Маңғыстауда ауылдық жерлерде атшаптырым аумаққа егін егіп, еңбек көрігін қыздырған кәсіпкерлер аз емес. Олар ауылдастарын көкөніс, жеміс-жидекпен қамтамасыз етуді мақсат етіп отыр.
Өткен жылы ашылып, өз шаруашылығын қарбыз-қауын егумен бастаған Бейнеу ауданындағы бір ғана шаруашылық биыл 25 мың тонна өнім беруді жоспарлап отыр.
– Биыл қауын мен қарбызға қосып, картоп пен қияр ектім. Бұйырса, алдағы уақытта өзге де өнімдер егіп, ауыл тұрғындарын жергілікті өніммен қамтуды жоспарлап отырмын. Қазіргі таңда қарбыздың бір килосы 120 теңгеден сатылуда. Әрине, өзге өңірлерден келетін өнімдер бар. Бәсекеге қабілеттілікті арттыру қажет. Осы орайда жергілікті әкімдіктен қолдау сұрадық, – деді шаруа қожалығының иесі Сегізбай Ережепов.
Ал бейнеулік тағы бір кәсіпкер Әліпбай Кәрібаевтың жылыжайында қияр және дәмдеуіш аскөктер өсіріледі. Жалпы көлемі 0,2 гектарды құрайтын жылыжай кешенінде 10 тонна қияр өнімін алу жоспарда бар. Бұдан бөлек, аудандағы екі шаруашылықта қауын-қарбыз бен көкөніс өнімдерін өсіреді. Мәселен, «Берекет» шаруа қожалығы 3,5 гектар жерге қауын-қарбыз егіп, 2019 жылы 5 тонна қауын, 15 тонна қарбыз алды. Биыл өнімді көбейтіп, қауыннан 10 тонна, қарбыздан 15 тонна және картоп пен қияр егіп, 2 тонна картоп, жарты тонна қияр алуды жоспарлап отыр.
– 2019 жылы 10 гектар жерден 50 тонна қарбыз, 40 тонна қауын, қызанақ пен қиярдан 15 тонна және дәмдеуіш бұрыштардан 5 тонна өнім алдық. Биыл осы өнімдерге қоса сәбіз де ектік. Алдағы уақытта тоннаға жақын сәбіз аламыз деп отырмыз және қауын мен қарбыз, қызанақ пен қиярдан да былтырғыдан көп өнім болады деп күтудеміз, – дейді «Назар» шаруа қожалығының өкілі Хамит Тарғын.
– Өзімізден шығатын өнім ең алдымен жергілікті нарықты қамтамасыз етіп, содан кейін өзгелерді қамтуы қажет. Бағасы да сай болуы керек. Кәсіпкерлердің ұсыныстары назарға алынып, қолдау көрсетіліп келеді, – деді Бейнеу ауданы әкімінің орынбасары Рахымжан Шалбаев.
Сондай-ақ жылыжай өнімдерінің көлемін ұлғайту қолға алынды. Мысалы, Түпқараған аудандық ауылшаруашылық және ветеринария бөлімінің басшысы Дәулет Өтебалиевтің мәліметінше, ауданда аумағы 5,1 гектар жерді қамтитын жылыжай жұмыс істейді.
– Жыл соңына дейін аумағы 1 гектар болатын жаңа жылыжай Ақшұқыр ауылында іске қосылады деп жоспарланған. Қазіргі таңда құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Жоба құны – 480 млн теңге, – деді Дәулет Өтебалиев.
Ауданда ауыл шаруашылығымен айналысaтын 317 шаруашылық және 3 ЖШС тіркелген. Оның 286-сы мал шаруашылығымен және 31-і егін шаруашылығымен айналысады.
– Жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған «Еңбек» бағдарламасы аясында Түпқараған ауданына шағын несие алып, кәсіптерін ашу және одан әрі дамыту үшін 110 млн теңге бөлінген. 6 айдың қорытындысы бойынша 9 кәсіпкер 40 млн теңге қаражат алды. Тағы 7 жоба комиссия қарауына ұсынылды. Шағын несиелер жұмыссыз азаматтарға кәсібін ашуға, сондай-ақ орта және шағын кәсіпкерліктерін одан әрі дамыту үшін берілетіндіктен, алдағы уақытта да тұрғындарға өз кәсіптерін ашуға және дамытуға септігін тигізбек, – деді Д.Өтебалиев.
«Елде болса, ерінге тиеді» дегендей, ауыл іргесіндегі өнімдер ауыл тұрғындарын «алыстан арбалаудан» құтқаратыны анық.
Маңғыстау облысы