Экономика • 08 Сәуір, 2020

Қазақстан халық пен бизнесті қорғауға ЖІӨ-нің 9%-ын бағыттайды

165 рет
көрсетілді
9 мин
оқу үшін

Үкіметтің экономикалық блогы қаражат үш бағытта бөлінетінін айтты. Бірінші бағыт – төтенше жағдайды ескере отырып, экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету. Екінші бағыт – макроэкономикалық көрсеткіштердің өзгеруіне дайындық. Үшінші бағыт – азаматтар мен экономиканы қолдау, соның ішінде мемлекет басшысының жеке тапсырмаларын орындау.

Қазақстан халық пен бизнесті қорғауға ЖІӨ-нің 9%-ын бағыттайды

COVID-19 вирусының таралуына байланысты әлемнің көптеген елі дағдарысқа қарсы шараларға бұрын-соңды болмаған көлемде қаржы бөлді. G-20 елдерінің басшылары қазіргі дағдарысқа қарсы тұру үшін шамамен 5 трлн доллар жұмсауға дайын екендіктерін мәлімдеді - бұл жыл сайынғы әлемдік экономиканың 6% құрайды.

Мұндай мәліметтерді ranking.kz  хабарлайды.

Америка Құрама Штаттарының басшылары 2,2 трлн АҚШ долларына есептелген дағдарысқа қарсы пакетті мақұлдады. Бұл елдің ЖІӨ-нің 12,4%. Оның ішінде 500 миллиард АҚШ доллары корпорацияларға, 367 миллиард долларды шағын бизнесті несиелендіруге, 130 миллиард долларын жергілікті және штаттық үкіметтер алады.

100 миллиард долларды АҚШ медициналық мекемелерінің қажеттіліктеріне жұмсалады.

Германия өз кезегінде дағдарысқа қарсы шараларға 1,4 трлн доллардан астам қаржы бөлуге дайын. Бұл ЖІӨ-нің 37% құрайды.

Ұлыбритания (439 млрд. Доллар немесе ЖІӨ-нің 16%),

Италия (402 млрд  доллар немесе ЖІӨ-нің 20%).

Францияны (376 млрд. Доллар немесе ЖІӨ-нің 14%) бөлуге дайын.

Қазақстан 13,4 млрд доллар,  ЖІӨ-нің 8,6%  (5,9 трлн теңге).

Еске салайық, дағдарысқа қарсы шаралар жиынтығы, салықтық преференциялар мен жергілікті деңгейде қолдауды қоспағанда, 5,9 трлн теңгені құрайды; оның ішінде 2,5 трлн теңге - бюджеттен тыс қаражаттан, 3,5 трлн теңге - республикалық бюджеттен.  

Біз өзімізбен іргелес жатқан елдердің дағдарысқа қарсы шаралар пакеті туралы ресми көздерден мәліметтер жинауға тырысып  көрдік. Бұл 2020 жылдың 7 сәуіріндегі мәліметтер. Мұнда көрсетілген деректер өзгеруі әбден мүмкін.   

Өзбекстан

Өзбекстанда коронавирус карантиніне байланысты бизнес пен халықты қолдау үшін дағдарысқа қарсы жаңа шаралар қабылданды. Бұл туралы президент Шавкат Мирзиёевпен кәсіпкерлікті және азаматтарды қолдау мәселелері бойынша кездесу барысында айтылды.

Жоспарға сәйкес туристік агенттіктер жыл соңына дейін жер салығы мен мүлік салығын төлеуден босатылады. Олар үшін әлеуметтік салық ставкасы қазіргі 12% -дан 1% -ға дейін төмендетілді.

Табысы 50% төмендеген шағын бизнес субъектілері айналым салығын, сондай-ақ жер салығын, мүлік салығын төлеу мерзімін 2020 жылдың 1 қазанына дейін кейінге қалдырады. Карантинге байланысты жұмысын тоқтатқан 150 мыңнан астам жеке кәсіпкерге жеке табыс салығы мен әлеуметтік салықтың белгіленген мөлшері алынбайды.

Заңды тұлғалардың газ бен электр қуаты үшін алдын ала төлем жасау қажеттілігі қазіргі 100% -дан 30% -ға дейін төмендетілді.

Кәсіпкерлікті қолдау қоры кәсіпкерлерге несие бойынша шығындардың 12% -ын пайыздық мөлшерлемемен 28% өтейді. Ол үшін 400 миллиардтан астам сумма (41 миллион доллар) бөлу жоспарланған. Мемлекет қиын жағдайда тұрған инвесторлар үшін несиелік міндеттемелерді орындау мерзімдерін 12 триллион сумға (1,2 миллиард доллар) ұзартады.

Мақта-тоқыма кластерлеріне қаржылық қолдау көрсетіледі. Былтырғы несиелерді қайтару мерзімі 1 қазанға дейін ұзартылды. Үйде жұмыс істейтін қолөнершілер 50 миллион доллар несие алады деп күтілуде.

Тағы 3,6 триллион сум (376 миллион доллар) республиканың Дағдарысқа қарсы қорынан әлеуметтік қызметтер мен инфрақұрылым құрылысына бөлінеді. Бұл 10 мыңнан астам жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді.

«Тіпті бір кәсіпорынды тоқтата тұрудың кез-келген жағдайын төтенше деп қабылдау керек» деді Өзбекстан Президенті.

Мақта-тоқыма кластерлеріне қаржылық қолдау көрсетіледі. Былтырғы несиелерді қайтару мерзімі 1 қазанға дейін ұзартылды. Үйде жұмыс істейтін қолөнершілер 50 миллион доллар несие алады деп күтілуде.

