Қоғам • 19 Сәуір, 2019

Жас театрдың тартуы – «Жібек саты»

1096 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Бір ғана «Севиль шаштаразы» көңілді операсымен әлемнің талғампаз тыңдарманын таңдай қақтырған италиялық композитор Джоаккино Россини есімі бүгінде опера театрларының бойтұмарына айналғандай. «Астана Опера» ұжымының да Россини мұрасына оқтын-оқтын орала беруінің басты себебі композитордың осы бір терең талғамында жатса керек.

Жас театрдың тартуы – «Жібек саты»

Жақында елорда төрінде тұ­сауы кесілген «Жібек саты» бір­ ак­тілі опера-фарсы ойымызды дәйектей түседі. Карнавал сти­лінде қойылған қойылым театр­ іші­нен ашылған «PICCOLO» ка­ме­ралық театрының тырнақал­ды жұ­мысы.

Иә, өзінің тарих беттерін 6 жыл бойы жазып келе жатқан «Астана Опера» үшін бұл айтулы оқиға. Өйткені театр­дың жетекші солистерімен қатар, ір­гелі жобада жас мамандардың да шы­ғармашылық мүмкіндігі мен шебер­лігін тануға кең жол ашылған. Яғни «PICCOLO» ка­мералық театры – студенттер, түлектер, жас вокалистердің бел­гілі опера әншілерімен бірге өз ше­­берліктерін арттыруға ар­нал­ған шығар­машылық зертханасы іспетті.

Әне, шымылдық ашылып, жайлы камералық атмосферада қоюшы дирижер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Абзал Мұхитдиновтің сүйе­­мелдеуімен «Астана Опера» сим­фо­ниялық ор­кестрі орындаған тамаша­ музыка аясында қызықты оқиға орын ала бастады. Әйгілі италиялық «Дель Арте» комедиясы стиліндегі таң­ғажайып маскалармен сахнаға шық­қан әртістердің «Жібек саты» айналасында өрбитін комедиялық фарс жанрындағы шытырман сю­жетті шебер игергені сонша­лық, кө­рермен алдына шыққаннан ойнап емес, кейіпкер сезімін қо­­йылым ішінде бейнебір өмір сү­ріп жүргендей шынайы жеткізе білді. Опера әлемінің жарық жұл­дыздары Салтанат Ахметова (Джулия), Сүндет Байғожин (Джермано), Евгений Чайников (Бланзак) бастаған үздік солистер жас әртіс­терге нағыз шеберлік мектебін көр­сет­ті десек, тіпті де ар­тық айтқандық емес. Қойылым бойы әртістер бір сәт те тыным тап­пады. Ән сала жүріп жүгіріп, енді бірде тығылып қалып, күт­пеген сәттерде қайта оралып кө­рерменіне өнердің ға­ламат ме­рекесін тарту етті. Ең бас­тысы, тыңдармандардың іші пыс­қан жоқ. Дарынды жас орындаушы­лар мен опера сахнасының сұра­нысқа ие шеберлері өз партия­ларына нәзік вокал­дық реңк бе­ріп қана қоймай, бір мезетте түр­лі эмоцияларын ым-ишарамен, ойна­қы көзқараспен жоғары дең­гейде сараптай білді. Әсіресе Қазақстанның еңбек сіңірген қай­раткерлері, театрдың жетекші со­листері Сүндет Байғожин мен Салтанат Ахметованың арасын­дағы жастық жалынға толы тамаша тандем залға жиналған көрер­мен көңілін бірден өзіне баурап алып, тыңдарманын қойылым соңы­на дейін таңғалдырудан тан­бады.

– Музыкасы көңілді әрі ой­нақы бол­­­ғандықтан, сырттай бұл опера жеңіл қабылдануы мүмкін. Әйтсе де әр­тістер үшін үлкен шеберлікті та­лап етеді. «Жібек саты» – әртіс шебер­лігінің бар мүм­кіндігін паш ететін опе­ра. Сондықтан да «PICCOLO» ка­ме­ралық театры сахнасындағы ал­ғаш­­қы жұмысымызға тың­ғылықты дайындық, жан-жақ­ты із­деніспен келдік. Со­ңы­мыздан өсіп келе жатқан жас та­­ланттарға лайықты деңгейде үлгі бола алсақ, мақсатымыздың орындалғаны, – дейді қойылым соңынан әсерімен бө­ліскен Джермано рөліндегі Сүндет Бай­­ғожин.

Рас, «Жібек саты» операсы шымыл­дық ашылған сәт­тен-ақ сюжетінің ой­нақ­ы да жеңіл­дігімен тыңдарман на­зарын бір­ден өзіне бұрып, кәнігі ве­не­циялық романтика лебі есіп тұр­­­ған ғажайып әлемге же­те­лей жө­неледі. Бұған әрине Ита­лиядан ар­найы шақырылған сценограф әрі костюм суретшісі Манана Гу­нианың сіңірген еңбегі зор. Суретші костюмдер мен декорацияларды вене­циялық карнавал стилінде, дәлірек айт­қанда, кейіпкерлері капитан Фракасс, доктор Чума, арлекин әр берген «Дель арте» комедиясы негізінде орындаған.

– Операдағы оқиғаларды либреттода жазылғандай Парижге емес, Венецияға ауыстырдық. «Жібек саты» «Сан-Моизе» теа­трына арнап шығарылып, вене­циялық карнавал мерекелері ке­зеңінде орындалуы керек бо­­ла­тын. Әдет­те спектакльді ро­­­мантизм, ампир немесе модерн дәуірінде ұсынады. Біздің кос­­­тюмдеріміз карнавал стилис­тикасы мен сол кезеңдегі тарихи тігіс үлгісінде жасалған. Дж.Россинидің алғашқы идея­сына етене жақын венеция­лық рухт­ы жеткізгім келді. Бұл қойы­лымда костюм­дердің саны сон­шалықты көп емес, дегенмен де­ олардың бәрі өте күрделі әрі­ дайындау мерзімі бойынша ауқым­­ды спек­такльдерді жасау­мен пара-пар. Ең қажырлы жұ­мыс Бланзактың костюмін жасау бол­­ды, ол капитан Фра­кас­стың пі­­ші­нінде тігілді, – дейді сурет­ші-­сцено­граф.

Бұл ерекшелікті қойылым режиссері Алла Симонишвили (Италия) де өз сараптауында ұтым­­­­ды тоғыстырып, сценографпен сәтті тандем түзген. Сурет­кер­дің спектакль географиясын керемет жасағаны соншалық, сах­­наның әрбір бұ­рышы жанданып, тіпті оқиға вене­ция­лық алаңда өтіп жатқандай әсер сый­лады.

Камералық залды екі күн бойы өнер думанына айналдыр­ған премьера Жас­тар жылы аясында Мәдениет және спорт ми­нистрлігінің қол­дауымен аса жо­ғары деңгейде өтті. Тың­дар­­­мандар әртістерге ыстық ықы­­ластарын білдіріп, ұзағы­нан қол соғып, қошемет көр­сет­ті. Осылайша «PIC­COLO» Ка­­­­­мералық театры шығар­ма­шылық жобасы асқақ өнерді бағалаушылардың оң пікірін алды. Демек, бұл – «Жібек сатыны» ұзақ та бақытты сахналық ғұмыр күтеді деген сөз. Лайым, солай болғай!