Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН
Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН«Egemen Qazaqstan»
163 материал табылды

Әдебиет • 31 Наурыз, 2022

Мо Янның бес асуы

Шыны керек, қазақ оқырмандары қытай жазушысы Мо Янды көп біле бермейді. Бірақ оның есімі Еуропа мен Батысқа жақсы таныс. Әдебиетке он бір роман, алты әңгімелер жинағын берген ол – қазіргі қытай әдебиеті мен әлем әдебиетінде есімі жиі аталатын жазушылардың бірі. Атағын шығаруға құлықсыздық танытып, үн-түнсіз еңбектенген осы бір қалам иесінің атын Нобель сыйлығы бір күнде ғана күллі әлемге танымал етті. 2012 жылы оған Нобель академиясы шығармашылығында реализм мен халық ертегілерін, тарихты және қазіргі заманды тығыз байланыстыра алғаны үшін аталған алпауыт сыйлықты ұстатты. Батыс оқырманы оны сонау 1987-жылдардан бастап «Қызыл Гаулияң» атты романы арқылы жақсы білетін.

Әдебиет • 29 Наурыз, 2022

Жазушының жазу үстелі

Жуықта Семейдегі Абай музейіне барғанымда, ол жерден хакімнің жазу үстелін көрдім, кешегі күннің көзіндей болған қоңыр үстел «бәрін мен білемін» дегендей көзге оттай басылады. Көрген адамның ойына ой қосып, өткен дәуірге жетелейді. Классик жазушымыз Ғабит Мүсіреповтің «соқыр көретіндей, саңырау еститіндей етіп жаз» деген сөзі осындайда еске оралады. Шығармашыл адамдар үшін қағаз бен қалам қандай қажетті болса, жазу үстелі де сондай керекті.

Сұхбат • 28 Наурыз, 2022

Нұрила Өзтүрік: Мұстафаны мәңгі сағынамын

Қазақ өнерінің көкжиегінен жарық жұлдыздай ағып түскен Мұстафа Өзтүріктің есімі бұл күндері елге танымал. Спорттағы ол салған жол өзіндік даралығымен жалғасын тауып келеді. Өзтүріктің жары Нұрила қазір Германияда тұрады. Сәті түсіп сол кісімен сұхбаттасқан едік.

Тарих • 20 Наурыз, 2022

Мао Цзэдунға қобыз сыйлаған қазақ

Еліне еңбек етіп, үлес қосуды ойлаған әр тұлға өзінше бір әлем жасап, артына мұра қалдырады. Қамар Қасымов пен қазақтың қара домбырасы егіз ұғым ретінде айтылады. Бұған себеп оның өз қолымен домбыра жасап, оның қайта жаңғыруына, ұлы тұлғалы мәдениет қайраткерлерінің ол жасаған домбырамен ел алдында асқақтата ән салып, өнер көкжиегін кеңейтуге үлес қосуы. Қамар Қасымовтың аты аталса, ол жасаған домбыралар туралы жиі айтылады. Айтатын да жөні бар, оның қолынан шыққан домбыралар иесін тауып, қазақ мәдениетінің дамуына септігін тигізгені шындық.

Әдебиет • 15 Наурыз, 2022

Жастық шақта оқитын төрт кітап

Қазір оқитын кітаптардың саны алуан. Оның байыбына барып, не беретінін аңдап барып оқымасаң, уақытың зая кетуі де мүмкін. Сондықтан осы қателіктің болмауы үшін жыл сайын әлемдік әдеби басылымдар оқырмандарға жақсы кітаптарды саралап, оның арқауы туралы, пайдасы жөнінде сөз қозғап отырады. Сол тізімнен түспей, ұдайы оқырмандарға, әсіресе жастық шақтағы оқырмандарға ұсынылған әлем әдебиетінің мына төрт шығармасын оқып көрелік.

Руханият • 14 Наурыз, 2022

Жылқыны қорғау

Салт-дәстүрдің қаймағы бұзыл­маған қазақы ауылдарда бізге, қала берді біздің ұлтқа қатысты не бір әңгімелер бар. Оны қазіргі қала жағалаған ұрпаққа айтсаң, аңыз немесе өтірік ретінде қа­был­дауы мүмкін. Біздің ауылда Шойбан деген кісі болды. Жарықтық, жылқы десе ішкен асын жерге қоятын. Әр дәулетті әулеттің есігінде жүріп, малын бағып, отынын жарып күнелтетін Шойбан үшін оған мініске бір жақсы ат берсең жеткілікті. Тіпті ол жылқысы аздау байдың малын бақпаймын деп «әлек» салатын да болған. Ауыл болғасын, той-төкіні, өлім-жітімі болады, сонда Шойбан мамағаштарда қаз-қатар байланып тұрған аттардың қасына барып, кәдімгі Күреңбай сыншы сияқты әр атты өзінше сынайды, кейде оларға «мынау нағыз жел табан екен», «әй, мынау қойдың аты», «бұл жануар бабын таппай қор болып жүр» деп «әттеген-айларын» айтып, көңі­лін құлазытатын. Ол үшін жылқыны көру – бақытты өмірді көру сияқты сезілетін.

Руханият • 07 Наурыз, 2022

Байдың қызы

Әлқисса, сіздерге бір байдың қызы туралы айтсам деймін. Ол бұла өске­німен, жасынан өнерге, ғылымға аңсары ауған, оңы мен солын ерте таныған, тіпті қаршадайынан Еуропа мәдениетімен сусындаған, есейе келе туған елінің өнеріне ерекше үлес қосқан қарлығаштардың бірі болды.

Әдебиет • 01 Наурыз, 2022

Солдат ақындар

Әлем әдебиетінде де, біздің әдебиетте де жаһандық екі үлкен соғыс туралы жазылған шығармалар аз емес. Күллі әлем оқырманы тұшынып оқып жүрген көркем шығарманың көбі осы үлкен соғыстарды арқау етті.

Әдебиет • 28 Ақпан, 2022

Польшадан келген алғысхат

Елімізде әр жылғы көктемнің алғашқы күні Алғыс айту күні­мен басталады. Бұл күн – ты­ныштық пен берекенің, өзара қарым-қатынастың, сенім мен татулықтың мерекесі. Кезінде туыс­тарымен бірге Польша елінен Қазақстанға қоныс аудар­ған Наталия Богданович өзін бағып-қаққан Дүрия атты әже­ге алғысхатын жолдап, үшбу сәлем жолдаған құнды де­рек Алматы қалалық Мемле­кеттік архивінде ұзақ жылдар бойы сақталып келеді. Біз осы орталықтың бас сарапшысы Ләйла Қасымқызы ұсынған архив материалын оқыр­манға ұсынып отырмыз.  

Әдебиет • 28 Ақпан, 2022

«Түрмеде өлеңдерімді сатқаным рас»

Джимми Сантияго Бака 1952 жылы Мексикада туған. Жас­тайынан жетім қалып, ата-әжесінің тәрбиесінде болған.