Инфрақұрылым мен логистика аймақтың экономикалық қуатын арттырады

Аудандағы алып өндіріс

Әдетте инвесторлар қаржы салар кезде «отыз күн ойланып, қырық күн толғанып» барып ше­шім қабылдайтыны анық. Де­мек, жер жағдайы қолайлы, инфра­құрылымы қалыптасқан, логис­тика тұрғысынан да мүмкіндікке ие аймақтың айы оңынан туатыны хақ. Осы тұрғыдан алғанда Алматы облысының жолы болып тұр. Нәтижесінде, қазір өңірде 592 жоба осы жеке компаниялар­дың қаржысына жүзеге асып жатыр екен. Анығында, 2021-2030 жылдар ішінде жүзеге асатын инвес­тиция жобаларының жалпы құны 5,5 млрд теңгеге жетпек. Жалпы, біз аймаққа құйылған инвестициялардың игілігі жа­йында бұған дейін де жазған едік, бұл жолы жақын уақытта жүзеге асатын тағы да бірнеше жоба жа­йында айтқанды жөн көріп отырмыз. Мұның біріншісі шетел­дік инвесторлардың қаржысына ­ашылатын өндіріс болса, екіншісі Samruk-Kazyna Construction ак­ционерлік қоғамымен бірлесіп қол­ға алынып, құрылыс материалдарын шығаратын 5 бірдей жаңа зауыт туралы болмақ.

Жақында Ұйғыр ауданында іргесі қаланатын жаңа зауыт кар­топ крахмалын шығарады. Жо­баны «Катада TRANS GROUP» серіктестігі Оңтүстік Корея инвес­торы – «ISA. Co. LTD» компания­сымен бірлесіп жүзеге асырмақ. Қазір қажетті құжаттарға қол қо­йылып, қаржы мәселесі келісіп, пішілуде. Өңір экономикасына тартылатын инвестиция көлемі 26 млрд теңге шамасында болмақ. Ал іске қосылатын зауыттың жыл­дық өнім шығару қуаты 45 мың тоннаға дейін жетеді дейді.

– Оңтүстіккореялық заманауи­ құралдарды пайдаланатын жаңа өнеркәсіп орны Ұйғыр ауданы аумағында орналасады. Бұл жобаны отандық «Катада TRANS GROUP» ЖШС компания­сы Оң­түстік Корея инвесторы – «ISA. Co. LTD» компания­сымен бір­ле­сіп жүзеге асырады. Зауытты шикі­затпен толық қам­ту үшін жыл сайын 120 га жерге картоп егу керек. Жылына ша­ма­мен 200 мың тонна картоп өңдеу жоспарланған. Картоп крахмалынан бөлек зауытта жылына 5700 тонна көлемде картоп шырыны, 2100 тонна картоп протеині, 5 мың тонна мал азығы шығарылады. Кәсіпорын іске қо­сылғанда 80-нен астам жаңа жұ­мыс орны ашылады. Сонымен қатар инвесторлар 10 жыл бойы жергілікті халықтың арасынан 7 маманды тұрақты түрде оқытып отырады, – дейді тақырыпқа орай пікір білдірген облыс әкімі Амандық Баталов.

Ал «Катада TRANS GROUP» ЖШС директорының орынбасары Серғазы Шалқарбековтің айтуынша, зауыт 18 ай ішінде са­лынып, бітуі тиіс. Яғни келер жылдың күзінде өндіріс же­лісі пай­далануға беріледі деген үміт бар. Жобалаушылар зауыт өні­мінің елімізде ғана емес, алыс-жақын шетелдерде де кеңінен сұранысқа ие болатынын болжап отыр. Өйткені картоп крахмалы азық-түлік, медикаменттер, кос­метикалық құралдар, қағаз, құ­рылыс материалдарын өндіруге кеңінен қолданылады. Яғни мо­дификацияланған картоп крахмалы заманауи өндіріс үшін өте пайдалы әрі нарықта сұранысқа ие шикізат көзіне айналатыны анық.

