Біз үшін Қазақстан – Еуропа мен Азия арасындағы алтын көпір

– Премьер-министр мырза, Астана­ға қош келдіңіз! Қазақстанның елор­дасында Люксембургтің Құрметті кон­сулдығының ашылуы екі ел үшін қан­шалықты маңызды? – Астанаға осымен екінші рет ке­ліп отыр­мын. Осындай жас әрі әде­мі қалада, қаланың әдемі ауданын­да Люксембург Ұлы Герцогтігі консулдығының ашыл­ға­нына қуаныштымын. Бұл біздің еліміз үшін де, Қазақстан үшін де маңызды оқиға деп санаймын. Люксембургтің Алматы мен Астанадағы консул­дық­тары Еу­разияның кіндігі мен Еуропаның кіндігінде орна­ласқан екі елдің арасында алтын көпір орнауына ықпал етеді деп үміттенемін.  Астанаға алғаш келгеннен бергі ара­лықта Қазақстан туралы көп мә­ліметке қанықтым. Бұл елде көптеген ұлт өкілдері, дін өкілдері тұратынын білдім, сан қилы мәдениеттердің шоғыр­лан­ған жері екенін түсіндім. Осыдан 25 жыл бұ­рын Қазақстан жаңадан Тәуелсіздік ал­ғаннан кейін дүние жүзіне ашық, қа­рым-қатынас жасауға әзір мемлекет еке­нін көрсетті. Бұл өте дұрыс ше­шім болды, елдеріңіздің қа­зір­гі жеткен жетістіктеріне бұл ұстанымның ти­гіз­ген әсері мол болғаны анық.  Қазақтар ашық-жарқын қонақ­жай,  өткен тарихын мақ­тан тұтатын халық екен. Эко­номикалық өсімді қам­та­масыз ету үшін үлкен жұ­мыс­тар ат­қа­рып жат­­қанын да көрдік. Бүгінгі таңда Люксембург те, Қазақстан сияқты, эко­но­ми­ка­­­сын әртараптандырып, эко­­но­­микалық өсімге қол жеткізу үшін өзі­нің ең басты әлеуеті – жас буынның бі­лім-білігін пай­далануға ұмтылып отыр. Осы айтылған сипаттамалардың екі мемлекетке де ортақ екендігін, яғни біздің ұқсас тұстарымыз аз емес екенін айтқым келеді. Менің пайымдауымша, егер әлі де тереңірек зерттей түссек, екі ел­дің арасында басқа да ұқсас­тық­тар жетерлік.  Қазақстан мен Люксембург өткен тарихын мақтан тұтатын елдер екенін жаңа айтып кеттім. Олай болса, енді болашақты да бірге құру үшін жұ­мыс істеп, сол мақсатта атқарған жұмыс­та­ры­мыз­ды да мақтан тұтатын болайық дегім келеді. – ЭКСПО-2017 халық­ара­лық көр­ме­сі­нің ашылу рәсі­міне қатысқан мәр­тебелі меймандардың қатарында бол­дыңыз. Қандай әсер алдыңыз? – Люксембург ЭКСПО-2017 ха­лық­ара­лық көрмесіне қаты­сушы 100-ден ас­там елдің санатында болғаны үшін қуа­ныш­ты­мын. Бұл да екі елдің өза­ра дос, әріптес екенінің бір кө­рі­­нісі деп санаймын.  Астанадағы көрмеге таңдап алын­ған «Болашақтың энергиясы» деген тақырыптың өзі бүгінгі таңда өте өзек­ті. Астанаға келіп осы тақырыпқа қа­тысты өзіндік ой-пікірімді білдіруге, ха­лық­аралық көрменің ашылу рәсімін тамашалауға мүмкіндік жасағаны үшін ұйымдастырушыларға алғысымды білдіремін. Жалпы, біз қоршаған орта мен экономика бір-бірімен жау емес екенін ешқашан естен шығармауымыз керек. Сонымен қатар, саясаткер ретінде өскелең ұрпақтың алдында қоршаған ортаның амандығы үшін жауапты екенімізді де назарда ұстағанымыз жөн.  Ұзақ жыл бойы адамзат баласы эко­номиканың, түрлі тех­никалардың, көлік түрлерінің қоршаған ортамен тығыз байланыста екенін түсінбей келді. Оны жете түсінген уақытқа дей­ін экологияға өлшеусіз үл­кен зиян келтіргеніміз де рас. Шындығында, қоршаған орта – баршамызға ортақ мұра, болашақ­қа табыстайтын аманатымыз. Осы аманатты орындау үшін саясаткерлер қор­шаған ортаға оң ықпалын тигізетін шешімдер қабылдауға тиіс. Бұл біздің мой­ны­мыздағы пары­зымыз десек, артық айт­қан­дық емес. Бүгінгі таңда Жер ша­рын­да экологиялық проблема бар, ол проб­лема барлық елді алаңдатуы керек, барлығымыз оны шешудің жолдарын бірлесіп іздеуіміз керек.  Көрменің ашылу рәсіміне келер болсақ, салтанатты рәсім маған өте ұнады. Осынша үлкен әсер аламын деп өзім де күтпеген едім. Ауқымды шаралар барысында көрменің тақырыбы барынша жан-жақты көрсетілді.  