Төрағалық – әлем назарында

Xinhua: Ядролық қаруды таратпауға көңіл бөледі

Xinhua БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде Қазақстан тарапы ұсынатын бастамаларын санамалап шыққан екен. Агенттік үш басымдықты – жаппай қырып-жою қаруын таратпау, Орталық Азия мен Ауғанстан және Таяу Шығыс мәселесін ерекше атап көрсетеді.

«Қазақстанның БҰҰ-дағы Тұрақ­ты өкілі Қайрат Омаров жаппай қы­рып-жоятын қаруды таратпау және сенім шаралары жөнінде жоғары деңгейлі брифинг өтетінін мәлімдеді. «Бірқатар мемлекет басшылары мен министрлері ша­раға қатысады» деген ол жиынның Қазақстан Пре­зи­ден­ті Нұрсұлтан Назарбаевтың төра­ға­­лығымен жүргізі­ле­­тінін сөз етті» делінген агенттік жа­рия­­л­аған мақа­лада.

Xinhua-ның ақпаратына сай, 18 қаңтарда өтетін шараға БҰҰ Бас хат­шысы Антонио Гутерриш те қаты­сады. Бұдан бөлек, Қ.Омаров Орта­лық Азия мен Ауғанстанның арасын­да әріп­тес­тік орнату мақсатында ми­нис­тр­лер деңгейінде жарыссөз өтеті­нін ха­барлаған. Осы шараға Қазақ­стан Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірах­ма­нов төрағалық етеді.

«Қ.Омаров 25 қаңтарда Кеңесте Таяу Шығыс, соның ішінде Палестина ахуалы талқыланатынын айтты. Күн тәр­тібінде тұрған мәселелерге сәй­кес, Кеңес мүшелері Конгодағы қал­пы­на келу шараларын бақылайды. Сон­дай-ақ Ұйым Орталық Африка Республикасына салынған санкцияны жаңарту жөнінде қарар қабылдауға ниетті», дейді Xinhua.

The Hill Times: Қазақстан әлемге үлгі

Канада 2021-2022 жылға БҰҰ Қауіп­сіздік Кеңесіне мүше болуға талпынып көрмек. Осы орайда, елдегі белді басылымдардың бірі The Hill Times өздерінің дипломаттары қазақстандық әріп­тестерінен үлгі алу керек деп есеп­тейді.

«Канада үшін Қазақстан дипло­ма­тиялық сабақ алатын ел ретінде бірден еске түспеуі мүмкін. Алайда премьер-министр Джастин Трюдо Қазақстанның Қауіпсіздік Кеңесіне төраға болуы барысында бұл елден үлгі алуымыз керек дейді», деп жазады басылым.

Газеттің деректеріне сай, еліміз Қау­іпсіздік Кеңесіне мүше болу кезе­ңін басқа елдерге қарағанда кештеу бас­таған. Әйтсе де Африка құрлы­ғын­да­ғы дипломатиялық қарым-қатынасын жақ­сарту нәтижесінде Қазақстан бас­ты бәсекелесі Тайландтан көп дауыс жи­на­ған.

«Бұл – бір кездері жұтқа ұшы­рап, қаналған халық үшін үлкен жетіс­тік. Елдің өткен ғасырдың 30-жыл­дарындағы қиын-қыстау кезеңі­нен 2017 жылғы БҰҰ Қауіп­сіздік Кеңесіне мүшелікке сайлан­ғанға дейінгі жүріп өткен жолы ұйымға 2021-2022 жылдары сай­ла­нуға талпы­натын Канадаға үлгі бо­лар­­лық. Канада саяси тұрғыда өзін «орта күш» (middle power) деп есеп­тей­ді, бірақ солтүстігі Ре­сей­мен, шығы­­сы Қытаймен шектес­кен, оң­түстігі мұ­сыл­ман әлемімен қор­шал­ған, Ұлы Жі­бек жолының бойында жат­қан Қа­зақ­стан тура мағынасында ор­та күшке ай­налып үлгерді», дейді The Hill Times.

Басылым бұдан әрі тәуелсіздік алған жылдары Қазақстанның өз еркімен ядролық қарудан бас тартқанын, әлі күнге дейін жаппай қырып-жоятын бомбаларға қарсы берік ұстанымы бар екенін тамсана жазады.

«Қазіргі таңда халықаралық мәсе­ле­лерді шешуде Канаданың БҰҰ алдын­да беделі төмен. Салыстырмалы түр­­де қарасақ, Қазақстан Астанада Сирия келіссөздерінің 8 раундын өт­кізіп, деэскалация аймақтарын құруға қол жеткізді. Канада БҰҰ Қауіп­сіз­дік Кеңесіне мүшелікке ұмты­ла­ды. Ендеше, қазақтардың мысалынан үлгі алып, ядролық қаруы бар оң­түстіктегі көршімізден ауылымыз­ды алыс қондырып, бейбітшілік пен ха­лықаралық әріптестіктің үздігі болу үшін әлі де кеш емес», делінген газет­те­гі мақалада.

