МӘМС: Жеңілдікке ие 15 санат қатарына кімдер кіреді?

Міндетті әлеуметтік меди­ци­налық сақтандыру үшін тө­лен­ген жарналар мен аударым­дар Ұлттық банктің арнайы шо­тына түседі. Олардың көп бө­лігі шамамен 11 млн адам үшін мемлекет тарапынан төле­не­тін ай сайынғы жар­на­лар­ға жұмсалады. 2022 жылы жеңілдік санатындағы бір адамға мемлекет ай сайын 3 621 теңге жарна төлейді. Жеңілдігі бар 15 санат «сақтандырылған» мәртебесіне ие және оларға МӘМС тізіміне кіретін барлық медициналық қызмет тегін көрсетіледі.

Мемлекет есебінен МӘМС үшін жарна төленетін жеңіл­дік­ке ие 15 санат қатарына кімдер және қалай кіреді:

1) 18 жасқа дейінгі балалар. Балаға туу туралы куә­лі­­гі табысталған, яғни жеке сәй­­кестендіру нөмірі (ЖСН) бе­ріл­ген уақыттан бастап «сақ­тан­дырылған» болып саналады.

2) Жұмыссыз ретінде ресми тіркелген тұлғалар. Мұндай мәртебе алу үшін Халықты жұ­мыс­пен қамту орталығына барып, жұмыссыз ретінде ресми тіркелу қажет.

3) Жұмыс істемейтін жүкті әйелдер. Аталған жеңілдік сана­тына ену үшін әйел тіркелген ем­ханада жүктілігі бойынша уақ­тылы есепке тұруға тиіс. Соң­ғы 2 айда ол үшін зейнетақы жар­налары мен әлеуметтік ауда­рым­дардың болмауы шарт. Жеке кәсіпкерлер ретінде тір­келген және өз қызметін тоқ­тат­паған әйелдер, сондай-ақ БЖТ төлейтін әйелдер жұмыс іс­тейтін болып саналады және же­ңілдік санатына енгізілмейді.

4) Үш жасқа толмаған бала тәр­­биесімен айналысатын жұ­мыс істемейтін тұлға. Бұл са­нат­тағылар автоматты түрде «сақ­­­­тандырылған» мәрте­бе­сіне ие болады. Бірақ ресми түр­­де жұ­мыс істемеуі және де олардың атына соңғы 2 айда зей­­нетақы жарналары мен әлеу­мет­­тік аударымдар жасалмаған бол­уы керек.

5) Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы асырап алуға бай­ланысты, сондай-ақ бала үш жасқа толғанға дейін оның кү­ті­міне байланысты де­ма­лыс­­тағы тұлға. Олар дема­лыс­қа рес­ми түрде шыққан кезде «сақ­тандырылған» мәрте­бе­сін алады.

6) Мүгедек баланы күтіп-баға­тын, жұмыс істемейтін адамдар. Баланың тиісті құжаттарын дайындаған кезде күтім жасайтын тұлғаның мәліметтері де­рек­қорға енгізіледі. Ке­йін автоматты түрде «сақтандырылған» мәртебесін иеленеді.

7) Бірінші топтағы мүге­декке күтім жасайтын жұмыс іс­те­­мейтін адам. Мүм­кін­дігі шек­теулі жанның тиісті құжат­та­рын дайын­да­ған кезде күтім жасайтын тұлғаның мә­лі­мет­тері дерек­қорға енгі­зі­леді. Ізінше «сақ­тан­ды­рыл­ған» мәртебесі ав­то­матты түрде беріледі.

8) Зейнетақы төлемдерін алушылар, оның ішінде Ұлы Отан соғысының ардагерлері. Бұл жерде мемлекеттен сақ­тан­дырылғандардың тізіміне Қазақ­стан­ның Бірың­ғай жинақ­тау­шы зейнетақы қорынан зейнетақы алатындардың ғана енгізілгенін атап өту қажет. Зейнетақыны әлі ресми түрде рәсімдемеген адамдар және басқа мемлекеттерден зейнетақы алатын адамдар жеңілдік мәртебесін ала ал­майды.