Біз де Люксембург павиль­онында жаңғырмалы энергия көз­дерін тұ­ты­нуға қатысты ең ма­ңызды деген жетіс­тік­тері­міз­ді халық назары­на ұсы­ндық. Павильонға келетін адам­дар­дың қатары көп, экспозицияларымыз оларға ұнайды деп сенемін. – ЭКСПО-2017 көрмесіне қаты­суға Люксембургтің өзі өті­ніш біл­діргені белгілі. Сіздің тап­сыр­ма­ңыз бойынша көрмені ұйым­дас­тырушы компанияға арнайы хат әзір­ленген еке­н. Көрмеге өздеріңіздің атса­лы­су­ла­рыңызға не себеп болды? – Мен Астанадағы халық­ара­лық көрмеге қатысу Қазақстан мен Люксем­бург­тің достық қа­ты­настарда екенін көр­сетудің кезекті бір мүмкіндігі деп ой­ладым. Оған қоса, болашақтың энер­гиясы тақырыбы баршамыз үшін ортақ әрі өзекті. Қоршаған ортаға зиян келтірмей энергия алу ісі бір елмен немесе құрлықпен шектелмейді.  Люксембург – қоршаған ортаға зиянсыз жаңғырмалы энергия көздерін қолдануда үлкен жетістіктерге жеткен мемлекет. Болашақта жүзеге асыруды жоспарлап отырған бастамаларымыз одан да ауқымды. Мәселен, ғарыш кеңістігіндегі астероидтардан түрлі минералдар, металдар өндіру жобасын қолға алдық. Бұл энергетика саласындағы ең жаңа, ең озық бастамалардың бірі болып табылады. Қазақстан да біздің елдің бұл бас­тамасына қызығушылық білдіріп отырғанына сенімдімін. Люксембургтің территориясы кішкентай болса да, ғарыш кеңістігіндегі орнымыз үлкен, спутниктеріміз көп. Өз павильонымызда осының барлығы көрініс тапты. ЭКСПО-2017 бізге осы жетістіктерімізді әлем назарына ұсынуға мүмкіндік берді.  – Биыл Қазақстан мен Люксембург арасында дип­ло­ма­тиялық қа­ты­нас­тар орна­ға­нына ширек ға­сыр болды. Жал­­пы, екі ел байланыстарының даму қарқынына қан­ша­лық­ты көңіліңіз толады?  – Менің Премьер-министр орын­та­ғына отырғаныма көп уақыт өте қойған жоқ, сол себепті, дипломатиялық бай­ла­ныстың 25 жылына түгелдей ба­ға беру қиындау болар. Дегенмен, екі­жақты қатынастарды көрсететін бар­лық көрсеткіш жыл санап өсіп ке­ле жатқанының өзі көп нәрсені бай­қа­тады деп ойлаймын. Астана мен Алматы қалаларындағы Құрметті кон­сул­дықтар достығымызды одан әрі нығайта түсетініне се­нім­дімін. Біз үшін Қазақстан – Еуропа мен Азияның ара­сындағы алтын көпір ел.  2016 жылы Қазақстан мен Люксем­бу­рг арасындағы тауар айналымы ал­дыңғы жылмен салыстырғанда 60 пай­ызға өсіп, 18 миллион доллардан асып түсті. Сауда-экономикалық байланыс­тарымызды бұдан еселеп арттыруға толық мүмкін­дігіміз бар. Қазақстанда инфрақұрылым салуға инвестиция бөлумен айналысатын біздің елдің компаниялары көп. Алдағы уақытта осы бағыттағы жұмыстар жалғасын табуға тиіс.  Сонымен қатар, біз Қазақ­стан­­ның қаржы институттарымен жақын байланыс орнатып, сәтті жұмыс істеп жатырмыз. Люксембург – кәрі құрлықтағы ең ірі қаржы орталықтарының бірі ретінде мойындалған ел. Астана болса, Орталық Азияның қаржы орталығы болуды жоспарлап отырғаны белгілі. Алдағы уақытта Астананың осы мақсатқа жетуі үшін көмектесуге, бірлесіп жұмыс іс­теу­ге әзірміз. Ең бас­тысы, Қазақстан – Люксембург қатынастары екі ел үшін де тиімді, демек, өзара байланыстың одан әрі нығаюына негіз бар деген сөз. Білім-ғылым саласындағы байл­а­ныс­тар­ға да көңілім толады деп айта аламын. Мәселен, Люксембург университеті мен Назарбаев Университетінің арасында байланыс жолға қойылған. Бұл екі университеттің де құрыл­ғанына көп уақыт өте қойған жоқ, жас білім ордалары. Соған қарамастан, Еуропа мен Азияның ең белді университеттерінің қа­тарына қосылып үлгерді. Ғылым саласында жаңалықтар ашу үшін, же­тістіктерге қол жеткізу үшін түрлі білім ор­даларының бірлесіп жұмыс істеуі өте маңызды.  – Әңгімеңізге рахмет.

Әңгімелескен Арнұр АСҚАР, «Егемен Қазақстан»

Суретті түсірген Ерлан ОМАРОВ