Әдебиет • 31 Желтоқсан, 2021
Биыл ақын-жазушылар не жазып жатыр?
Жылдың ауысатын шағы кімді болса да ойландырмай қоймас. Зымырап бара жатқан уақытқа ілесу қолына қалам ұстаған шығармашыл қауымның ізгі арманы. Әр жылды сәтті аяқтап, келесі бір жаңа уақыттың кемесіне мінгенде етек-жеңімізді жинап, жүйелі жоспар жасауға құлшынамыз. Табыстың бір аты – бекем жоспар. Шабыттың шалқұйрығын қамшылаған ақын-жазушыларымыздың осы жылы оқырманға қандай тың туындылар ұсынатынын білу үшін өздерінен сұрап көрдік.
Қоғам • 23 Желтоқсан, 2021
Шымкент қаласында тұратын әдебиетші жастар өздері бірлесіп, ұлттық поэзияны насихаттайтын Şam атты шығармашылық орталық құрған еді. Аталған орталық 2016 жылдың 19 қарашасында Шымкент қаласында өз жұмысын бастаған.
Әдебиет • 28 Қараша, 2021
Қыс күндері жауған қалың қарды көрсем, ақын Ұлықбек Есдәулетовтің «Қара пимасы» есіме түседі, жай түспейді, күллі оқиғасымен көз алдыма келіп тізіле қалады. Анадайда «Пимамды менің қайтар» деп жылап тұрған қара бала елестейді. Мүмкін, бұл өміршең шығарманың мәңгілік қуаты шығар?! Мен осы «Қара пима» термесін алғаш рет тыңдағанда, аппақ күртік қарда етпеттеп жылап жатқан баланы жалғыздық деп пайымдадым. Әрине, сол да. Анасы қайтыс болды, әкесі теріс айналды, жанына жылу беретін қара пимасы араққа сатылды, енді ол жалғыздық емей немене?
Әдебиет • 25 Қараша, 2021
Ұлттық әдебиеттің дамуына ең алдымен төл шығармалар, сосын сапалы аударма туындылар көмектесетіні шындық. Әлемдегі оқырманы көп үлкен әдебиеттердің көбі осы үрдісті басынан өткізді. Әлем әдебиетінің бір бұтағы болған қазақ әдебиетінің де дамуы мен деңгейі туралы айтудан жалықпаймыз. Өйткені әдебиет – тарихтың, өмірдің айнасы. Сол айнадан руханиятымыздың келбетін көре аламыз. Бүгінгі сөзімізде біз көркем аударманың жай-күйі туралы ой ортақтастырмақпыз. Бүгінгі дөңгелек үстелге ақын, аудармашы Жүкел Хамай, көптеген қазақ шығармасын түрік тіліне аударған тәржіман Ашур Өздемір, аудармашы Кенжебай Ахметов, парсы тілінен түпнұсқадан аударып жүрген Айнаш Қасым және Абылай Мауданов қатысты.
Әдебиет • 17 Қараша, 2021
«Бақбақ». Кавабатаның соңғы демі
1972 жылы сәуір айының жексенбі күні түстен кейін жапонның әдебиет аталымы бойынша тұңғыш Нобель лауреаты Ясунари Кавабата жалға алған көпқабатты үйде өзіне қол жұмсады. Бұл берісі Жапония әдебиеті, әрісі әлем әдебиеті үшін ауыр трагедия еді. Қайғылы оқиғадан соң бірнеше сағаттан кейін есіктен газдың иісін сезген қызметші әйел полицияға хабар береді. Әп-сәттегі ауыр қаза жапондық әдеби ортаны ғана емес, сонымен бірге бүкіл дүниені дүрліктірді.
Әдебиет • 12 Қараша, 2021
Өлеңнің аспаны – мәңгілік аспан. Бұл сөзді кесіп айтуымызға өлмес жырлар жазған ақындардың өлеңдері себепкер болды. Әдебиет айдыны сөз бен ойдың, терең философияның, тұңғиық сырдың мекені. Өлең ғұмырлы болмаса, ұлы Шекспирдің, Байронның, Гетенің жырларын ғасырлар үзігі бізге жеткізбес те еді. Демек, ойдың елшісі болған өлеңнің жүгі әрқашан ауыр һәм салмақты болғаны.
Абай • 10 Қараша, 2021
Абайдан Аққозыға дейін 192 кейіпкері бар «Абай жолы» эпопеясын заңғар жазушымыз Мұхтар Омарханұлы жиырма жыл бойы жазып, оқырманға ұсынғанын жақсы білеміз. Келесі жылы осы еңбектің жарыққа шыққанына 80 жыл толады. Бір ғасырға жуық уақыт тек қазақ руханиятының аспанында ғана емес, өзге елдердің рухани көкжиегінде өмір сүрген роман мәңгілік оқылуға тиіс шығарма екені даусыз.
Әдебиет • 01 Қараша, 2021
Нобель сыйлығы Алашқа қашан бұйырады?
Әр жылы Нобель сыйлығы берілер сәт таяған сайын «Қазақ жазушысы қашан Нобель сыйлығын алады?» деген ұлы сауал көкірегімізді тырнайды. Сосын, амалсыз келер күндерден үміт күтеміз. Нобель сыйлығы қазіргі әдебиеттің өлшемі бола алмайды деп мұрын шүйіруге тағы болмайды. Мысалы, жапон әдебиетін жарты әлемге танытқан осы Нобель сыйлығы еді.
Әдебиет • 26 Қазан, 2021
Осылай мақала жазып, толғануымызға классик жазушы Тәкен Әлімқұловтың Борис Слуцкийден аударған «Мұқиттағы жылқы» деген аудармасы себеп болды. Тәкен Әлімқұловтың шығармашылығының дені ең алдымен, өнерге сосын жылқыға тығыз байланысты. Қадау-қадау ғасырлардан бері жылқы түлігімен мұңдас, сырлас, тағдырлас болған қазақ халқының әні мен өлеңінің негізі де жылқы болғаны шындық.
Сұхбат • 19 Қазан, 2021
«Айтматовтың ұлы болу – үлкен жауапкершілік»
Қателеспесек, Еуропадағы санақ бойынша, жыл сайын ең өтімді елу кітаптың қатарында Шыңғыс Айтматовтың да шығармалары бар екен. Бұл бауырлас қырғыз елімен қатар біз үшін де үлкен қуаныш. Әлем таныған Айтматовтың бізге бөтендігі жоқ, керісінше, етене жақын. Мәңгілік шығармаларымен ел жадында сақталған классиктің ұлы Элдар Айтматовпен сұхбаттастық.
