Иә, биыл күзде Ясуюки Мураками деген жапон археологы сонау жерден Күршімге арнайы келіпті. Құр келмепті, осы ауданның Маралды ауылының маңында ежелгі дәуір адамдарының темір мен қоладан жасаған металл өндіру пештері болуы мүмкін деген болжамын айтып, көктем туа қайта келемін, осы тақырыпты індете зерттеймін депті. Жапондар байқампаз халық қой. Күршімдегі тарихи-өлкетану музейіне барған шетелдік біз «жай тас қой» деп жөнді мән бермей жүрген түйіршік тасқа көп шүйіліп, оның құрамында металлургиялық пеш қалдықтарына тән белгілер, ағаш талшықтарының іздері барын жеткізіпті. Жапонияның Эхимэ мемлекеттік университетіндегі Азия елдерінің ежелгі металлургиялық өндірісі мәдениетін зерттеу институтының директоры Күршімнің Маралды өңірін өзінің ғылыми жобасына енгізетінін де тілге тиек етіпті. «Ғалым қазба орындарын зерттеп, көне дәуірде темір мен қоланы өндірген кезде шыққан қалдықтар арқылы металл өндіретін пештерді тауып жүр екен. Біз өзімізде сақталып келе жатқан бұл заттың металл өндіруден қалған қалдық екенін білген жоқпыз. Бірнеше жыл бұрын осы жәдігерлерді Маралды мектебінің оқушылары біздің мұражайға ежелгі кездегі құрылыс материалдары болуы мүмкін деген болжаммен өткізген болатын. Біз өз болжамымызбен метеорит бөлшектері деп көрсетіп қойған едік», дейді аталған музей меңгерушісі Анель Оқанова.
Содан не керек, біз «метеорит бөлшектері» деп жүрген дүниеміз толық зерттелгеннен кейін әлемдік археология тарихына сенсация ретінде тіркелуі де ғажап емес.
Азамат ҚАСЫМ,
«Егемен Қазақстан»
Шығыс Қазақстан облысы,
Күршім ауданы
