1980 жылы Ақмола облысы, Сандықтау ауданының Шаңтөбе ауылында дүниеге келген Нұржан 9 жасында бокс үйірмесінің табалдырығынан аттады. Жергілікті бапкерлер Владимир Камашов пен Геннадий Сандаловтың қол астында жаттығып, бұл өнердің қыр-сырына әбден қанықты. Арада екі жыл өткенде өз қатарластары арасындағы облыстық және республикалық додаларда топ жара бастады. Болайын деп тұрған баланы жазбай таныған жеке бапкері әрі өмірдегі ұстазы Владимир Камашов 1997 жылы шәкіртін ертіп, елордаға қоныс аударуды құп көрді. Себебі ауылды жерге қарағанда ірі қаланың мүмкіндігі мол ғой.
1998 жылы Шымкентте жастар арасында өткен Қазақстан біріншілігінде қарсылас шыдатпаған Нұржан Кәрімжанов 60 келі салмақ дәрежесінің бас жүлдесін олжалады. Бұл жеңіс оған күзде Буэнос-Айресте жалауы желбірейтін әлем біріншілігіне жол ашты. Аргентинаның астанасында қандасымыз 57 келі салмақта сынға түсіп, жарты жолда сүрінді. Негізі 1/8 финалда ол Исраэль Перестен жеңілген жоқ еді. Бірақ төрешілердің «өз жоспары» болды. Ринг қожайынының ығына жығылған олар қазақтың ұлына көпе-көрінеу қиянат жасады. Нәтижесінде жергілікті былғары қолғап шеберлері арасынан жалғыз Перес қана жеңіс тұғырының ең биік сатысына көтерілді.
1999 жылы Қазақстан ұлттық құрамасын жаттықтырған Тұрсынғали Еділов жастарды көптеп тарта бастады. Солардың бірі – Нұржан Кәрімжанов еді. 60 келі салмақ дәрежесінде бақ сынап жүрген Руслан Мусинов, Аслан Егубаев, Өміржан Әбдірахманов және Асан Сексенбаев сынды сайыпқырандардың арасынан суырылып шыққан астаналық өрен халықаралық додаларда ел намысын қорғауға лайық екенін толығымен дәлелдеді.
– Ұлттық команданың қатарына қабылданғанымда қуанышымда шек болған жоқ, – деп бастады өз әңгімесін Нұржан. – Күні кеше ғана Болат Жұмаділов, Ермахан Ыбрайымов, Нұржан Сманов сынды саңлақтардың өнерін тек теледидардан ғана тамашалайтын едік. Ал қазір олармен бір залда жаттығып, бір қонақүйде тұрып аралас-құралас болу құрметіне ие болдық. Ғанибет қой! Сонымен қатар командамыздың ардагері Серік Өмірбековтен көп тағылым алдық. Серік аға бізден бақандай 15 жас үлкен. Көргені, көңілге түйгені мол. Еңбекқорлығы жағынан жалындап тұрған жастардың алдын екі орайды. Кеудесін ұлттық намыс кернеп тұр. Қазақтың нағыз нар тұлғалы, өр мінезді азаматы. Міне, осындай жұлдыздармен бірге жаттығып, бірге жүргеннің арқасында біздің буын тез есейді.
1999 жылы Кәрімжанов Азия чемпионатында өнер көрсету құқығына ие болды. Ташкентте жалауы желбіреген жарыстың жалпы есебінде Өзбекстан құрамасын қалай да бірінші орынға шығаруды мақсат тұтқан қазылар біздің жігіттерге көп қиянат жасады. Оны жанкүйерлер ұмыта қойған жоқ. Нәтижесінде 12 салмақ дәрежесі бойынша өткен бәсекеде отандастарымыз 11 жүлде алғанымен, соның екеуі ғана алтын еді. Ташкент төрінде атақты Ермахан Ыбырайымов пен дарынды жас Нұржан Кәрімжанов қана чемпиондық атаққа қол жеткізді. Осы табысының арқасында айтулы боксшыға Сидней Олимпиадасына жол ашылды.
