Аудан әкімі Шота Оспановтың айтуынша, жағдай әнеукүнгідей емес, біртіндеп тұрақталып келеді. Су деңгейі әжептәуір төмендеген. Бірақ бірнеше ауыл әлі күнге дейін сумен арпалысып жатыр.
«Тәуіш аулына Қоңыраулы мен Текеден келіп жатқан су Арқалық – Торғай тасжолының үстінен өтіп кетті. Екі учаскеде су бой бермей жатыр. Қазір жол мәселесі қиын болып тұр. Шилі аулымен аралықтағы жолды да су бірнеше жерден жырып кеткен. Соны қалпына келтіру үшін жанталасып жатырмыз. Мұның сыртында қиындық тартып, түрлі мұқтаждық көріп отырған ауылдар аз емес. Ені 10 ауылға электр жарығын өткізіп, 9 ауылдың жолын жөндеу керек. Бірақ қазір оған техниканың мүмкіндігі келмейді. Құлаған бағандарды қайтадан орнына келтіру үшін, мамандардың қауіпсіздігі үшін судың тартылғанын күте тұруға тура келеді. Қызбел аулында судың беті аздап қайта бастады. Бір-екі күнде ашылып, мал шығаруға мүмкіндік болады деп ойлаймыз. Тек бұл ауылдың жолы, жарығы жоқ. Ақкөл аулындағы жол да біртіндеп жөнделіп жатыр. Бұл елді мекендегі азаматтар өз бетінше қам-қарекет жасап жатыр. Ол жақта аса қауіп жоқ. Осы шаруаға жұмыла кірісіп, жанашырлықпен араласып жатқандарына алғыс білдіремін», деді әкім.
13 сәуірде Жангелдин ауданының төтенше жағдай бөлімі Жаркөл ауылдық округіне қарасты Тәуіш аулына арнайы жасақ, оған қоса бір «КамАЗ» көлігін көмекке жіберген. Аудан әкімінің орынбасары Еренбол Алматов та сол жерде жүр. Жалпы, Тәуіштің тұсындағы Қисыққарасу суағарын аман алып қалу үшін болып жатқан күрестің басталғанына он күннен асып барады. Бірақ тасқын бой бермей, көптің күшімен тұрғызылған тосқауылды әлсін-әлсін бұзып кетіп жатыр.
«Тәуіш аулының жастары, ауданнан келген жол мамандары, мекеме қызметкерлері, жауынгерлер көмектесіп, осы жердегі тасқынды он күндей ұстап тұрдық. Бірақ су үсті-үстіне келіп жатыр. Бой бермей, суағарды жырып кетті. Сол жерлерді қайта бітеуге тырысып жатырмыз. Жалпы, тек осы маңда аз жұмыс атқарылған жоқ. Екі шақырымдай дамбы салдық. Қаз-қатар қаппен қалап жатырмыз. Нәтиже аз. Дегенмен барымызды салып, жұмыс істеп жатырмыз. Суағарды қалайда аман алып қалу керек», дейді ауыл әкімдігінің бас маманы Еренбол Алматов.
Айналасын су қоршап, аралда қалған Қызбел аулы да қиыншылық көріп отыр. Қызбел ауылдық округі бойынша жарық жоқ. 2 үйге су кірген. Қызбелдегі ең басты мәселе – жол қатынасы. Арқалық қаласының тұрғыны Елжан он шақты күннен бері үйін, жұмысын тастап, осы кіндік қаны тамған Қызбел аулында жүр.
«Қатынас болмай тұр, жолды үш жерден бұзып кеткен. К-700 тракторын да, жай тракторды да салып көрдік, ешқандай техника жүре алмайды. Қайық та жүре алмайды, кей жерлерде асты тиіп қалады, кей жерлерде шылау шөптерді жинап алады. Бізге ең бірінші кезекте жол қатынасы керек болып тұр. Біріншіден, ауылдан эвакуациямен кеткен әйел, бала-шағаны жеткізе алмай отырмыз. Екіншіден, жарық жоқ. Электр қуатын беретін 15 автономды құрылғы алдыртқанбыз, соның көмегімен күніне екі рет ұялы байланысқа шығамыз. Қазір жанармай жағы қат болып тұр. Сыртта жүрген азаматтар жинаған 1 тонна жанармайды ауылға жеткізе алмай отырмыз. Оны жеткізе алмасақ, жағдайымыз қиындайды. Бізге тек тікұшақ арқылы жеткізуге болады», дейді Елжан.
Ақшығанақ, Шеген ауылдары да су қыспағында отыр. Жангелді ауданы әкімдігінің ресми мәліметінше, Ақшығанақ ауылдық округінде жағдай қалыпты, су деңгейі 5 см-ге түскен. Мұнда №27 өрт сөндіру бөлімінен 1 техника, 2 адам, аудан әкімдігі жіберген 3 арнайы техника жұмыс жүргізіп жатыр.
Сонымен қатар су тасқыны салдарынан болған шығындарды есептейтін арнайы комиссия бүгінге дейін өңірде 901 бас малдың өлгенін растаған. 214 бастың өтемақысы мал иелерінің есепшотына аударылған. Мал шығынына қатысты төлемдер заң аясында, табиғи сипаттағы төтенше жағдайға байланысты залалды өтеу ережелеріне сәйкес іске асырылып жатыр.
«Қазіргі уақытта төлемдер су тасқынынан зардап шеккен Арқалық қаласы мен Амангелді, Жангелдин аудандарына жүзеге асырылып жатыр. Аталған аудандарда суға кеткен ауылшаруашылық жануарларының тізімі жасалып, олардың мал иелеріне тиесілі екенін растайтын құжаттар сәйкестендірілді. Бұл ветеринария мамандары берген паспорт немесе АШЖС базасынан алынған көшірме құжаттар арқылы анықталады. Соның негізінде жануардың жынысы, жасы, түсі, тұқымы белгіленеді. Бұдан әрі жиналған құжаттар бағалау компаниясына жіберіледі. Олар өз кезегінде өлген малдың орташа нарықтық құнын шығарып, залал сомасын анықтайды», дейді облыстық ветеринария басқармасы басшысының орынбасары Айнагүл Күшүбенова.
Жауапты тұлғаның айтуынша, қазір ветеринария мамандары ауылшаруашылық жануарларын өтілдеу орындарын дезинфекциялау жұмысын жүргізіп жатыр. Су тасқыны болған жерлерден табылған жануарлардың өлекселері траншеяларда өртеніп, кейін көміледі.
Амангелді, Жангелдин аудандары мен Арқалық қаласында жергілікті атқарушы органдардың жанынан өтемақы төлеуді жүзеге асыратын комиссиялар ұйымдастырылған. Тұрғындар мал шығынына байланысты өтемақы алу үшін осы комиссияларға жүгінулері қажет.
Қостанай облысы
