Жыл қорытындысы бойынша Қостанай облысының жалпы өңірлік өнімінің өсімі 2-3 пайыз шегінде болады деп күтілуде. Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингке қатысып, аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндаған облыс әкімі Архимед Мұхамбетов осылай деді.
Әкімнің айтуынша, соңғы 10 айдың қорытындысы бойынша өнеркәсіптегі өсім 8,1 пайызды, негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсімі 11 пайызды, құрылыстағы өсім 6 пайызды құраған.
– Жыл басынан бері өнеркәсіптік кәсіпорындар 1 870,2 млрд теңгенің өнімін өндірді. Өсімді негізінен индустрияландыру аясында инвестициялық жобаларды жүзеге асырған кәсіпорындар қамтамасыз етті. Мәселен, машина жасау, металлургия, металл емес өнімдер және тамақ өнімдері өндірісінің ұлғаюы есебінен өңдеу өнеркәсібі 13,5 пайызға өсті, – деді А.Мұхамбетов.
Әкім машина жасау саласына ерекше тоқталды. Өйткені бұл сала өңірдің ғана емес, еліміздің экономикалық өсімінің драйвері саналады.
– Автомобиль құрастырудың нәтижесінде өнеркәсіптің жалпы көлеміндегі өңдеу өнеркәсібінің үлесі 46,9 пайызға жетті. Ал өңдеу өнеркәсібіндегі машина жасаудың үлесі 41,5 пайызға тең. Есепті кезеңде бұл салада 363,7 млрд теңгенің өнімі өндірілді. Өсім – 17,7 пайыз. Автомобиль өнеркәсібі 2021 жылғы наурыздан бастап KIA маркалы автомобильдермен толықты. Бүгінге дейін 7 863-і құрастырылды. Осы жылғы шілдеде «АвтоВаз» және «Renault Россия» компанияларымен бірлесіп LADA автомобиль желісінің және Renault автомобильдерінің өндірісі ретке келтірілді. Алдағы уақытта «СарыарқаАвтоПром» серіктестігі «УзАВтоСаноат» компаниясымен және General Motors-пен бірлесіп Chevrolet Nexia автомобильдерінің өндірісін жолға қоюды жоспарлап отыр, – деді аймақ басшысы.
Еске сала кетейік, республикада өндірілген автокөлік құралдарының жартысынан астамы Қостанайдан шығады. 9 айдың ішінде Қазақстанда барлығы 63 559 автокөлік құрастырылса, соның 38 309-ы Қостанайға тиесілі. Қаңтар-қыркүйек аралығында «СарыарқаАвтоПром» базасында шығарылатын 4 бренд Қазақстандағы ең көп сатылатын маркалардың бестігіне енді. Бұл ретте, былтыр Қостанайда іске қосылған Chevrolet автомобильдері аталған рейтингтің көшін бастап тұр.
– Есепті кезеңде өңір экономикасына 11 пайыздық өсімімен 306,2 млрд теңге инвестиция тартылды. Осы қарқынды одан әрі ұлғайтуға ниеттіміз. Сондықтан инвестициялық жобаларды, соның ішінде Ресей Федерациясымен өнеркәсіптік кооперацияны нығайту шеңберінде жұмысты жалғастырамыз. Мәселен, 2020 жылғы желтоқсанда «КамАЗ» компаниясымен бірлескен жоба шеңберінде шойын құю зауытының құрылысы басталды. Сондай-ақ TEHNOPARK KZ серіктестігінің ресейлік «Луидор» компаниясымен жедел жәрдем автомобильдері, қоқыс тасығыштар, коммуналдық техника секілді арнайы коммерциялық техникалар өндірісін жолға қою жөніндегі бірлескен жоспары бар. Ірі жобаның бірі – ауыл шаруашылығы техникасы автокомпоненттерінің өндірісіне арналған жергіліктендіру орталығын құру, – деді әкім.
Сондай-ақ Минск трактор зауытымен бірлесіп «Беларус» тракторларына арналған кабина өндіретін зауыт салынуда. Бұдан бөлек «Ыбырай» жел электр стансасы бой көтермек. Бұл облыстағы алғашқы жел паркі болмақ.
– Ауыл шаруашылығы – облыс экономикасының екінші базалық бағыты. Салада 119 мыңнан астам адам жұмыс істейді. Бұл жұмыспен қамтылған жалпы халық санының 25,2 пайызына тең. 10 айдың қорытындысы бойынша саладағы жалпы өндіріс көлемі 553,3 млрд теңгені құрады. Биыл астықтың жалпы түсімі 2,9 млн тоннаға тең. Өңірде 2015 жылдан бері шамамен 1 млн гектардан астам ауыл шаруашылығы мақсатындағы жердің пайдаланылмай жатқаны анықталды. Осы жылы 312,9 мың гектар жер ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жалға берілді. Өнім тапшылығына жол бермеу және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында өңірде 210 қайта өңдеу кәсіпорны жұмыс істейді. Облыс елімізде ұн өндірісі бойынша бірінші орында. Сары май, сүт және қоюландырылған кілегей бойынша екінші орында тұр. Ет өндірісі 4,2 пайызға, сүт өндірісі 2,1 пайызға өсті, – деді А.Мұхамбетов.
