• RUB:
    4.98
  • USD:
    516.93
  • EUR:
    542.52
Басты сайтқа өту
Президент 20 Қараша, 2018

Сот жүйесін жаңғыртудың кешенді шаралары басталды

448 рет
көрсетілді

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен сот жүйесін жаңғырту мәселелеріне арналған кеңес өтті, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Жиында сот жүйесін Қа­зақ­стан халқына арналған биыл­ғы Жолдауда көрсетілген ба­сым­дықтарға сәйкес одан әрі жаң­ғырту мәселелері талқыланды.

– Халықтың соттарға сенімі мемлекетке деген сеніммен бара-бар. Осыған байланысты, «100 нақ­ты қадам» Ұлт жос­па­ры аясында маңызды жұмыс атқарылды. Сот жүйесін же­тіл­діру экономика­мызды жаң­ғыр­тудың және азаматтардың әлеу­мет­тік әл-ауқатын арттырудың ма­ңызды бөлігі саналады, – деді Елбасы.

Отырыста Президент Әкім­ші­лігінің Басшысы Ә.Исекешев, жоғарғы сот төрағасы Ж.Аса­нов және жоғары сот кеңесінің төра­ғасы Т.Донақов Мемлекет бас­­шы­сының тапсырмасымен құ­­рыл­ған Сот жүйесін жаңғыр­ту жө­­ніндегі жұмыс тобының ат­­қар­­ған жұ­мысының қорытын­ды­­лары жөнінде баяндама жасады.

Нұрсұлтан Назарбаев сот жү­йесінің жұмысындағы кешенді мәселелерді шешу үшін тиісті ша­ра­лар қабылдауды тапсырды. Осыған орай, сот жүктемесі соң­ғы үш жылда екі есе арт­қаны атап өтілді.

– Бір жұмыс күні ішінде судья 4 отырыс өткізіп, осыншама шешім қабылдап, 150 санкция шы­ғаруы керек. Осыдан кейін, әри­не, олардың сапасына қатысты сұ­рақ туындайды. Бұл істердің 30 пайызы сотта қарауды қажет ет­пейді, – деді Мемлекет басшысы.

Қазақстан Президенті елі­міз­де сот жүктемесін азайту, аза­маттық процесті же­ңіл­дету, сот ісін жүргізудің жыл­дамдығын арттырып, ашық­тығын қам­тамасыз ету жөнінде шаралар қабылдауды тапсырды.

– Сот кадрларының сапасы, олардың мүлдем басқа әдіс­терді талап ететін заманауи эконо­микалық жағдайларға әзірлігі және бейімделуі – маңыз­ды мә­селе­лердің бірі. Құқықтық сауаты жоқ судьялар бізге реформа жүр­гізуге көмектесе алмайды. Су­дьялар құзыреттіліктің, адал­дық­­тың, әділеттілік пен әдепті­лік­тің үлгісі болуға тиіс, – деді Елбасы.

Нұрсұлтан Назарбаев бү­гін­де судьяларды іріктеу тәртібі кү­шей­тілгенін атап өтті. Мә­селен, судья лауазымына 100 үміт­­кердің ішінен 5-еуі ғана сы­­нақтан өткен. Бұл шара сот жұмы­сына күрделі істерді қарас­­тыруға қабілетті әрі білік­тілігі жоғары заңгерлерді тарту үшін қабылданды. Мұн­дай мамандарға тиісті жағдай жасалып, лайықты жалақы белгіленеді. 

– Ант берген судьяларға айтарым, ант дегеніміз, жай ғана сөз емес. Өз іс-әрекеттеріңізде антты басшылыққа алуларыңыз керек. Судьялардың жалақысы мен оларды қамтамасыз ету мәселесі салық төлеушілер қаражаты есебінен шешіледі. Сондықтан судьялар тиімді жұмыс істеуге тиіс. Заң бұз­ған судьяға ең қатал жаза қол­данылуы керек, – деді Ме­м­лекет басшысы.

Қазақстан Президенті кадр­­лық мәселелердің бәрін Жо­ғар­ғы соттан Жоғары сот кеңе­сіне беруді ұйғарды. Судья­­лар­дың мансаптық ілгері­­леуі қоғам тарапынан бағала­на­тын кәсіби біліктілігі мен адалды­ғына ғана байланысты болуға тиіс.

Елбасы сот кадрларын са­­па­лы тұрғыда жаңартуға бағыт­­­тал­ған заң жобасын әзір­леп, Пар­­ламенттің қа­рауы­на енгі­зуді тапсырды.

«Қазақстан Республи­ка­сының сот жүйесі және судья­ларының мәртебесі туралы» Консти­ту­циялық заңға сәйкес, 2019 жылы 470 судья кәсіби бағалаудан өткі­зіледі. Осыған орай, Нұрсұл­тан Назарбаев Жоғарғы сот пен Жоғары сот кеңесінің бас­шы­лы­ғына бұл мәселенің шына­йы­лығын қам­тамасыз етуді тапсырды.  

– Қоғамда соттарға деген нық сенім болғанда ғана сот жү­йесін жаңғырта аламыз. Біздің түпкі мақсатымыз – тәуелсіз әрі сатылмайтын сот билігі. Сот­тар статистикалық әдістермен ғана емес, сондай-ақ тәуелсіз әлеу­­меттік зерттеулер жүргізу арқылы бағаланатын болады. Сот құрамы судьялардың қан­шалықты адал қызмет етіп, се­німге ие болғанына байланысты бағаланатынын түсінуге тиіс. Заңнаманы қатаң сақтауға негізделген шұғыл әрі ашық сот төре­лігі қоғамымыздың не­­гізгі мүд­десі мен еліміздің стра­­те­гиялық даму бағытына сай ке­леді, – деді Мемлекет басшысы.

Қазақстан Президенті сот ісін жүргізуде және электронды сервистер жұмысында жаңа форматтар енгізуді, сондай-ақ сот ғимараттарында фронт-кеңселер құруды тапсырды.

Белгіленген міндеттердің жүзеге асырылуына бақылау жасауды қамтамасыз ету Прези­дент Әкімшілігіне жүктелді. Бұл орай­да, сот істерінің сапалы әрі уақтылы қаралуына, сон­дай-ақ азаматтардың талабын қана­ғаттандыруға баса мән берілуі керек.