9) Қылмыстық-атқару (пени­тен­циарлық) жүйесінде сот үкімі бойынша жазасын өтеп жүрген адамдар. Бұл жеңілдік санатына ену үшін қамаудағы мекеменің жауапты қызметкері жазасын өтеуші адамның де­рек­терін ақпараттық жүйеге енгізуі қажет.

10) Тергеу изолятор­ларын­да­ғы адамдар, сондай-ақ үйқамақ тү­ріндегі бұлтартпау шарасы қол­данылған жұмыс істемейтін адамдар. Бұл санаттағы жандар туралы мәліметті уәкілетті органның қызметкерлері жүйеге енгізеді.

11) Жұмыс істемейтін қан­дас­тар. «Қандас» куәлігін алған соң, соңғы екі айда МӘМС үшін төлем жасалмаған болу керек. Сонда автоматты түрде же­ңіл­дік санатына енгізіледі.

12) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен мара­пат­тал­ған немесе бұрын «Батыр Ана» атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталған көп­балалы аналар автоматты түр­де «сақтандырылған» мәр­те­бе­сіне ие болады.

13) Мүгедектер. Ресми құжа­ты шыққан кезде, мәртебе авто­мат­­ты түрде беріледі.

14) Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейін­гі, жоғары білім беру, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйым­да­рында күн­діз­гі оқу нысанында білім алатын тұлғалар. Қазақс­танда оқи­тын студенттер жеңіл­де­тіл­ген санатқа автоматты түрде қосы­ла­ды.

Бұл жерде шетелдік оқу орын­дарында күндіз оқитын қа­зақ­стандық студенттер МӘМС жүйе­сінде «сақтандырылған» тұлғалардың автоматты түрдегі жеңілдік мәртебесін бірден ала алмайтынын ескеру керек. Олар egov.kz электронды үкі­мет порталындағы сервисті пай­­далана отырып, жүйеде өз бе­тін­ше тіркелуі қажет. Ол үшін төмендегі әрекеттерді орындау керек:

- Іздеу жолағына «Шетелде оқи­тын студенттерді тіркеу» деп теру;

- Ашылған терезеде өтінішті тол­тыру және оқуды растайтын құжаттарды қоса беру;

- Өтінішке ЭЦҚ көмегімен қол қою;

-Көп жағдайда сақтан­ды­ру­дың жеңілдік мәртебесі жолдарды дұрыс толтырған уақытта 10 жұмыс күні ішінде беріледі;

-Егер сақтандырудың жеңіл­дік мәртебесін беру көрсе­тіл­ген мерзімнің ішінде жүзеге асы­рылмаса, Білім және ғылым министрлігінің Халықаралық ынтымақтастық департаментіне хабарласу қажет.

Студент әрбір семестр аяқ­тал­ғаннан кейін сақ­тан­ды­ры­лу мәртебесін тексеруі және оқудың өзектілігін растауы қа­жет екенін есінде ұстағаны дұ­рыс. Өйткені дерекқордағы мәліметтер өзгеруі мүмкін.

15) Жұмыс істемейтін мем­ле­­кеттік атаулы әлеуметтік кө­мек алушылар. Әлеуметтік тө­лем тағайындалған кезде «сақ­тандырылған» мәртебесі автоматты түрде беріледі.

Егер сіз осы 15 санаттың бі­рі­не кірсеңіз, бірақ «сақ­тан­ды­рыл­маған» болсаңыз, растайтын құжаттар тізімін жинап, Халыққа қызмет көрсету орталығына тапсыруыңыз керек. Ақпарат мемлекеттік органдарға жолданып, тиісті шаралардан соң сізге «САҚТАНДЫРЫЛҒАН» мәр­тебесі беріледі және сіз үшін мем­лекет жарна төлейді.

Азаматтар үшін fms.kz ресми сайты, 1406 байланыс орта­лы­ғы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы және Telegram-дағы SaqtandyryBot жұмыс істейді. Дәл осы байланыс арналары сақтандыру мәртебесін тексеруге мүмкіндік береді. Сондай-ақ электронды үкіметтің egov.kz сайтындағы «Денсаулық сақтау» бөліміне өтіп, «Медициналық қыз­меттер туралы және МӘМС үшін аударылған сомалар туралы ақпарат» мемлекеттік қыз­ме­ті арқылы медициналық сақ­тандыру жүйесіндегі өз мәр­те­беңізді тексеруге мүмкіндік бар.