Бәрімізге белгілі, Шығыс Қазақстан облысына қарасты Курчатов қаласында «Ядролық технологиялар паркі» АҚ орналасқан. Осы орталықта «Жас физик» атты жазғы физика-математика мектебі жұмыс істейді. Бұл мектепке жыл сайын каникул күндері Курчатов қаласының, Борас ауылының, көршілес Ақжар ауылы мектебінің оқушылары келеді.
Жалпы, Курчатовтағы ядролық технологиялар кешені Кеңес Одағы кезінен құпия сақталды. Ал қазір Ұлттық ядролық орталық бұрынғы атом полигонының ғылыми әлеуетін бейбіт мақсатта пайдалану үшін қызмет етуде. Мақсат – ғылым жетістіктерін іс жүзінде пайдалану. Сонымен қатар ғылымды насихаттау, инновациялық ұсыныстарды қолдау, жастардың ғылымға деген қызығушылығын арттыру да орталықтың қосымша қызметтерінің қатарына кіреді. Сол себепті орталықтағы жазғы төңіректегі ауылдардың оқушылары жиі келіп, білімдерін шыңдайды. Биыл Павлодар облысы Май ауданы Ақжар ауылының оқушылары келді.
Ақжар орта мектебінің физика пәнінің мұғалімі Ардақ Мүтәннің айтуынша, Курчатовта ашылған жазғы физика-математика мектебінің мақсаты − оқушылардың физика, математика, жаратылыстану ғылымдарына деген білімдерін толықтыру және қызығушылықтарын арттыру, болашақта технопаркте қызмет ететін мамандар дайындау.
Жазғы мектептің бағдарламасы бойынша оқушылар арнайы ғылыми дәрістер тыңдап, тіпті ғалымдармен бірге технологиялық парктің зертханаларында түрлі тәжірибелер жасауға да қатысты. Оқушыларға Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры Г.Қабдырахымова, «Болашақ» халықаралық стипендиясының иегері, магистр Мейіржан Темірбаев «Ядролық медицина және технология», «Радиациялық қауіпсіздік және бақылау», «Радиациялық экология негіздері» тақырыптарында дәріс оқып, қосымша сабақтар өткізеді.
– Ядролық технологиялар мұнай құбырларын тазалауға, радиофармацевтикада қолданылатын препараттар және өте мықты қаптағыштар жасауға қажет. Сондай-ақ адамның ағзасындағы ауруды анықтау үшін қолданылатын, физиктер емдеуде қолданылатын сәуле жіберу жабдықтарын жасайтынын білдік, – дейді оқушы Айдана Серікбайқызы.
Сабақ барысында оқушылар спектрометрия әдісімен радионуклидтік анализдер, тірі организмдердің мутацияларын зерттеу тақырыптарында зертханалық жұмыстар жүргізген.
– Біз Семей полигоны болған аймақтағы Ақжар ауылында тұрамыз. Курчатов қаласы ауылға жақын орналасқан. Осы жердегі технопарктің физика мектебіне жазда келіп, техникалық білім аламыз. Мамандық таңдауда бұл аса қажет. Ғалымдардың айтуынша, ядролық технологиялар арқылы мұнай, медицина, басқа да салаларда қолданылатын алуан түрлі бұйымдар жасауға болады екен. Болашақта ядролық физика отандық экономиканы дамытатын уақыт келеді. Сондықтан инженерлік инфрақұрылым саласына жоғары білікті мамандар қажет екенін түсіндік, – дейді Бекзат Құмархан.
Оқушылар дәрістен соң орталықтағы ТОКАМАК КТМ, EAGLE, СИП сияқты зертханалар мен музейге экскурсия жасап, «Ұлттық ядролық орталық» туралы фильм көрді. Сондай-ақ физика пәнінен брейн-ринг білімгер байқауына қатысып, алғырлықтарын көрсетті. Ақжар мектебінің оқушылары Әскербек Асыл, Майырбай Қази, Айдана Серікбаева, Бекзат Құмарханов, Мадина Ахмедиева, Айша Еркен, Ульзана Амангелді, Хамит Жанбота «Жас физик» жазғы мектебінде оқығандарын растайтын сертификаттарға ие болды.
– Әрине ауыл балалары да физика-математика пәндеріне қабілетті болуы тиіс. Мектебіміз еліміздегі білім беру саласындағы өзгерістерге сай жаңартылған мазмұнға көшуде және кең жолақты интернет жүйесіне қосылған. Информатика пәні эксперимент ретінде ағылшын тілінде өткізілуде. Біз «Ядролық технологиялар паркі» АҚ басқарма төрағасы А.Борисенко мен еліміздің «Ұлттық ядролық орталығы» РМК Бас директоры, физика-математика ғылымдарының докторы Э.Батырбековке ризашылығымызды білдіреміз, – дейді мектеп директоры Олимпиада Әубәкірова.
Ал орталық мамандары «Ядролық технологиялар паркі» АҚ атынан жазғы физика-математика дәрістеріне қатысқан әрбір оқушыға сабаққа қажетті құралдар, мектеп кітапханасына «Физика әлемі» тақырыбындағы түрлі кітаптар сыйға тартты.
Павлодар облысы,
Май ауданы