Өңірде даму үрдісі бар

Өңір басшысы Ата заңға өзгерістер енгізуге арналған референдумның об­лыс­­тағы нә­ти­желерін жеткізді. «Облыс бойынша дауыс берушілердің 75%-ы референдумға қатысып, олардың 81%-ы өзгерістер енгізуді қолдап дауыс бер­ді. Осының өзі өңір халқының саяси сауат­тылығы жоғары екенін, жаңа өзге­рістерге дайындығын көрсетті», деді ол.

Облыс әкімінің сөзіне қара­ғанда, биыл бес айда облыстың экономикалық өсімі 3,3%-ы құ­рады. Соңғы бес жылда об­лыс бюджеті 2,2 есе өсіп, 429 млрд теңгеге жетті. Өңір қазы­на­сының жартысынан көбі әлеу­меттік саланы дамытуға бағыт­талды. Ал өткен 5 айда облыс­қа барлығы 100 млрд тең­геге жуық инвес­тиция тартылды, соның 87%-ы – жеке инвестициялар.

Қ.Ақсақалов Президент Қ.Тоқаев Жолдауында «Агро­өнеркәсіп кешенінің басты міндеті – елді негізгі азық-түлік өнімдерімен толық қамтамасыз ету» деп тапсырғанын айта оты­рып, аталған саланың жетіс­тіктеріне тоқталды.

«Өңір әлеуметтік маңызы бар 19 азық-түлік түрінің 15-ін өндіреді. Облыс өз қажеттілігін сүт бойынша 8 есе, макарон бойынша 18 есе, картоп бойынша 10 есе, жұмыртқа бойынша 4 есе, сәбіз және ет бойынша 2,5 есе, сары май бо­йынша 1,6 есе артық өндіріп, қалғанын елдің ішкі және сыртқы нарығына шы­ғарады», деді облыс әкімі.

Солтүстік Қазақстан елдегі бидай­дың төрттен бірін, майлы дақылдардың үштен бірін, жұмыртқаның 11 және сүт өнімдерінің 23%-ын өндіреді. Соңғы бес жылда облыс ауыл шаруа­шылығы өнімдерінің жалпы көлемін 2 есе арттырып, құнын 902 млрд теңге­ге жеткізді. Соның ішінде өсім­дік шаруа­шылығының үлесі 679 млрд теңгені құра­ды. Өсім­дік алқаптарын әртарап­тандырудың маңыздылығын да атап өтті. Дәнді дақылдарға қарағанда майлы дақылдардың бағасы жоғары екені айтылды. Мысалы, биыл бидайдың 1 тоннасы 170 мың теңге болса, зығыр­дың 1 тоннасының бағасы 340 мың теңгеге жетті. «Майлы дақылдарды өндіріп қана қоймай, оны қайта өңдеу де ма­ңызды жұмыс. Қазір облыста майлы дақыл­дарды экстракциялау зауыты салынуда. Бұл елдегі ең мықты кә­сіпорын болмақ. Оған 15 млрд теңге инвестиция тартылуда. Зауытта 200 адам жұмыс істейтін болады. Жаңа нысан майлы дақылдардың 90 па­йызын өңдеуге мүмкіндік береді», деді ол.

Петропавл қаласында 3,7 гектар жерге құны 7 млрд теңге болатын заманауи жылыжай кешені салынуда. Жаңа жылыжай облысты 2,7 мың тонна көкөніспен қамтамасыз етпек. Облыста сүт фермаларын салуға арналған бағдарлама жүзеге асырылып, жеңілдетілген несие­лер берілуде. Жыл сайын 10 тауарлы сүт өндіру кешені пайдалануға беріледі. Мысалы, өткен жылы 10 ферма іске қосылса, биыл тағы 11 кешен салынуда. Бұл кәсіпорындар 2 мыңнан астам ауыл тұрғынын жұмыспен қамтиды. Жаңа фермалар арқылы 5 жылда сүт өндірісі 30%-ға өсіп, 227 мың тоннаға жетеді деп жоспарланған. Президенттің «аграрлық секторға дәстүрлі қолдау көрсетумен қатар, ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеуге барынша мән беру керек» деген тапсырмасы да мұнда белсенді түрде жүзеге асуда. 5 жылда облыста сүтті қайда өңдеу 55%-ға, ал етті өң­деу 50%-ға өскен.

«Бізде әлі күнге дейін сырттан әкелі­нетін сүт өнімдері бар. Мысалы, Қазақ­станда жыл сайын 23 мың тонна ірім­шік өндірілсе, осынша көлем импортталады. Облыста импортты алмастыру үшін осы өнімнің өндірісі ұлғаюда. 2021 жылы өңірде ірімшік өндірісі 2,3 мың тоннаны құраған. Бұл 2020 жылмен салыстырғанда 43%-ға көп», деді Қ.Ақсақалов.