Тағы 3,6 триллион сум (376 миллион доллар) республиканың Дағдарысқа қарсы қорынан әлеуметтік қызметтер мен инфрақұрылым құрылысына бөлінеді. Бұл 10 мыңнан астам жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді.

«Тіпті бір кәсіпорынды тоқтата тұрудың кез-келген жағдайын төтенше деп қабылдау керек» деді Өзбекстан Президенті.

Азық-түліктің ең танымал түрлеріне бағаның өсуіне жол бермеу мақсатында мемлекет жыл соңына дейін ұн, өсімдік майы, ет және сүт өнімдері, қант және гигиена өнімдерін әкелуге кедендік баждар мен акциздерді алып тастады.

Наурыз-маусымда аяқталатын балалы отбасыларға жәрдемақы төлеу, бала күтімі және материалдық көмек көрсету мерзімі 6 айдан 1 жылға дейін ұзартылды. Жалғызбасты қарттар мен мүгедектерге мемлекет азық-түлік (18 түрі) және гигиена құралдарымен ақысыз негізде беріледі.

Азық-түліктің ең танымал түрлеріне бағаның өсуіне жол бермеу мақсатында мемлекет жыл соңына дейін ұн, өсімдік майы, ет және сүт өнімдері, қант және гигиена өнімдерін әкелуге кедендік баждар мен акциздерді алып тастады.

Наурыз-маусымда аяқталатын балалы отбасыларға жәрдемақы төлеу, бала күтімі және материалдық көмек көрсету мерзімі 6 айдан 1 жылға дейін ұзартылды. Жалғызбасты қарттар мен мүгедектерге мемлекет азық-түлік (18 түрі) және гигиена құралдарымен ақысыз негізде беріледі.

Ресей

Ресей Министрлер кабинеті коронавирустық пандемия жағдайында азаматтар мен бизнесті қолдау бойынша қосымша шаралар қабылдауға ниетті. Дағдарысқа қарсы шаралардың жаңа пакеті туралы сейсенбі, 7 сәуірде премьер-министр Михаил Мишустин Мемлекеттік Думадағы «Единная  Россия» партиясы фракциясының басшылығымен кездесуде мәлімдеді.

Оның айтуынша, біз «шешімдердің кең ауқымы, оның ішінде халық пен кәсіпкерлерді қолдау мәселелері туралы» айтып отырмыз. Сонымен бірге ол нақты ұсыныстар мен оларды жүзеге асыру мерзімдерін атаған жоқ.    

Бюджеттік емес қызметкерлерге арнайы төлемдер

Бұл ретте «Единная Россия» партиясының жетекшісі Сергей Миронов бюджеттен тыс кәсіпорындардың жұмысшыларына арнайы қаражат төлеу мүмкіндігін қарастыру қажет деген пікір білдірді. Оның бағалауы бойынша, бұл қаражаттарды Ұлттық әл-ауқат қорынан тартуға болады және төлемдер мөлшері аймақтағы орташа жалақыға тең болуы мүмкін. Сонымен қатар, партия жұмыссыздарға және пандемия кезінде жұмысынан айрылған адамдарға қосымша төлемдер енгізуді ұсынады. «Біз оларға кемінде айына ең төменгі жалақы төлеу мүмкіндігін қарастыруымыз керек», - деді Миронов. 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап ең төменгі жалақы 11 280 рубльді құрайды.

Қырғызстан      

Үкімет алдағы 2-3 айда қысқа мерзімді басымдық жоспарын қабылдады. Бұл туралы брифингте вице-премьер Еркін Асрандиев мәлімдеді.

Оның айтуынша, жоспарда бірнеше бағыт бар.

«Біріншісі - азық-түлік қауіпсіздігі, екіншісі - бизнес үшін демалыс. Атап айтқанда, салықтар, әлеуметтік төлемдер және коммуналдық қызметтер үшін үш айға. Егер бұл төлемдер кешіктірілсе, айыппұлдар мен айыппұлдар болмайды. Салық декларациясын тапсыру мерзімі ауыстырылды» деп еске алды ол.

Вице-премьер тағы бір бағытты атап өтті - бизнесті қолдау үшін ресурстар тарту.

«Біз екі бағытты қарастырып жатырмыз. Ресей-Қырғыз даму қорының уақытша қол жетімді қаражатын пайдаланамыз. Қазір келіссөздер басталды. Сонымен қатар біз донорлық серіктестермен келіссөздер жүргізудеміз. Атап айтқанда, ЕҚДБ-мен 100-150 млн. Олардың 50 пайызын гранттық негізде ұсынуға болатындығы туралы хабарланды. Сонымен қатар біз АДБ, ДБ және ЕҚДБ-мен келіссөздер жүргізіп жатырмыз» деді Еркін Асрандиев.

Оның айтуынша, Қырғызстан бизнесті салықтан толықтай босатып, бюджеттен қаражат бөле алмайды. «Біздің бюджет бұған жол бермейді. Біз өз мүмкіндіктерімізді саналы түрде бағалауымыз керек, біз басқа дамыған елдердің тәжірибесін қайталай алмаймыз» деп атап өтті Еркін Асрандиев.

Вице-премьер жыл соңына дейін есептелген, экономиканы жандандыруға және қалпына келтіруге бағытталған дағдарысқа қарсы шаралардың екінші пакеті әзірленіп жатқандығын атап өтті.

Вице-премьер жыл соңына дейін есептелген, экономиканы жандандыруға және қалпына келтіруге бағытталған дағдарысқа қарсы шаралардың екінші пакеті әзірленіп жатқандығын атап өтті.

«Менің ойымша, ұзақ мерзімге - келесі үш жылға арналған үшінші пакетті әзірлеу қажет» деді ол.