Шекара қызметі академиясында иісшіл иттерді үйретеді

Академияда жиырмаға жуық кафедра бар. Соның ішінде шоқтығы биік 40 жылдық тарихы бар кинология және атты дайындық кафедрасы деп айтсақ артық болмас. Бүгінде елі­міздегі күштік құрылымдарға жә­не басқа да ведомостволарға ки­нолог-офицерлерді дайындап шы­ғаратын кафедраны полковник Еркін Оңбаев басқарады. Тәжі­ри­­белі маман, білікті офицер­дің бас­шылығымен кафедра ұжы­мы өздеріне жүктелген жауапты мін­дет­ті абыройлы атқаруға дағ­ды­лан­ған. Мұндағы білікті офи­церлер мем­­л­екеттік шекараны күзе­ту ісіне таптырмайтын көмекші ре­тінде қызметтік жануарларды үй­ретеді. Ұжымдағы әр оқытушы – өз ісінің кәсіби маманы. Кезінде ше­кара шебінде ұзақ жылдар бойы қыз­мет атқарып келген кәнігі шекарашылар. Кафедрада негізінен қызмет иттерін шекара бұзушының ізін кесуге, шекаралық бақылау-өткізу бекеттерінде көлікке жасырылған заңсыз есірткі мен валюталарды, жарылғыш заттарды іздеуге баулыса, сонымен қатар жаттықтырып үйрететін кинолог мамандарын да- йындайды. Кафедра дайындаған кинолог мамандар мемлекеттік ше­караның әр тарапынан шекараны заңсыз кесіп өткісі келген аза­маттар мен бақылау-өткізу пункт­тері арқылы алып өтуге тыйым салынған заттардың жолын кесіп, жарылғыш заттар мен есірткілердің шекара асуы- на жол бермейді. Сабақ барысында академия қабырғасында білім алып жатқан әр курсантқа бір қызмет иті бекітіліп беріледі. Олар иттердің иіс сезу қабілетін дамыту арқылы жарылғыш заттар мен заңсыз валюта­ларды та­буға, шекара бұзушыны құ­рық­тау­дың айла-тәсілдерін үйре­туге ма­шықтандырады.

Жақында кафедра бастығы, пол­ковник Еркін Бүркітбайұлы мен оның орынбасары подполков­ник Игорь Александровичтің ұйғарымымен Сарыағаш қаласында өткен ҰҚК Шекара қызметінің бі­ріншілігіндегі жарысқа ака­де­мия­ның атынан барған әріп­тес­те­ріміздің асығы алшысынан тү­сіп, 2-орынды иеленді. Олар ке­лі­сімшарт қызметінің сержанттары Д. Алкеев пен Е.Насировтар болатын. Кафедраның бетке ұстар кинологтары есірткі затын іздеу бойынша арнайы иттердің үздік маман кинологы атанып, мақтау қағаздарымен ма­рапатталды. Жалпы команда бой­ынша «Арнайы иттердің үздік ма­маны» ауыспалы кубогын жеңіп алды.

Академия қабырғасында дайындалып жатқан болашақ шекарашы офи­церлер шекара шебіне қызметке келген соң, қарамағындағы жеке құрамға жылқыны шекараны күзе­ту­ге, жүктерді тасымалдауға, өзен­дер мен таулы жердің соқпақ жол­дарымен жүруге және табиғи жол кедергілерін оңай еңсерудің қыр-сырын үйретеді. Жануарға кере­гін­ше күтім көрсетуге, баптап, жұ­мысқа және демалысқа дұрыс дай­ындауға, қызметке пайдалана білуге дайын болу сабақтарында ка­фе­драның аға оқытушысы подполковник А.Плахованың еңбегі ерен. Ол ширек ғасырдай қызмет атқарып келеді.

Кафедра оқытушылары қызмет­тік иттерді күтіп-баптап, үйретіп-жат­тық­тыруды оқу үдерісінде ға­на қол­данып қоймай, сонымен қа­тар кү­шік өсіруді де іске асырып, қыз­мет­тік иттер қатарын асыл тұқ­ым­ды иттермен де толық­ты­рып отырады. Бұл тұрғыда бір­қатар оң­ды істер жүз­еге асып ке­леді. Ака­демияның жо­ғары бас­шы­лық­тарының келі­сі­мі­мен алдын ала құрылған жоспар бой­ынша «Бельгия овчаркасы» тұ­қымын қалдыру мақсатында жүр­гізілген жұмыс нәтижесін бер­­ді. Бұл күшіктердің анасы жо­ға­рыда аталған жарыста же­ңіс­ке жеткен және көптеген жақсы же­­­тіс­тіктерімен көрінген алғыр, есі­­р­­ткіні іздеп табудың шебері. Оның лақап аты «Аура» деп атал­са, қылмыскердің ізін кесуге жә­не ұстауға қабілеті жақсы же­тіл­ген еркегі «Есаул» деп атала­ды. Қа­зір үйрету-жаттықтыру жұмыс­та­ры­­мен күшік өсіруші тобының аға нұс­­қау­шысы сержант Ұ.Нұрлан түп­кі­л­ікті айналысуда. Күшіктердің ор­на­лас­қан орны санитарлық және бас­қа да талаптарға сай. Бұйырса алты ай­дан соң бұл күшіктер де курсант-ки­нологтарға беріліп, оқу үдерісіне бе­рілетін қызметтік ит­тердің қатарын то­лықтырмақ. Кино­логия және атты дай­ындық ка­федрасының тәжірибелі офи­цер­ле­рі мемлекеттік шекараны кү­зе­ту­ші кинолог мамандарға қыз­мет­­­тік жануарларды қолдану тәсіл­де­­­рінің қыр-сырын үйрету бары­сын­да олар­дың мінез-құлық ерек­ше­ліктерін, қа­­сиеттерін ескеруге, дұрыс қолдана бі­­луіне де ерекше назар аударып ке­леді.

Марат МОЛДАБЕКОВ, подполковник, ҰҚК Шекара қызметі академиясының аға оқытушысы