Өңірде жылына 2,5 мың тонна ірім­шік өндіруге бағыт­талған «Евразиан милк» жаңа сүт зауыты іске қосылған. Инвестор жобаға 13 млрд теңге құйған және сол арқылы 120 жаңа жұмыс ор­ны ашылған. 2021 жыл бойынша өндірілген сүттің жалпы көлемінің 55%-ы­ өңдеуге жіберілді. Ал жаңа зауыт­тың іске қосылуымен бұл үлес 60%-ға жеткі­зіледі. Өт­кен жылы елімізде құс еті­нің сұранысы 427 мың тонна болса, соның 64%-ын отандық құс фабрика­лары қамтамасыз еткен. Солтүстік Қазақ­станда қазір 3 бройлер құс фабрикасы салынуда. Оның екеуі жыл соңына дейін іске қосылады. Бұл кәсіпорындар құс еті импортын азайтады және 200-ден астам тұрақты жұмыс орнын ашады. Облыстың құс етіне деген қажеттілігі – 8,5 мың тонна. Ал 3 жаңа фабриканың қуаттылығы – 16 мың тонна. Жалпы, әкімнің айтуына қара­ғанда, облыс биыл ауыл шаруа­шылығының жалпы көлемін 1 трлн теңгеге жеткізбек.

Өнеркәсіп бойынша биыл облыста 36 млрд теңгенің 19 ин­вес­тициялық жо­баларын іске асыру қолға алынған, жа­ңа­­­дан ­1 мыңдай жұмыс орны ашыл­мақ. Құрылыс саласын материалдармен қам­тамасыз ету үшін бірнеше жаңа зауыт салу қолға алынған. Со­ның ішінде биылғы мамыр айы­ның соңында құны 1,8 млрд теңгені құрап, 80 жұмыс орнын ашқан жаңа кірпіш зауыты бар. Кәсіп­орын жылына 40 млн дана кірпіш шыға­рып, осы өнімге деген сұраныс­тың 30 пайызын жабады. Шілде айында­ автоклавты газблоктарын және темір­бетон өнімдерін шығаратын екі зауыт іске қосылмақ. Бұл екі зауыттың өнім­дері де құрылыс саласына ауадай қажет.

Еліміз қазір А4 форма­тын­­дағы кең­селік қағазға зәру бо­лып қалғаны белгілі. Осы сұра­нысты жабу үшін Петропавл қаласында қыркүйек айында қағаз фаб­рикасы іске қосылғалы жатыр. Оған 2,5 млрд теңгенің инвестициясы тартылған. Фабрика жыл сайын 5 мың тонна қағаз өндіріп, жаңадан 80 жұмыс орнын ашады. Былтыр ашылған электртехникалық зауыт биыл 4 мың дана трансформатор шығарады. Ал толық қуатына шыққанда зауыт жылына 13 мың дана өнім бермек. Сол кезде жұмысшылар саны 350-ге жетеді, ал әзірге онда 200-ге жақын адам еңбек етуде.

«Қызылжар» арнайы эко­но­мика­лық аймағындағы жұмыс қарқыны да жоғары. Биыл онда құрыштан жасалатын жұқа қабырғалы жеңіл конструкциялар жобасы іске асырылады. Жал­пы, өнеркәсіптің өсу қарқыны жоғары, соңғы 5 жылда оның өнімдері 1,8 есе артып, 198 млрд теңгеден 365 млрд теңгеге дейін артты. Биылғы өсімді 410 млрд теңгеге жеткізу көзделген.

Облыстағы шағын және орта бизнес өнімдерінің дамуы да соңғы бес жылда 2 есе артып, 490 млрд теңгеден 912 млрд теңгеге дейін өсті. Тұрғын үй құры­лысына тартылған инвестиция көлемі 3 есе артты. Қазір облыс бойынша 50 құрылыс алаңы бар, жыл соңына дейін оның санын 61-ге жеткізу жос­парланған. Соның ішінде 26 үй бюджет қаражатына, 24 үй коммерциялық құры­лымдардың қаражатына салынуда. Жылдың аяғына дейін 20 үй пайдалануға берілмек.

Петропавл қаласында «Жас Өркен», «Береке» және «Ор­талық» атты жаңа шағын аудандар пайда болды. Ұзақ жылдар бойы сүруге ешкімнің тісі бат­паған, ескі үйлері мен жатақ­тары қап­таған «Копай» шағын ауданында 117 тұрғын үй бұзылды, орнына жаңа­дан 9 тоғызқабатты көппәтерлі үй салу көзделіп отыр. Ал барлығы 27 үй тұрғызылып, 2,8 мың пәтер тап­сырылмақ. Биыл көп жылдан бері кезек­те тұрған 120 көпбалалы ана пәтер ала­ды. Сондай-ақ 120 жетімге де үй бері­леді. 2026 жылға дейінгі кешенді жоспар бойынша жалпы көлемі 3,3 млн шаршы метр болатын тұрғын үй пайдалануға беру жоспарланған. Бұл 144 мың тұрғын өзінің тұрғын үй жағдайын жақсартады деген сөз.