FoxNews: Жаңа мүшелермен толықты

АҚШ-тың беделді арналарының бірі FoxNews Қауіпсіздік Кеңесіндегі жыл сайынғы мүше мемлекеттердің ауысуы жөнінде ақпарат таратты.

«БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне жаңа жылдан кейін 6 мемлекет мүше болып кірді. Олар: Экваторлық Гвинея, Кот-д’Ивуар, Кувейт, Голландия, Перу және Польша. Қазақстанның Тұрақты өкілі Қайрат Омаровтың қатысуымен өткен салтанатты рәсімде аталған елдердің тулары Кеңес ғимаратының сыртына қойылды. Қ.Омаровтың мемлекеті қазіргі таңда Қауіпсіздік Кеңесіне төрағалық етеді», дейді FoxNews.

Арна Қауіпсіздік Кеңеске мүше болу халықаралық қауіпсіздік пен бейбіт­шілік мәселесін талқылауда орнықты ұста­нымын білдіруге мүмкіндік бере­тін­ін айтады.

«Кеңес БҰҰ-дағы ең қуатты мекеме саналады. Қытай, Франция, Ресей, Ұлыб­ритания және АҚШ тұрақты мү­ше­лер және олардың вето қою құқығы бар. Басқа мемлекеттер БҰҰ-ға мүше 193 елдің ішінен екі жыл мерзімге сайланады. Бірақ биыл Голландия мен Италия аталған мерзімді бөліп атқарады», дейді FoxNews.

Iran Daily: Иран Қауіпсіздік Кеңесінің назарында емес

Iran Daily Иранда болып жатқан оқиғаларға қатысты Қазақстанның Тұ­рақты өкілі Қайрат Омаровтың мә­лім­де­месіне тоқталған. Агенттіктің хабарла- у­ынша, парсылар еліндегі жағдай ҚК-нің күн тәртібінде тұрған жоқ.

«БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің төра­ғасы Иранға қатысты кезектен тыс кез­десу өткізу жоспары жоқ екенін айт­ты. Бұған дейін АҚШ өкілі Ники Хейли елдегі наразылық шеруіне қатыс­ты жедел отырысқа шақыратынын мәлім­де­ген болатын. «Иран Қауіпсіздік Кеңе­сі­нің күн тәртібінде емес. Бірақ мүше мем­лекеттердің бірі мәселені көтеріп, оны талқылауға шақырса, осы төңіректе жұмыс істеуге әзірміз. Сондықтан бәрі ҚК-нің шешіміне байланысты», деді Қ.Омаров Нью-Йорктегі баспасөз жиынында. Бірақ ол осы тақырыпта пікірталас болғанын атап өтті», дейді Iran Daily.

АҚШ-тың Тұрақты өкілі Никки Хейлидің алдағы уақытта Қауіпсіздік Кеңесі мен БҰҰ Адам құқығы жөніндегі комиссияның отырысын шақырып, Иран ахуалын қозғайтынын айтқан-ды. Н.Хейли «Иран халқы азаттық үшін күресіп жатыр, БҰҰ өз сөзін айтуы керек» деген болатын. Агенттіктің сөзіне сай, Иранның БҰҰ-дағы өкілдігі оның сөзіне наразылық білдірген.

Report.az: Қаңтардың жұмыс жоспары таныстырылды

Әзербайжандық Report агенттігі БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі бекіткен негізгі тақырыптар жөнінде тарқатып жазған. Ядролық қаруды таратпау басты басымдықтардың бірі екенін айтады.

«Қазақстанның Тұрақты өкілі Қайрат Омаров алдағы айдың жұмыс жоспарын таныстырып, 18 қаңтарда жоғары деңгейдегі тақырыптық брифинг өтетінін мәлімдеді. Шараға Қазақ­­стан Президенті Нұрсұлтан Назар­ба­ев төрағалық етеді. Келесі күні Қаз­ақ­­с­танның Сыртқы істер министрі Қай­­рат Әбдірахмановтың бас­шы­лы­ғы­мен Орталық Азия мен Ауған­стан ара­сындағы аймақтық әріптестікті ны­­­ғайтуға арналған министрлік дең­гей­­індегі жарыссөз өтеді. Оған БҰҰ Бас хатшысы Антонио Гуттериш қатысады», дейді Report.az.

Шолуды әзірлеген

Абай АСАНКЕЛДІҰЛЫ, «Егемен Қазақстан»