Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
210 материал табылды

Руханият • 28 Наурыз, 2023

Шәкәрім оқулары

Астанада Шәкәрім шығармаларының шуағына шомылғандар сын­ға түсті десе болғандай. Бұрындары Абай-Шәкәрім оқулары болса, биыл республика көлемінде Шәкәрім оқулары тұңғыш өтіп тұрса керек. Аталған байқаудың «шаңырақ көтеріп» жеке шық­қанын руханият арнасының кеңи түскеніне баладық. Себебі Ұлт­тық академиялық кітапханаға еліміздің түкпір-түкпірінен кел­ген оқушылардың осалы жоқ па деп қалдық. Көздері жанып­ кемең­гердің өлеңдерін оқығанда, жас жүректің риясыз үні көңіл баурайды-ақ.

Тарих • 27 Наурыз, 2023

Балконнан басқа әлемге...

Балконда музыка тыңдап, темекі шегіп отыратын екі бозбала есіңізде шығар? Ол заманның есейіп қалған оқушыларының көп жүретін жері көше, ал фильмдегі екеудің отбасы мен көшеден бөлек оңаша уақыты бал­конда өтеді. 1988 жылы режиссер Қалықбек Салықов Олжас Сү­лей­ме­­новтің «Балкон» поэмасының желісімен түсіріп, сол жылы жарыққа шыққан «Балкон» фильмі емеурінге толы, аса күрделі туынды. Тіпті алғаш көрген адам соғыстан кейінгі Алматының бір ауданы көлеміндегі картина, ностальгия ретінде қабылдауы да мүмкін. Алайда режиссер мүлде басқа дүниелерді ымдайды да отырады. Туындының өне бойы ым мен емеуріннен тұрады. Ана бір жуан қарын арызқой мен күйеуі ішкіш әйел, Боря ағайдан басқасында айқай жоқ десе болады. Бұл көркем туындының жетістігі емес пе? Бұрын көргендерге бұл киноны қайта көруді, көрмегендерге аса ыждаһаттылықпен тамашалауға кеңес берер едік.

Елорда • 27 Наурыз, 2023

Елордадағы домбыра ескерткіші

Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мейрамында Астанадағы күйшілер аллеясында «Домбыра» ескерткіші ашылды. Елордадағы Дина Нұрпейісова тас тұғырға көтерілген күйшілер аллея­сында тойланған Наурыз тойы осындай игілікке ұласты.

Қазақстан • 16 Наурыз, 2023

Әмина – әлем жұлдызы

Балаларға арналған әлемдегі ең беделді ойын-сауық брендінің бірі Nickelodeon жыл сайынғы Kids Choice Awards премиясының жеңімпаздарын жариялады. Арасында 12 жастағы Әмина Малғаждар да бар.

Поэзия • 15 Наурыз, 2023

Айдын бетіндегі пәк бейне

Бұл өлеңді сонау жылдары аттың жалында, түйенің қомында дегендей жағдайда бір-ақ рет оқығанбыз. Содан есте қалыпты. Әсері де тарқай қоймапты. Әуені мен сиқырлы сазы арбаса керек. Анда-санда ақын жырларын оқығанда осы өлеңін тауып оқитын әдетіміз бар. Әйтеуір «алыстан сермеп, жүректен тербейтін» бір ғаламаты бар шығарма. Мүмкін айсыз қараңғы түні теңіз жағалап келе жатқанда ғайыптан аппақ сәуле төгіліп, айдын мен аспан арасындағы бар ғажайыпқа көз суарып үлгерген бойда әлгі жарық жоғалып үлгергендей әсер. Қас қағым. Бірақ сол қас қағым бұған дейін сезіп-білмегеніңді көз алдыңа құндақтап, көкейіңе орнатып жоқ болып кетсе... Несі бар, ондайды өмірі көрмей өтетіндер де бар емес пе? Ғажабы, Дәуітәлі Стамбековтің бұл өлеңі бірінші сыныпты бітірген жылы Балқаш көліне кетіп қалған баласы туралы болса да, қайғы-қасірет күйінен бөлек басқаша әсерге бөлейді.

Руханият • 07 Наурыз, 2023

Тасқа таңбаланған есім

Біздің ата-бабаларымыздың мыңжылдық тарихында аналарға деген құрмет балбал тастардағы мүсіндерден де көрінетін шығар. Ұлы дала төсіндегі тас мүсіндер, балбал тасқа айналған әзіз аналар қасын керіп, ерінің қасында кең даласын әлі күнге күзетіп тұрғандай. Түркілер мәдениетіне жататын таңғажайып ескерткіштердің тылсымы, құпиялы күрсінісі жаныңды баурамай қоймайды. Еріксіз айналып келіп қайта қарайсың.

Әдебиет • 05 Наурыз, 2023

Арыстар туралы атаулы еңбек

Наурыздың 5 жұлдызы ұлт көсемі, Алаш арысы Әлихан Нұрмұхамедұлы туғаны, бәлен жыл өткенде Сталиннің дәл осы күні өлгені тарихи факт. Ал кезінде Қарағандыдағы Октябрь ауданы Әлихан Бөкейхан есіміне ресми берілген 13 желтоқсан – дүниеге Алашорда үкіметі келген күн. Мұны сол кездегі билік басындағылар біліп-білмей істегенінен хабарымыз жоқ. Алайда кеше, 5 наурыз – Алаш арысы туған күні Астанадағы музыкалық жас көрермендер театрында көрермендерге жол тартқан «Әлихан Бөкейхан – ұлт азаттық күрескері» деректі фильмі біз үшін жаңалық болды.

Өнер • 23 Ақпан, 2023

Қазақ симфониясы

Қазақ музыкасы, әсіресе күй өнеріне жаңаша көзқарас, байыптау керек пе екен әлде? Бұл сөз бұған дейін де талай рет айтылып, жазылған. Мүмкін алғашқы қадамдар жасалып жатқан да шығар, кім біледі... Алайда біз күй тыңдап, ол туралы әдебиеттерді оқыған сайын әлгіндей ойға ат шалдырамыз. «Онда бір сұмдық сыр бар естілмеген...» (М.Мақатаев) деген кереметке оранамыз да қаламыз. Бұл ойымызды әдебиеттегі небір ғажап қисындар орнықтыра түседі. Қызығушылығымызды арттырады.

Қазақстан • 19 Ақпан, 2023

Қазақияны таңбалаған карталар

Даламызға кітап болып Брюссельден жеткен осы жаңа­лық кімді болсын бейжай қалдырмайды. Бұл тарихи, геогра­фиялық, тағы да басқа ғылыми мәні өз алдына, үлкен ­саяси мәнге де ие.

Әдебиет • 15 Ақпан, 2023

Тұншығып өлген қаршыға

Бабы келген кемел туындылар болады. Асқан білгірлікпен, талғампаздықпен қалыпталғаны өз алдына, байыптап, жеті рет өлшеп, бір рет кескен адам емес, құдірет дерсіз. Таңдап алған тақырыбының иін қандырып, суын сығып, сөлі мен нәрін әкеп құя салады кеудеңе. Байыптап үлгермей де қаласыз. Себебі бастаған бойда бір деммен оқып шығасыз да, құмарың қанбай қайта парақтап, ұңғыл-шұңғылын тағы бір мәрте сүзіп шығасың. Әсіресе Тәкен Әлімқұлдың «Көк қаршыға» әңгімесін оқығанда әлгіндей әсер алдық. Жалпы Тәкеннің ән-күйі туралы әңгіме, повестері – атап айтарлық соқталы дүниелер.