Солтүстікқазақстандық диқандар биыл 4 миллион 340 мың гектар алқапқа дәнді дақылдар себуді межелеп отыр. Жыл өткен сайын астық өндірісін әртараптандыруға баса назар аударылып, майлы дақылдар көлемі артып келеді. Міне, көктемнің екінші айы да басталып, Жер-ананы бусандырған күннің нұрлы сәулесі қарбаласқа толы дала жұмыстарының жақындап қалғанын сездіреді. Аймақ басшысы Самат Ескендіровтің төрағалығымен өткен әкімдіктің кеңейтілген мәжілісінде жауапты науқанға әзірлік барысы қаралды. Онда облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Серікбай Тұралинов егіс алқабының құрылымы мен тұқым түрлеріне қарай берілетін мемлекеттік демеуқаржы жайлы жан-жақты айтып берді.
1,5 миллион гектардай алқапқа қар тоқтату жұмыстары жүргізіліп, ылғал қорын жинақтаудың озық технологиясы қолданылған. Шаруашылықтар 520 мың тонна тұқыммен қамтамасыз етіліп, себу өнгіштігі 1,2 сұрыпқа жеткізілген. Оның ішінде 9,9 мың тонна майлы дақылдар тұқымы құйып алынған. Көктемгі дала жұмыстарының сапалы орындалуы машина-трактор паркіне көп байланысты десек, бұл тұрғыда да ауқымды шаралардың атқарылғаны аңғарылады. Былтыр 17 миллиард теңгеге заманауи техника бірліктері сатып алынса, биыл да «ҚазАгроҚаржы» АҚ-тың лизингтік қолдауына сүйеніп отыр. Жыл өткен сайын ауылшаруашылық техникаларына сервистік қызмет көрсету ахуалы жақсарып келеді. Жанар-жағармай мәселесінің ойдағыдай шешілетін түрі бар. Қажетті 71 мың тонна дизель отынымен, 11 мың тонна бензинмен, 3,2 мың тонна мотор майымен қамтамасыз ету мақсатында операторлармен алдын ала келісім жасалған.
Биыл Үкімет тарапынан егіншілік саласын қаржыландыру жайының әлдеқайда жақсарғаны байқалады. Мемлекеттік қордан 10,9 миллиард теңгенің бөлінуі осы сөзімізге дәлел болса керек. Бұл көрсеткіш өткен жылға қарағанда 4 миллиард теңгеге көп. Жанармайдың әр литрін 95 теңгеден босату көзделсе, дақылдар үшін Ауыл шаруашылығы министрлігі белгілеген субсидия мөлшері диқан қауымының көңілінен шыққан сыңайлы. Мәселен, рапстың әр гектарына 12 мың теңге берілетін болса, тамшылатып суару технологиясын қолданған жағдайда 75 мың теңге демеуқаржыны иеленеді.
Жергілікті қазынадан қарастырылған қаражаттың 432 миллионы элиталы тұқым сатып алуға бағытталмақ. 1 тамыздан осы жобаны қаржыландыру тоқталатынын ескерсек, игілікті шара өз жемісін берері анық. Енді, керісінше, бірінші репродукциялық тұқымға ғана демеуқаржы беріледі. Гербицид бағасының қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін 2,3 миллиард теңге жұмсалады. Минералды тыңайтқышқа қарастырылған қаржы мөлшері де осы шамалас. Оларды жеткізумен отызға жуық фирма айналысады. «Аграрлық несие корпорациясы», «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» акционерлік қоғамдарына ауылшаруашылық тауарларын өндірушілерден несие алуға 150-ден астам өтініш түскен. Бүгінге дейін 2,5 миллиард теңге берілген.
Самат Сапарбекұлы көктемгі егіске дайындық найқалуды күтпейтінін, ұйымдастыру жұмыстарын одан әрі ширатуды тиісті орындарға тапсырды. Ауыл шаруашылығы техникаларының әзірлігі 90 пайызды құрағанына қарамастан машина-трактор паркінде моральдық, материалдық жағынан тозған техникалар әлі де кездеседі. Мысалы, тракторлардың – 79, комбайндардың 54 пайызы ескірген. Арқаны кеңге салған базбір жабдықтаушы операторлардың ісі сын көтермейді. Соның салдарынан Тайынша, Уәлиханов аудандарымен бірде-бір келісім жасалмаған. Кей агроқұрылымдарда сапалы тұқымның жетіспеушілігі орын алған. Фитопатологиялық талдау барысы көрсеткендей, өсімдік ауруларын болдырмау шараларын кешенді жүргізбей болмайды.
Өмір ЕСҚАЛИ,
«Егемен Қазақстан».
Солтүстік Қазақстан облысы.