Оның ішінде индустриялық-инновациялық бағдарламаны жүзеге асыру жайы басты тақырып желісіне айналып, технологиялық жаңғырту жайына ерекше басымдық берілді. Өйткені, индустрияландыру картасына 65 миллиард теңгені құрайтын 36 жоба енгенімен, былтыр 12-сі өндірістік қуатын толық игере алмаған. Ал биыл төртеуінің жұмысы маусымдық сипатпен ғана шектелген. Төрт айда 32,2 миллиард теңге инвестиция тартылып, өңір республикада екінші орынды иеленгенмен, осынау маңызды іске аудандардың атсалысуы көңіл көншітпейді. Облыс басшысы жергілікті жерлер үшін қолайлы, экономикалық жағынан тиімді индустриялық-инновациялық жобаларды өндіріске кеңінен қосуды, жақсы үлгілерді насихаттауды тапсырды.
Біз жиыннан кейін индустриялық-инновациялық даму басқармасының жетекшісі Жанат Сәдуақасовты әңгімеге тартып, озық технологияларды еркін меңгеру бағытында атқарылып жатқан шаралар туралы айтып беруін сұрағанбыз. Елбасы «Қазақстанның Үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» Жолдауында цифрлы технологияны қолдану арқылы құрылатын жаңа индустрияларды өркендету талабын қойды. Қазақстанда 3D принтинг, онлайн-сауда, мобильді банкинг, цифрлы қызмет көрсету секілді денсаулық сақтау, білім беру ісінде қолданылатын және басқа да перспективалы салаларды дамыту қажеттігін атап өтті, дей келіп, осы міндеттерді шешу аясында жаңа инновациялық өнімдер шығарумен жүйелі айналысып келе жатқан кәсіпорындар қатарына алдымен С.Киров атындағы зауытты жатқызды. Мұнда мұнай мен газ саласына қажет қондырғылар, Қорғаныс министрлігінің арнайы тапсырысымен көп арналы радиостанса секілді алты ұтқырлы байланыс жүйесі кешендері, темір жол қауіпсіздігін қамтамасыз ететін аспаптар жасалады. Былтыр 2 миллиард теңгенің жаңғырту жұмыстары атқарылған. Зауыт сонымен қатар «Отау ТВ» цифрлы телевизияға арналған «STY» құрылысын шығаруға мамандандырылған. Оған Қытайдың, Тайваньның, Оңтүстік Кореяның материалдары қолданылады. Күніне 1000-1500 дана қондырғы жасап шығарылып, Ресейдің көрші аймақтарына да сатылады.
Енді «Қазақтелерадио» АҚ-тың еліміздің солтүстік өңірлерінде жерсеріктік инфрақұрылымын қалыптастыру тапсырысын алып отыр. Жоба құны – 8 миллиард теңге. Биылдан бастап 3D принтерлерін шығару қолға алынды. Алғашқы үлгілері сынақтан сәтті өтті. Заманауи техника арқылы кез келген заттың 3D форматтағы пластмасса көшірмесін шығаруға болады. Барлық бөлшектер өзімізде құрастырылады. Жылына өнімнің үш мың данасы шығарылмақ.
«Блок» ЖШС – жоғары сұранысқа ие электр оқшаулағыш материалдар шығаратын еліміздегі екі зауыттың бірі. Ресей, Украина нарығына еркін шығып, экспортқа әбден төселіп алған. Өнімнің негізі саналатын слюда минералы әртүрлі қысымдарға төзімді, жақсы ыдырайды. Мұнда электр оқшаулағыш материалдардың оннан астам түрі әзірленсе, жартысына жуығын лакоткань, миканит құрайды. Сатылым мөлшері 75 пайызға артқан. «Бизнестің жол картасы–2020» бағдарламасы шеңберінде құрал жабдықтар жаңартылған. ТМД елдерінде баламасы жоқ жоба қазір өндірісте кеңінен қолданылады. Дәлірек айтқанда, өте сапалы ризолин деп аталатын құрылыс материалының озық технологиясы табыс көзіне айналған.
Жолдауда еліміздің кен металлургиясы мен мұнай-газ кешендерін жаңа нарықтарға шығару, өнім жеткізу аумағын кеңейту, геологиялық барлау жұмыстарын белсенді жүргізу тапсырмалары жүктелгеніне тоқталған Жанат Ғаббасұлы пайдалы қазбалар қорын игеру саласына халықаралық стандарттарды енгізу шараларын кешенді ұштастырудың маңыздылығын жеткізді. Өңірде 300-ге жуық барланған кен орны бар. Тайынша ауданында титан-цирконий, Айыртау ауданында қалайы, Уәлиханов ауданында уран өндірілетін болады. Осыған орай шетелдік әріптестермен келіссөздер жүргізіліп, нәтижесінде инвестиция- лар тарту, бірлескен кәсіпорындар құру уағдаласына қол жеткізілген. Елбасының Қытаймен бірлескен инвестициялық бағдарламаларды тиімді жүзеге асыру тапсырмасы бойынша Аспанасты елінен «Айцзю» компаниясы Тайынша ауданына келіп, май зауытын салуға кіріскен. Президенттің қатысуымен өткен былтырғы Жалпыұлттық телекөпірде майлы дақылдарды қалдықсыз өңдейтін кешеннің бірінші кезегі іске қосылған. Жылдық жобалық қуаты – 300 мың тонна. Өнімдер экспортқа бағдарланған. Бұдан басқа тағы бір қытайлық «Wuhan Shilinfuxing Techology Development Co Ltd» компаниясы Ғ.Мүсірепов ауданында егіншілік саласында заманауи технологияларды пайдалану арқылы астық өңдеу, өнім қалдықтарын кәдеге жарату сияқты толық циклді өндіріс орнын ұйымдастыруға бел буып отыр. Қосымша мал фермасы мен тыңайтқыштар өндіретін зауыт та салынады. Сонда жарты мыңға жуық адам жұмыспен қамтылатын болады.
Ж.Сәдуақасовтың сөзіне қарағанда, өнеркәсіпте жоғары технологиялық өндіріс құру жұмыстары одан әрі жалғасады. Екінші бесжылдықта экономиканың басым секторларындағы жобаларды екі есеге дейін көбейту көзделген. Бұл ретте жаңашылдық, бәсекеге қабілеттілік алдымен ескеріледі. Өткен жылы 8,8 миллиард теңгенің 9 жобасы пайдалануға беріліп, 300 жұмыс орны ашылса, биыл 43 жоба іске асырылуда. Тұтастай алғанда, 100 миллиард теңгені құрайтын 60 жоба өндіріске енгізіледі.
Тағы бір мәселе тоқтап тұрған кәсіпорындар жайы болды. Соңғы біржарым жылдың ішінде 15 кәсіпорынның жұмысы қайтадан жанданып, 300-ден астам адам жұмыс тапқан. Енді индустрияландыру картасы аясында тағы алты кәсіпорын толық қуатына қосылмақ. Олардың қатарында ағаш өңдейтін, кірпіш шығаратын, темір-бетон өнімдерін жасайтын, астық қабылдайтын әрі сақтайтын өндірістер, ет комбинаты, «Биохим» кешені бар.
Өмір ЕСҚАЛИ, «Егемен Қазақстан»
Солтүстік Қазақстан облысы