Ғасырлар тоғысында алауы тұтанған Олимпия ойындарында Нұржан Армения мен Аустралия өкілдерін ұтқанымен, ширек финалда украиналық Андрей Котельникке есе жіберді. Десек те төрткүл дүниенің әр қиырынан кіл мықтылар жиналған осындай дүбірлі доданың бел ортасына жету 20 жастағы жас боксшы үшін жаман нәтиже емес еді.
2002 жылы Пусанда ұйымдастырылған Азия ойындарында астаналық өрен алдына жан салмады. 63,5 келі салмақ дәрежесінде жұдырықтасқан Кәрімжанов жартылай финалда сол кездері Өзбекстанның намысын қорғаған қазақ боксшысы Бақыт Сәрсекбаевқа сан соқтырса, ақтық айқаста пәкістандық Асқар Әли Шахты шаң қаптырды.
2004 жылы Афина Олимпиадасында Нұржанның жүлде алатынына күмәнданғандар кемде-кем еді. Олай деуге негіз, соңғы төрт жыл аралығында ол талай ұлы дүрмектерде ысылып, бұғанасы әбден бекіді. Үлкен тәжірибе мектебінен өтті. Жоғарыда аталған жарыстардан бөлек, Шығыс Азия, Орталық Азия, Афро-Азия ойындары, әлем кубогі, көптеген халықаралық турнирлер және Қазақстан мен Куба құрамалары арасында бірнеше мәрте ұйымдастырылған матчтық кездесулерде жеңімпаз да атанды, жүлделі орындарды да иеленді.
Ежелгі Эллада еліндегі жарыстың бастапқы бәсекелерінде Мексика мен Марокко боксшыларынан басым түскен Кәрімжанов ширек финалда болгариялық Борис Георгиевпен шеберлік байқасты. Таразы басы ұзақ теңселген жекпе-жек 20:18 есебімен қарт құрлық өкілінің пайдасына шешілді. Осы екі ұпай қазақ жігітін Олимпиада жүлдесінен айырды.
– Сидней мен Афинада өткен Олимпия ойындарында қатысып, екі ретінде де жеңіс тұғырына сынық-сүйем қалғанда сүріндім. Әрине кеудеде бір өкініш қалды. Амал нешік, ғаламдық додада жеңіс тұғырынан қол бұлғау бақыты маған бұйырмады. Алайда соған күйініп, өз-өзіңді езе бергеннен ештеңе өзгермейді. Содан кейін былғары қолғабымды шегеге ілдім. Ол кезде жасым 25-ке де толған жоқ. Әрине әлі де бірер жыл жұдырықтасуыма болатын еді. Бірақ Афина Олимпиадасынан кейін бокс-
ке деген құштарлығым күрт кеміді. Бұрынғыдай жаттығу залына келіп, жанымды салып даярлануға зауқым соқпады. Оның үстіне отбасылы болдым, бала-шаға өсіп келеді. Әке-шешем қарапайым зейнеткерлер. Оларға қолғабысымды тигізуім керек. Осының бәрін ой елегінен өткізе келе, жоғарыдағыдай қадамға бардым, – деп кейіпкеріміз ақтарыла сөйледі.
Қысқаша баяндасақ, Астана төрінен айбынды ареналарға ақжолтайлап шыққан боксшының жүріп өткен жолы осындай. Ең бастысы Нұржан Кәрімжановтың салып кеткен сара жолы осы өңірдің жас өрендеріне жұғысты болды. Көп ұзамай-ақ елордалық былғары қолғап шеберлері көптеген дүбірлі додаларда топ жарып, халықтың ақ алғысы мен ыстық ықыласына бөленді.
Ғалым СҮЛЕЙМЕН,
«Егемен Қазақстан»
