДҮЙСЕБАЕВ,
Парламент Мәжілісінің депутаты, экономика ғылымдарының кандидаты
