Субсидияның да сұрауы бар
Жұмыс сапары Сарыағаш ауданында басталған Премьер-Министр ауылшаруашылық тауар өндірушілерімен өткізген арнайы жиында Елбасының «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауында айтылған еңбек өнімділігін түбегейлі арттыру және өңделген өнімнің экспортын ұлғайту мәселесіне ерекше мән берді. Жолдауда айтылғандай жаңа технологиялар мен бизнес-модельдерді енгізу, агроөнеркәсіп кешенінің ғылымға негізделуін арттыру, шаруашылықтарды кооперациялау қажеттігіне тоқталды. Сондай-ақ кездесу барысында экспорттық әлеует, субсидиялау, ауылшаруашылық өнімдерін өңдеуге инвестициялар тарту, АӨК-ті технологиялық жаңғырту, етті мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығын дамыту мәселелері қаралды.
Өз сөзінде Б.Сағынтаев еліміздің агроөнеркәсіптік кешені перспективалық болашаққа ие екенін атап өтті. «Еліміз көптеген позициялар бойынша әлемдегі аграрлық экспорттық өнімдер шығаратын ірі өндірушілердің бірі бола алады. Осы мақсатта Үкімет барлық қажетті шараларды қабылдап жатыр: АӨК дамытудың мемлекеттік бағдарламасы жүзеге асырылуда; ветеринарлық қызметтің бағыныштылығын қалпына келтіруді, бизнестің ғылыми зерттеулерге қатысуын ынталандыруды, дайындау ұйымдарын субсидиялауды қарастыратын заң жобасы ұсынылды; экспортқа бағдарланған кәсіпорындардың пайдасы үшін субсидиялау саясаты қайта қаралып жатыр. Президенттің «Шағын несие беруді көбейту» атты төртінші әлеуметтік бастамасы аясында аграрлық қызметкерлер үшін жаңа мүмкіндіктер ашылып жатыр. Шағын несие беруді қаржыландыруға 20 млрд теңге бағытталды. Бұл өз бизнесін бастауды көздеп жүрген азаматтарға ұсынылатын үлкен қолдау болады», деді Б.Сағынтаев. Ал Мемлекет басшысының «Шағын несие беруді көбейту» төртінші әлеуметтік бастамасын іске асыру барысы мен фермерлердің мүмкіндіктері туралы баяндаған Ауыл шаруашылығы бірінші вице-министрі А. Евниев соңғы жеті жылда субсидия көлемі 4 есеге, ал ауылшаруашылық өнімі 2 есе ұлғайғанын айтып өтті. Вице-министрдің мәлімдеуінше, бүгінде тиімсіз субсидияларды бірте-бірте азайту жоспарланып отыр.
Жиынды қорытындылаған Премьер-Министр ауыл шаруашылығына қыруар қаржы бөлінгенімен, нәтиже ойдағыдай еместігіне қынжылыс білдірді. Субсидияның да сұрауы болуы тиістігін ескертті. Сондай-ақ Үкімет басшысы ауыл шаруашылығын ғылыми тұрғыда дамыту қажеттігін айтты.
Өнімнің 40 пайызы экспортталады
Үкімет басшысы алдымен Сарыағаш ауданының аграрлық кәсіпорындарын аралап, ондағы инновациялық технологияларды қолданатын шаруа қожалықтарының жұмысымен танысқан болатын. Аграрлық кәсіпорындардың бірі – «Келес» ЖШС-нің пленка және көшет қондыруға арналған ыдыс шығаратын өндірістік цехы. Бұл жобаның жалпы құны 150 млн теңге болса, оның 23 млн теңгесі несиеге алынған. Іске қосылғанына бір ай болған цехта жылыжайға арналған жабдықтар шығарылады. Елбасы Н.Назарбаев «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауында бес жыл ішінде агроөнеркәсіп кешеніндегі еңбек өнімділігін және өңделген ауылшаруашылық өнімінің экспортын кем дегенде 2,5 есеге арттыруды тапсырған болатын. Кәсіпорындар жұмысымен танысу барысында Б.Сағынтаевқа Президенттің тапсырмаларын орындау аясында қабылданған шаралар туралы баяндалды. Жолдаудан туындаған міндеттерді жүзеге асыруда жылыжайлардың алар орны ерекше. Міне, осы орайда, еліміздегі барлық жылыжайлардың 80%-ы тиесілі Оңтүстік Қазақстан облысында өткен жылы 201,7 гектар жаңа жылыжай пайдалануға берілген. Оның ішінде Сарыағаш ауданында – 72 гектар. Бұған қоса, биыл жалпы ауданы 214 гектар болатын жаңа жылыжай кешендерін пайдалануға беру жоспарланып отыр.
Сондай-ақ Б.Сағынтаев жоспардағы бағдарламадан тыс, Сарыағаш ауданындағы «Жібек жолы» кеден бекетінде болды. Өзбекстанмен шекарадағы Жібек жолы кентінде орналасқан халықаралық бақылау-өткізу бекеті арқылы тәулігіне 25 мыңға дейін адам және 100-ге жуық көлік өтеді. «ҚазЖолСервис» ЖШС-нің басшысы Е.Диқанбаев автовокзалдың жаңа ғимаратының салынуы екі ел арасындағы жолаушылар ағынын және жүк тасымалының көлемін ұлғайтуға мүмкіндік беретінін айтты.