Екінші жағынан, бұл өндіріс­тің Ұйғыр ауданында іске қосы­луы аймақтың экономикалық да­­­­муы­на серпін беретіні сөзсіз. Өйт­­­­кені іргелі кәсіпорынның тоқ­­­тау­сыз жұ­мыс істеуі үшін ши­­кі­­­зат қо­ры ғана емес, қажетті ин­фра­­құ­ры­лым­ның да жаңарып, жаң­­ғыруы қажетті. Ал зауыт іске қо­­сылса, жаңа жұ­мыс орындары ашы­лып, өңір бюд­жетіне түсе­тін салық көлемі де артады. Бұ­дан бө­лек қызметкерлер үшін тұр­ғын үй салынып, жаңа мектеп, аурухана сияқты қажетті әлеу­мет­­тік нысандар ашылады. Жал­пы, 65 мыңға жуық тұрғыны бар Ұйғыр ауданы аумағында бүгін­де ауыл шаруашылығы мен егін ша­руашылығы кеңінен қанат жайып отыр. Табиғи ыстық су көздерінің да­муы туризмнің дамуына да жол аш­қан. Ал мұндай көлемдегі зауыт салынып, іске қо­сылса өңірдің өнді­рістік келбеті оң бағытқа өзгерері анық.

Берері мол 5 зауыт

Отандық құрылыс, оның ішін­де жылжымайтын мүлік нарығы бағытындағы жұмыстардың ба­­сы-қасында жүрген Samruk-Kazyna Construction акционерлік қо­ға­мы енді ішкі тұтыну нарығын да­мытуға ден қоймақ. Яғни үкі­меттік компания құрылысқа қа­жетті материалдарды өңірлерде шы­ғаруды қолға алып, шағын зауыттар салуды көздеп отыр. Оның алғашқы қадамы Алматы облысынан басталуда. Мәселен, алдағы 2 жылда Жетісу жерінде 5 бірдей зауыт іске қосылмақ. Samruk-Kazyna Construction компаниясы мен Алматы облысының әкімдігі келісімге келіп, зауыттардың ірге­тасы биылдан қалмай қаланатын болды.

Аймақта салынатын жаңа өн­діріс ішкі нарықты арзан да сапалы құрылыс материалдарымен қамтуы тиіс. Зауыттың екеуі Тал­дықорған қаласында салынса, қалғандары Алматы қаласының маңындағы аудандардан ашылады деп жобаланып отыр. Бұл бас­тама облыстың экономикасы мен әлеуметтік дамуына да оң ықпал етпек. Құрылысқа 25 млрд теңге инвестиция тартылса, өндірістер іске қосылғаннан кейін 600 адамға тұрақты жұмыс орны ашылады деген болжам бар.

– Минералды жылытқыштар, газбетонды блоктар, қасбет плиталары, керамикалық кірпіштер, есік блоктары және ламинаттал­ған еден плиталары – осының бә­рі жуық жылдарда Жетісу өңі­рінде өндірілетін болады. Бұл өз кезе­гінде сұранысқа ие құрылыс ма­те­риалдары бағасының тө­мен­деуіне, отандық нарықты бә­се­кеге қабілетті жергілікті өнім­дер­­мен толықтыруға, сонымен қа­тар импорт алмасу мәселесі­нің оң шешілуіне ықпал етпек, – дейді Samruk-Kazyna Construction АҚ басқарма төрағасы Болатқан Сандықбаев.

Жалпы, Алматы облысында құрылыс жұмыстарының көлемі артып келе жатыр. Яғни өңірде тұрғын үйлерді көптеп салу қол­ға алынған. Бұл өз кезегінде са­палы құрылыс материалдары­на сұранысты арттыратыны сөз­сіз. Демек, аумақтан 5 бірдей құры­лыс материалдарын өндіретін зауыт­тың салынуы туралы сөз дер кезінде айтылып, сәтімен жү­зеге асатын жоба болғалы тұр. Ал облыста зауыт салуға бар­лық мүмкіндік бар. Қазір аймақ­та бірнеше индустриалды аймақ ашылған. Онда қажетті инфра­құрылымның бәрі бар.

– Болашақ зауыттардың өн­ді­рістік қуаттылығы туралы айтатын болсақ, мәселен, жылына 7 мың тонна минералдық жылытқыш, 60 мың текше метр газды блоктар, 2 млн шаршы метр ламинатталған еден плиталары, 1,5 млн шаршы метр қасбетке ар­налған фиброцемент плиталары шығарылады деп жоспар­лан­ған. Бұл – өнімнің бір бөлігі ғана. Ал Талдықорғанда газбетон блоктары және керамика­лық кірпіштер шығарылмақ. Бұл ­зауыттарды мерзімінде іске қосу үшін біз «Жетісу» әлеумет­тік кә­­­сіпкерлік корпорациясы мен облыстық кәсіпкерлік және ин­но­­вациялық даму басқармасы ар­қылы толық қолдайтын боламыз. Өйткені мұндай жаңа импорт алмасу өндірісі өнеркәсіп са­ла­сының дамуына елеулі үлес қоса­ды әрі Алматы облысында құры­лыс материалдарының қа­уіп­сіздігін қамтамасыз етіп, жұ­мыс­пен қамтуға оң ықпал етеді, – дейді аймақ басшысы Амандық Баталов.

