Коллажды жасаған – Алмас МАНАП, «EQ»
«Облыс бойынша осы жылы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ахуалдық орталығында өңірдің тәуекелді кәсіпорындары ретіндегі мониторингте жалақы қарызы бойынша екі кәсіпорын тіркелген. Бұлар – «Меркі асыл тұқымды зауыты» АҚ мен «Луговой жылқы зауыты» ЖШС. Қазіргі кезде «Меркі асыл тұқымды зауыты» АҚ 74 жұмысшыға 42 млн теңге мөлшерінде жалақы қарыз екені белгілі болып отыр. Аудандық сот тарапынан қалыптасқан жалақы берешегін өндіру бойынша тиісті шешім шығарылған. Қазіргі таңда сот орындаушылар осы бағытта нақты жұмыс атқарып жатыр. Ал «Луговой жылқы зауыты» ЖШС 152 қызметкерге жалпы сомасы 30 млн теңге көлемінде еңбекақы қарыз. Бүгінде кәсіпорынға жаңадан инвесторлар келіп, қомақты қаржы тартып, экономикалық әлеуетті тұрақтандыру бойынша нақты әрекеттер жасап жатыр», дейді Еңбек инспекциясы басқармасының басшысы.
Ж.Айтақов келтірген дерекке жүгінсек, өңір бойынша «Еңбек тәуекелі картасына» жоғарыда аталған кәсіпорындардан бөлек төрт мекеме енген. Олардың қатарында «ТаразҚұрылысИнвест», «Айя Сервис», «КATSA», «ЮжКамТорг» секілді серіктестіктер бар. Аттары аталған кәсіпорындардың қызметкерлер алдындағы берешегі 55,444 млн теңгені құрап отыр. Ал жалақысын алуға мүделі жұмысшылар саны – 308. Жауапты басқарма тарапынан төрт мекеме басшысына жалақы қарызын толық төлеу туралы ескерту жасалған, тиісті жұмыстар жүргізіліп жатыр.
Әлбетте, қызметкер алдындағы берешекті қайтару бойынша жауаптылар тарапынан тиісті жұмыстардың атқарылғаны жөн. Алайда қарапайым қызметкерлер өзіне тиесілі еңбекақы қарызы тезірек өтелгенін қалайтыны анық. Облыстық еңбек инспекциясы тарапынан атқарылған жұмыс өз жемісін беріп, жалақысына қол жеткізген азаматтар да баршылық. Олардың қатарында «Тараз» футбол клубының жұмысшылары да бар екен.
«Есепті кезеңде мемлекеттік еңбек инспекторларымен қабылданған шаралардың нәтижесінде 4 кәсіпорындағы мәселе оңынан шешілді. Атап айтқанда, «Тараз» кәсіпқой футбол клубында, «Амангельді ГӨЗ», «Тараз қалалық көпбейінді аурухана және консультативтік диагностикалық орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы коммуналдық мемлекеттік кәсіпорнында және бір жеке кәсіпкерде 280,6 млн теңгенің жалақы қарыздары анықталды. Анықталған кемшіліктер қазір толығымен жойылып, 1 507 жұмыскердің құқығы қорғалды», дейді басқарма басшысы мәселенің мәнісіне үңіліп.
Еңбек инспекциясы басқармасы осы жылдың алғашқы жартысында 15 мекемеде профилактикалық бақылау жұмыстарын жүргізуді қолға алып отыр. Ал алғашқы тоқсанда бірнеше мекемеде еңбек ахуалын бақылау бойынша тиісті жұмыстар жүргізіліп жатыр. Қалған мекемелер бойынша атқарылған жұмыс бірінші жартыжылдықтың соңында белгілі болады.
«Бірінші жартыжылдықтың соңына дейін 15 мекемеде профилактикалық бақылау жұмысын жүргізу жоспарланып отырғанын айта кеткен жөн. Қазірге дейін тексеру жұмыстары жүргізілген мекемелерде 50 бұзушылық анықталды. Оның басым көпшілігі еңбек қатынастары және еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша орын алған. Анықталған кемшіліктер негізінде жұмыс берушілерге алты нұсқама берілді. Анықталған бұзушылықтардың барлығы жойылып, 1 806 жұмысшының құқығы заң аясында қорғалды. Сондай-ақ еңбек инспекторларының іске кірісуімен барлығы 207 жеке және заңды тұлғаның арыз-шағымы қаралып, жоспардан тыс 47 тексеру жұмысы жүргізілді. Нәтижесінде, 72 еңбек заңнамасының бұзылу деректері анықталды. Тексеру жұмыстарының қорытындысына сәйкес жұмыс берушілерге орындалуы міндетті 19 нұсқама берілді. Сонымен қатар 10 мекемеге қатысты әкімшілік шара қолданылып, жалпы сомасы 1 199 900 теңгені құрайтын 8 айыппұл салынды», дейді Ж.Айтақов.
Расында, облыстық еңбек инспекциясы тарапынан жыл сайын қызметкерлердің құқығын қорғау бойынша біраз жұмыстың атқарылатыны анық. Қолға алынған істің көңіл көншітерліктей нәтиже беріп жатқанын да көріп жүрміз. Өңірде қарапайым жұмысшылардың құқығын қорғау бойынша қыруар жұмыс атқарылса да, кәсіпорындардың қызметкерлерге миллиондап жалақы қарыз болып отырғаны ойландырмай қоймайды. Қалай десек те, адал еңбек дер кезінде лайықты бағалануы керек.
Жамбыл облысы