Биыл 7 665 пәтер тапсыру көзделген
Сапар барысында Б.Сағынтаев «Нұрлы жер» мемлекеттік бағдарламасы аясында Шымкентте салынып жатқан «Shymkent Сity» тұрғын алабына барды. Сондай-ақ Президенттің «Әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктерін беру» бірінші әлеуметтік бастамасын орындау жоспарымен танысты. «Shymkent Сity» жаңа қалашығын салу жұмыстары екі жыл бұрын басталған болатын. Жоспар бойынша 427 гектар жерде орналасатын қалашықта көп қабатты 324 тұрғын үй, 7 мектеп, 23 балабақша орналасады. Сондай-ақ саябақтар, спорт кешендері мен мәдениет ғимараттары бой көтеретін болады. Сондай-ақ Премьер-Министрге «7 – 20 – 25» жаңа тұрғын үй бағдарламасының орындалуы ескерілген, құрылыс саласын одан әрі дамыту бойынша өңірдің әлеуеті таныстырылды.
«Оңтүстік» индустриялық аймағында болған Премьер-Министр «Shymkent Temir» болат блюм шығаратын алғашқы қазақстандық кәсіпорынның негізгі өндірістік циклдарымен танысты. Жоба 2015–2019 жылдарға арналған индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы аясында жүзеге асырылып, осы жылдың сәуір айында пайдалануға беріледі.
Өңірде техникалық маман тапшы
Үкімет басшысының облыстық клиникалық ауруханада денсаулық сақтау саласының қызметкерлерімен кездесуінде, Елбасының адам капиталының сапасын жақсартуға бағытталған «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» Жолдауының төртінші басымдығын іске асыру мәселелері талқыланды. Ауруларды басқару бағдарламаларын цифрландыру және әзірлеу, аурулардың алдын алуға көшу, міндетті медициналық сақтандыруды енгізу, кадрларды даярлау, денсаулық сақтау нарығын ырықтандыру және жекеменшік ұйымдардың әкімшілік кедергілерін азайту, инвестициялар тарту, инфрақұрылымды жетілдіру және мемлекет-жекеменшік әріптестігін дамыту бағытында атқарылып жатқан жұмыстар ортаға салынды. Сондай-ақ Президенттің бес әлеуметтік бастамасы аясында беріліп жатқан мүмкіндіктер талқыланды. Бұл – тиімді шарттар бойынша тұрғын үй сатып алуға мүмкіндік беретін «7 – 20 – 25» жаңа ипотекалық бағдарламасы және халықтың жекелеген топтарына 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық жүктемесінің 10 есеге – 1%-ға дейін төмендеуі. Бұл орайда, Денсаулық сақтау вице-министрі Ләззат Ақтаева денсаулық сақтау жүйесін жетілдіру саласында қабылданып жатқан шаралар туралы егжей-тегжейлі баяндап берді.
Оңтүстіктегі сапарының соңында «Студенттер үйіне» барып, жатақханадағы тұрмыс жағдайымен танысқан Премьер-Министр Президенттің бес әлеуметтік бастамасын талқылау мақсатында студент жастармен кездесу өткізді. Облыстағы жоғары оқу орындары мен кәсіптік мамандықтарды даярлайтын колледж студенттерімен болған басқосу мейлінше еркін форматта өтті. Талқыланған тақырып заман ағымына сай мамандарды даярлау, әсіресе Елбасының ««Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауында жүктелген міндеттерді жүзеге асыру үшін техникалық мамандарды әзірлеуге баса көңіл бөлу аясында өрбіді. «Қазақта «елу жылда ел жаңа» деген сөз бар. Алайда қазіргі заман елу жылда емес бес жылда жаңарып жатыр. Оңтүстік Қазақстан облысында мамандықтардың 70 пайызы гуманитарлық, 30 пайызы техникалық. Сондықтан техникалық мамандықтарға баса мән берген жөн. Өйткені келешекте адам мен адам түгілі, адам мен робот бәсекеге түсетін заман туып келеді», деді Премьер-Министр.
Сондай-ақ Б.Сағынтаев өңірде техникалық мамандықтарға деген сұраныстың жоғары екендігін нақты мысалдармен де атап өтті. «Біз жаңа «Шымкент Темір» кәсіпорнына барып қайттық. Зауыт мамыр айында іске қосылады. Сол кезде 700 жұмыс орны ашылады. Кәсіпорын басшыларының айтуынша, 100 маманды олар Ираннан алып келеді. Себебі жергілікті жерде қажетті маман жоқ. Оңтүстік Қазақстан облысында 3 миллион халық тұрады. Жұмыссыздық жоғары. Алайда зауытта жұмыс істейтін маман тапшы. «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» тас жолымен жүк көліктері жүреді. Бірақ осы көліктерге техникалық қызмет көрсететін бекеттер жоқ. Бекеттерде жұмыс істейтін слесарьлар жетіспейді», деді Бақытжан Әбдірұлы.
«Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасының басқарма төрағасы Абылай Мырзахметовтің айтуынша, маман даярлауда кәсіпорын мен оқу орны арасындағы байланыстың тығыз болуы қажет. Оқу бітірген маманның жұмысқа тұру көрсеткіші шын мәнінде 30 пайыздың төңірегінде. Мұны жиынға қатысқан облыс әкімі Жансейіт Түймебаев та жоққа шығарған жоқ. Ол қазіргі уақытта осыған байланысты тексеру жүргізіліп жатқанын да мәлім етті.
Жиында студенттер де сөз алып, өздерінің ұсыныстарын айтты. Кепілсіз шағын несие беру, жас ғалымдардың жобаларын қаржыландыру және жастардың әлеуметтік мәселелері де қамтылды. Шетелден асыл тұқымды мал әкелгенше, малдың эмбрионын әкеліп дамытқан тиімді деген студенттің ұсынысын Үкімет басшысы да, залдағы көпшілік те қызу қолдады.
Ғалымжан ЕЛШІБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
Оңтүстік Қазақстан облысы
