«Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару» туралы Қазақстан Республикасы заңының орындалуы қалай жүріп жатқаны туралы депутаттық сауалға берілген жауапты саралай келе, оның жергілікті атқарушы органдардың берген мәліметтерінің негізінде, дұрыстығын тексерместен жібере салғандығы анықталды.
Бұл жағдай орталық мемлекеттік органдардың жергілікті өзін-өзі басқару жұмыстарына мониторинг жасап, бақылау жүргізбейтінін көрсетіп тұр. Бақылау жоқтықтың кесірінен осы күнге дейін тек бес облыста ғана (Алматы, Атырау, Жамбыл, Қостанай, Солтүстік Қазақстан) жергілікті қауымдастық жиналысының регламенті белгіленген. Ал мұндай регламентсіз жергілікті қауымдастық жиналысының легитимді құрамын анықтау мүмкін емес. Тек осындай құрам ғана заң бойынша, даму бағдарламасын бекітіп, ауылдық округтың бюджетін жасауға келісім бере алады.
Демек, осы күнге дейін жергілікті атқару органдарының мәліметіндегі даму бағдарламасы мен 2 мың адамнан артық тұрғыны бар ауылдық округ бюджетінің бекітілуі аталмыш бес облыстан басқа өңірлерде заңсыз жасалған. Осыған қарамай оларға бюджет қаражаттары беріліп, олар жұмсалып та жатыр.
Сонымен қатар ауылдық округтердің даму бағдарламасын жасау үшін жергілікті мамандарды оқытып, методологиялық көмектер көрсетулер тиісті деңгейде болмағандықтан олар әртүрлі жасалып, қайта бекітуге тура келіп тұр. Сөйтіп бюджет қаражаты бөлініп, жұмсалуда, бірақ бағдарлама әлі бекітілмеген.
Біз осы мәселенің бәрін Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаевтың атына депутаттық сауал ретінде жолдап, төмендегі ұсыныстарды жасадық:
– Үкімет «Жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқару туралы» заң нормаларын орындауда бақылауды күшейтіп және лауазымды тұлғалардың жауапкершілігін арттыруы керек. Сонымен бірге жергілікті атқару органдарының мәліметтеріне сын көзбен қарап, оларды сараптауды жетілдірген жөн;
– Жергілікті өзін-өзі басқарудың алғашқы кезеңдерінде жүйелі түрде қателіктер жіберуін болдырмау үшін Ұлттық экономика министрлігіне олардың жұмысына мониторинг және бақылау жасау функциялары берілсін;
Сонымен бірге біз Үкімет басшысынан Жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту тұжырымдамасын іске асыру жоспарының мемлекеттік органдар Үкіметке 2018 жылдың 1 ақпанында өткізуге тиісті шаралары туралы ақпарат беруді сұрадық.
Нұржан НҰРСИПАТОВ,
Сенат депутаты