Жаңа форматтағы 101 мектеп

Айтпақшы, осы тақырып аясына мемлекет пен жекеменшік арасындағы әріптестіктің дамуы туралы қосқан абзал болатын шығар. Өйткені экономиканың дамуы мен әлеумет әлеуетінің оңалуына бұл бағыттағы жұ­мыс­тың да ерекше үлесі бар. Әсіресе, мектеп пен балабақша салу бо­йынша екіжақты әріптестіктің нә­тижесі жемісті екен. Енді осы іске BI-Group холдингі де күш жұмсамақ. Мәселен, BI-Group компаниясы алдағы бес жыл ішінде жаңа форматтағы 101 мек­­теп салуды жоспарлап отыр екен. Оның ішінде 5 мектепті Ал­маты облысының аумағында ашу ойда бар. Екі мектептің құры­лысы Талғар ауданының Тал­ды­бұлақ және Байбұлақ ауыл­дарында басталуға дайын. Бұл ғи­мараттар мемлекет пен жеке­меншік әріптестігі негізінде салынады. Яғни мектептердің жо­балық құнының 30 пайызын әкім­дік қаржыландырса, 20 пайызына жеке инвестиция жұмсауы тиіс. Ал діттеген мақсатқа қол жет­кен­­де іске қосылатын мектеп саны артады. Бұл көптеген шаруаны оңтайлы шешпек. Шынын айт­қанда, апатты мектептер мен үш ауысымда білім беретін оқу орын­дарының мәселесі Алматы облысында да өткір тұр.

– Біз BI-Group компания­сы­мен бірлесіп, облыстағы 3 ауы­сымды мектептерді жоюдың бағ­­дарламасын әзірлейміз. 2025 жыл­ға дейін қай елді мекендерде қанша мектеп саламыз, бұл соның бәрін егжей-тегжейлі нақ­тылайтын құжат болады. Аймақта қазір 49 үш ауысымды мектеп бар. Әсіресе, бұл мәселе Алматы маңындағы аудандарда өзекті болып отыр. Біз мектеп салатын жер учаскелерін дайындаймыз, ин­женерлік инфрақұрылым тартып береміз, атқарушы орган тарапынан берілуі тиісті қаржыны бөлеміз, ал құрылыс жаңа мектеп салып береді, – дейді облыс әкімі Амандық Баталов.

Жалпы, BI-Group холдингі мен облыс әкімдігі арасындағы әріп­тестік байланыстың тамыры тереңде жатыр. Компания аймақта оншақты жыл бойы құ­рылыс жұмысын жүргізіп келе­ді. Соның ішінде Талдықорған қаласының сәулеттік дамуына зор үлес қосып отыр. Мә­селен, Талдықорғандағы зама­науи инфекциялық аурухана мен Бикен Римова атындағы драма театрының жаңа ғимаратын то­­лықтай осы компания талапқа сай етіп салып шыққан. Бүгінде BI-Group Үшарал әуежайының ұшып-қону жолағын жөндеуге де ат­салысуда. Холдинг былтыр «Жұмыспен қамту жол картасы» бағдарламасының іске асуына белсене қатысты.

– Біраз жылдан бері Алматы облысында көптеген жобаларды іске асырдық. Сенімді серіктес ретінде іскерлік байланыстарды одан әрі дамытуға бейілміз. Қазір мектеп құрылысына қатысты бір­неше ұсыныс бар. Осы жобалар облыс тарапынан мақұлдаса, биыл құрылыс жұмыстарын бас­тап кетеміз. Бұл жаңа форматтағы 2 мектеп жобасы. Бұл мектептер пәндік білім берумен қатар қаржылық, цифрлы сауаттылық­қа баулу, балалардың оқуға деген ынтасын арттыру мақсатында оқу­шыларды бос кеңістікті иге­ріп, заманауи интерьерлік шешім­дер­ді тартымды пайдалану жағы­на үйрететін ерекше жоба болмақ, – дейді BI-Group холдингі ди­ректорлар кеңесінің төрағасы Айдын Рахымбаев.

Алматы облысы