Біраз уақыттан бері қайталама шикізат коммуналдық құрылыста және азаматтық құрылыста қауіпсіз қолданылып келеді. Бүгінгі таңда бұл тәжірибе Қазақстанның белгілі бір өңірлерінде сәтті қолданылуда. Мәселен, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің мәліметі бойынша, өткен жылы Қостанай облысындағы экология департаменті құрылыс объектілеріне өнеркәсіптік қалдықтарды тарту жұмыстарын жүргізді. Соның нәтижесінде соңғы екі жылда облыс бойынша өнеркәсіптік қоқыс көлемі 15%-ға азайды. Егер 2019 жылы бұл көрсеткіш 287,8 млн тоннаны құраса, 2020 жылы көрсеткіш 43,2 млн тоннаға төмендеді. Бұл – осы өңірдің экологиясы үшін оң өзгеріс.
Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу қазақстандықтар үшін шетелдік ноу-хау емес. Бүгінде Қостанай облысының аумағында пластик, шыны, қағаз, қаңылтыр бұйымдарын бөлек жинауға арналған мыңнан астам контейнер орнатылды. Тек өткен жылдың өзінде онда 1 500 тоннадан астам пайдаланылған шикізат жиналып, қайта өңдеуге берілді. Сонымен қатар қазір Қостанайда қуаттылығы жылына 30 тоннаға дейін болатын полимерлік қалдықтарды қайта өңдеу цехы жұмыс істейді. Арнайы технология бойынша қалдықтардан кәріз люктері шығарылады және болашақта тас төсемдер мен плиткалар шығарылады.
2020 жылы Қостанай облысы «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ спутниктік зондтау арқылы қоқыс үйінділерінің бар-жоғы зерттелді. Спутник суреттерінің көмегімен 538 рұқсат етілмеген қоқыс орындары анықталды, оның көбі жойылды.
Қауіпті қалдықтарды реттеу көптеген облыстың проблемасы екені белгілі. Науырзым ауданында бұл проблема улы қалдықтар мен улы химикаттардың басым бөлігі орналасқан мамандандырылған қойма салу арқылы шешілді. Департаменттің қолдауымен экологиялық таза технологияларды енгізу мақсатында демеркуризация – құрамында сынабы бар пайдаланылған шамдарды жинау үшін контейнерлер орнатылды. Сондай-ақ медициналық қалдықтарды қайта өңдеу жобасы сәтті іске асырылды. Осының барлығы Қостанай өңірінің барлық елді мекендеріндегі қоршаған ортаның жағдайын жақсартуға мүмкіндік берді.
Сонымен қатар қоршаған ортаны кәсіпорындардың қалдықтарынан тазарту жұмыстарына көп мән беріледі. Жақында Маңғыстау облысында мұнай қалдықтарымен ластанған 10 полигон толықтай тазартылды. Бұл туралы Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев Twitter парақшасында жазды.
«Экологиялық маңызы зор жұмысты министрлік пен «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ арасындағы Қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум аясындағы жүзеге асырдық. Кеңес кезеңінен бері мұнда мұнай қалдықтарымен ластанған жерлер 47 гектарға жеткенін атап өтуіміз керек. Компания соның әзірге 6 гектарын, яғни 350 мың тонна топырақты тазартты», деп хабарлады министр.
Оның сөзінше, енді топырағы қайта өңделген аумақ мемлекеттік бақылау органдарының қарауында болмақ. «ҚазМұнайГаз» 2024 жылға дейін мұнаймен бүлінген жерлерді толық қалпына келтіріп беруге уәде етіп отыр.
