Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев биылғы Жолдауында «Медицинада ауруларды диагностикалау мен емдеудің тиімділігін айтарлықтай арттыратын генетикалық талдау мен жасанды интеллект технологияларын енгізуге кірісуіміз керек» деген болатын. Жолдау жүктеген міндеттерге байланысты Президент Іс басқармасы медициналық орталығының ауруханасы бірқатар жаңа жобаны жүзеге асыруда.Осы орайда аталған орталықта жуырда робот-хирургтың көмегімен жүрекке ота жасалмақ. Президент клиникасында роботтандырылған технологиялардың референстік орталығын құру бойынша қарқынды жұмыстар жүргізіліп жатқандығын да айта кеткен жоқ.
Әрине, робот-хирург дәрігерді алмастыра алмайды. Дегенмен дәрігерге нақты әрі тиімді әрекет етуге көмектеседі. Медицина тілінде мұндай отаны лапароскопия деп те атайды. Яғни адам денесіндегі кішкентай саңылау арқылы оның іш құрылысына ота жасайды. Отандық медицинада роботтандырылған хирургияны гинекологияда, урологияда, асқазан және тоқ ішекке ота жасауда қолданбақ.
Президент Іс басқармасы медициналық орталығы ауруханасы директорының хирургия бойынша орынбасары Серік Меңдіқұловтың айтуынша, мұндай ота кезінде жарақаттану деңгейі төмен болады, сәйкесінше емделуші тез сауығады. «Ота кезінде хирург тек робот жүзеге асыратын іс-әрекеттерді басқарады және оның өз артықшылықтары бар. Алдымен адаммен салыстырғанда робот шаршамайды және ұзақ уақытқа созылатын отаны дәлме-дәл айқын түрде жүргізеді. Сонымен қатар оның құралдары ота жасалған орынды сапалы етіп тіге алады. Бұдан бөлек, робот ота жасалатын тұсты анық көрсетіп береді. Бұл хирургиялық қателіктердің азаюына ықпал етеді», дейді С.Меңдіқұлов.
Ауруханада ота жасалып қана қоймай, сонымен қатар хирургтарды аталған технологиямен жұмыс істеуге оқыту жұмыстары жүргізіледі. Сол себепті орталық референстік деген атауға ие болып отыр. Клиника мамандары шетелдік мамандар үшін де шеберлік сыныптарын өткізуді жоспарлап отырғандығын айтады.
Әлемде алғашқылардың бірі болып роботтандырылған құрылғының көмегімен ота жасауды бастаған белгілі американдық хирург Давид Самади. Қазіргі таңда американдық хирургтің сәтті өткерген отасының саны жеті мыңнан асып жығылады. Таяуда беделді дәрігер Президент Іс басқармасы медициналық орталығының дәрігерлеріне ақыл-кеңесін айтып, әріптестеріне жаңа технологияның қыр-сырын үйрету мақсатында елордамызға ат басын тіреді. Дәрігер Давид Самадимен кездесуде кез келген технологияны енгізу мамандарды дайындаудан бастау алатындығы сөз болды.
«Биыл күзде клиникамыздағы дәрігерлердің алғашқы тобы Еуропаға іс-тәжірибеден өтуге барады. Онда мамандар робот-хирургпен жұмыс істеу курсынан өтеді. Біз ауруханамызға енгізілетін жаңа технологияның мамандарымыздың кәсіби біліктіліктерін арттырып, науқастарды тексеру, емдеу және сауықтыру жұмыстарын жеңілдетеді деп ойлаймыз. Роботтандырылған технологиялардың референстік орталығы халықаралық деңгейде жұмыс істейтін болады», дейді Президент іс басқармасы медициналық орталығы ауруханасының директоры Әмір Ахетов.
Ресми деректерге сүйенсек, бүгінде елімізде 36 мыңға жуық қазақстандық обыр дертімен ауырады және шамамен 15 мың адам қайтыс болады. Давид Самадидің айтуынша, ең бастысы – медицинада роботтардың пайда болуы, әсіресе обыр дертін емдеу үшін жасалатын отаның сапасын арттырған.
«Ота дәл, нақты жасалатындықтан, науқастарда қосымша химиялық терапия алу және басқа да зерттеулерден өту қажеттілігі туындамайды. Біз атқаратын маңызды жұмыстар әлі алда. Сондықтан да аурухана дәрігерлерінің роботпен жұмыс істеу біліктілігін арттыру мақсатында осында келіп отырмыз. Бұл аурухананың жеткен жетістіктері аз емес. Біз де сіздермен әріптестік орнатуға әрқашан дайынбыз» дейді Д.Самади.
Айта кетейік, робот-хирургтың қатысуымен жасалатын алғашқы ота осы жылға жоспарланып отыр.
Мирас АСАН,
«Егемен Қазақстан»