Бүгінгі таңда облыста 54,5 мың шағын және орта бизнес субъектісі бар. Мұнда 158,6 мың адам жұмыс істейді. Салаға мемлекеттік бағдарламалар үлкен әсер етуде. Мәселен, биыл бұған 10 млрд теңгеден астам қаржы бөлініп, 2 261 бизнес-жоба қолдау тапқан. Жобалардың басым бөлігі сауда, өңдеу өнеркәсібі, көлік және қоймалау салаларына тиесілі.
– 2020-2021 жылдары көлік инфрақұрылымына 112,5 млрд теңге жұмсалды. Бұл 1 мың шақырымнан астам автожолды және елді мекендердің 451 көшесін жөндеуге мүмкіндік берді. «Қостанай қаласына кіреберіс» автожолындағы көпір құрылысы аяқталып келеді. Жыл қорытындысы бойынша «жақсы» және «қанағаттанарлық» жағдайдағы облыстық, аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының үлесі 78 пайызды құрамақ, – деді әкім.
А.Мұхамбетовтің дерегінше, өңірде жыл басынан бері 387,2 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген. Өсім – 25,5 пайыз. Аталған көрсеткіш бойынша облыс республикада екінші орында. Бұл ретте тұрғын үй құрылысына салынған инвестиция 38,2 пайызға өскен. «Әуежай» және «Юбилейный» шағын аудандарының құрылысы аяқталуға жақын. Сол секілді «Қонай» және «Береке» шағын аудандарын игеру жалғасып жатыр.
Әкімнің айтуынша, биыл 18 көпқабатты кредиттік тұрғын үйдің құрылысы аяқталмақ және келер жылы берілетін өтпелі 30 жоба бар. Бұдан бөлек, осы жылы қанатқақты жоба шеңберінде Рудный қаласында кредиттік тұрғын үй құрылысы басталды. Тобыл қаласының «Астана» және Қостанай ауданы Мичуринское ауылының «Бәйтерек» жаңа шағын аудандарына инженерлік коммуникацияларды тарту жұмыстары жүзеге асырылуда. Жалпы Тәуелсіздіктің 30 жылында облыста 6,2 млн шаршы метр тұрғын үй немесе 60 мыңнан астам пәтер пайдалануға берілген.
– Бүгінде ауыл халқының 72,6 пайызы және қала халқының 98,1 пайызы сумен жабдықтау қызметтерімен қамтылған. Биыл ауылдық және қалалық деңгейде сумен жабдықтау және су бұру бойынша 47 жоба іске асырылуда. Жыл соңына дейін орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесіне 8 ауыл, суды тазарту және тарату пункттеріне 11 ауыл қосылады. Биыл 104 ауылда тасымалданатын суды тарату пункттері орнатылғанын атап өткен жөн. Нәтижесінде, ауыл халқының сумен жабдықтау қызметтеріне қолжетімділігі 75 пайызға дейін ұлғаяды, – деді әкім.
Өңірді газбен жабдықтау жұмыстары жалғасуда. Осы жылы Қамысты ауданының Қамысты – Алтынсарин және Әулиекөл – Құсмұрын жоғары қысымды газ жеткізу құбырларының құрылысы жүргізіліп жатыр. Алғаш рет Қостанай ауданының Шеминовское және Озерное, Федоров ауданының Копыченка, Қамысты ауданының Алтынсарин ауылдарын газдандыру жүзеге асырылатын болады. Сондай-ақ Жітіқара қаласының «5а» шағын ауданында газ тарату желілері салынады. Қостанай ауданының «Бәйтерек» және «Астана» шағын аудандарына инженерлік коммуникациялардың құрылысы басталды.
– Медицина саласы көлемді қаржыландыруды қажет етеді. Осы жылы қаржыландыру 17,2 пайызға өсіп, 86,4 млрд теңгені құрады. Соның есебінен 13 денсаулық сақтау нысаны жөнделді, 22 нысандағы жөндеу жұмыстары аяқталуға жақын. Соңғы жылдары медициналық ұйымдардың материалдық-техникалық базасы айтарлықтай жақсарды. Соңғы 2 жылдың ішінде 111 санитарлық автокөлік, Қостанай қаласындағы емханалардың 4 мобильді бригадасына арналған 4 жеңіл автомобиль, жедел жәрдем қызметі үшін отандық 50 реанимобиль сатып алынды. Қостанай қаласының тұрғындарына жедел әрі заманауи медициналық көмек көрсетілуін жақсарту үшін мемлекет-жекеменшік әріптестік аясында 300 мың тұрғынға арналған көпбейінді аурухана салу жоспарлануда, – деді облыс басшысы.
Әкімнің айтуынша, биыл 28 мың адам жұмыспен қамту шараларымен қамтылған. Қысқа мерзімді кәсіптік оқуға 499 адам жіберілген. 18 664 адам тұрақты жұмысқа тұрған. Жыл басынан бері 19,4 мың жұмыс орны ашылыпты.