Әрине бұл кәсіпкерлер үшін үлкен қуаныш екені сөзсіз. Оның үстіне Елбасы заңға енгізілген өзгерістерді кәсіпкерлікпен шұғылданатындарға жан-жақты түсіндіруді тапсырды. Ендігі уақытта кез келген кәсіпкер енгізіліп жатқан өзгерістерден хабардар болуы тиіс.
Жаңадан енгізілген өзгерістер бойынша айыппұлдардың, үстеме пайыздардың орнына кәсіпкерлерге алдымен ескертулер жасалады. Бұл біраз қиындықтарды шешетіні анық. Осы мақсатта еліміздегі кәсіпкерлік қызметті реттеу жүйесі қайта қаралды. Сөйтіп 14 кодекс пен 109 заңға шамамен 1000-ға тарта түзету енгізілмек.
Мысалы, бизнес үшін әлі күнге дейін ең өзекті мәселелердің бірі коммерциялық мақсатта жер алу мәселесі болып табылады. Бұл жайында кәсіпкерлердің өздері кездесулерде неше мәрте айтқан болатын. Енді жер учаскелерін беру үдерісінің ашықтығы заңнамалық деңгейде қамтамасыз етіледі. Жергілікті атқарушы органдар жер телімінің орналасқан тұсы, онда салынып жатқан құрылыс объектісі және сатып алушы туралы ақпаратты өздерінің интернет-ресурстары мен БАҚ-тарда жариялауға міндетті. Мұндай ақпарат жерді қандай мақсатпен сатып алғанын білуге мүмкіндік береді. Шынымен шағын немесе орта бизнес объектісін салу үшін бе? Әлде қайта сату үшін бе? Осы тектес сауалдардың басы ашылады. Бұл өзгеріс осы саладағы көптеген мәселелерді шешері сөзсіз.
Аукциондар өткізу бойынша әкімдіктердің міндеті заңды түрде бекітілді. Шара мерзімінің қысқа болуы жемқорлық тәуекелдерді барынша азайтады. Менің ойымша, бұл жер учаскесін алудың әділ тәсілдерінің бірі.
Дүниежүзілік банктің «Doing Business» рейтингінде Қазақстанның позициясын жақсарту да заңға енгізілген. Қабылданған заң кәсіпкерлік белсенділікті арттырудың қуатты құралы болатынына сенімдімін.
Жаңа заңда іріктеп тексеруді профилактикалық бақылауға ауыстыру, бақылау функцияларын 30%-ға қысқарту бастамасы қабылданды. Бұл бизнес қауымдастық үшін маңызды мәселелердің бірі болғанын ескерсек, өте үлкен маңызға ие. Әйтпесе бітпейтін тексерулер кәсіпкерлердің ығырын шығарып жібереді. Ал профилактикалық бақылау оларға көптеген мәселелердің алдын алуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде 114 бақылаудың 20-сы алынып тасталады. Кәсіпкерлерді тексеру кезінде қойылатын 30 497 талаптың 17 654-і қысқартылатын болды. Бұл ретте тек санитарлық-эпидемиологиялық талаптар 85%-ға, өрт қауіпсіздігі саласындағы талаптар 72%-ға азайды.
Сондай-ақ кәсіпкерлік субъектісіне барып, арнайы тәртіппен және кәсіптік бақылау арқылы өткізілетін тексеру уақыты 30 жұмыс күнінен 15 жұмыс күніне дейін, ал жоспардан тыс тексеру уақыты 30-дан 10 жұмыс күніне дейін қысқартылды.
Жалпы, 2016-2017 жылдары бизнеске салынатын әкімшілік жүктемені азайту бойынша ауқымды жұмыс жүргізілді. 2017 жылғы желтоқсанда Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске өзгерістер енгізілді, бизнеске қатысты ережелердің 78%-ы қайта қаралды. Бұл елімізде кәсіпкерлікті өркендетуге жасалып отырған тамаша мүмкіндік.
Болат ПАЛЫМБЕТОВ,
Қазақстан кәсіпкерлерінің құқықтарын қорғау жөніндегі уәкіл
