Жолды жөндейтін жан бар ма?

Айналма жолдың әлегі көп

Жол, мейлі әуе, теңіз, темір және автокөлік жолдары болсын – эко­но­­миканың күретамыры саналады. Бұл жол инфрақұрылымының қан­ша­­лықты маңызды екенін әлемде қалыптасқан қазіргі геосаяси ахуал да байқатып отыр. Тіпті осы саланы дамыту арқылы бұдан түсетін табыс­ты арттырып, мемлекеттік қазынаны ұлғайтып отырған елдер де бар. Өкі­ніш­­тісі сол, Ұлы Жібек жолының бо­йында орналассақ та, бұл бағытта айтар­лықтай нәтижеге қол жеткізе алмай келеміз. Керісінше аталған сала сыбайлас жемқорлықтан арыла алмай, арам пиғылды азаматтар жол құ­ры­лысына бөлінген ақшаны жым­қы­руды тоқтатар емес.

Президенттің сөзіне сүйенсек, жол жөн­деуге бөлінген қаражаттың 44%-ына мемлекеттік сатып алу қоры­­тын­дысы жасалмаған (464 млрд тең­­генің 263 млрд теңгесі бойынша мем­­ле­кеттік сатып алу қорытындысы бар).

Еліміздің өзге өңірлеріндегі сынды бұл проблема Абай облысында да өзекті. Әсіресе мұны жаз мезгілінде анық байқауға болады. Неге десеңіз, өңірде туристер саяхаттап, де­ма­луға арналған көрікті жерлер же­тер­лік. Алайда сол орындарға же­ту­дің машақаты көп. Айталық, Қы­тай­мен іргелес жатқан айдынды Ала­көлдің шипалы суына шомылып, жазғы демалыс­ты пайдалы өткізуді қалай­тын­дардың саны жыл сайын артып жатыр. Бірақ та автокөлікті тізгіндеп, көл­ді көруге асыққан ағайынға біраз төзім керек.

«Жеке көлігімізбен елордадан Алакөлге барып қайттық. Павлодарға дейін жалғасып жатқан төрт жолақты күре жолдың жағдайы тамаша. Әрмен қарай Семейге дейін де жолдың са­па­­сы өте жақсы. Семей мен Қал­ба­таудың арасы да дәл сондай. Қал­ба­тау­дан Аягөзге дейін 6 рет айналма жол­ға түсуге тура келеді. Оның ұзақ­тығы – шамамен 30 шақырым. Екі жыл бұрын 18 рет айналып, ой-шұң­қырлы жол­мен қатынап жүрдік. Аягөзден Таскескенге дейін тағы да 3-4 айналма жолды артқа тастадық. Тұтастай алғанда, жол ұзақтығы 16 сағат­ты алды», деп Шығысқа сапары  жайлы ой бөліскен астана­лық Ләйлә Мұсақан.

Сиырқұйымшақтанып кеткен Қалбатау-Майқапшағай бағыты

Абай облысы мәслихатының хат­шысы Қуаныш Сүлейменов осы өңір­дегі жолдардың жөн­делуі мен сапасына байланыс­ты «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ-ға­ арнайы сауалхат та жолдапты. Соған­ сәйкес компанияның өңірлік филиа­лы былай деп жауап берген:

«Республикалық маңызы бар Семей – Қайнар бағытындағы авто­мо­­биль жолына 2020 жылы жалпы ұзындығы 46 шақырымды құ­райтын (112-132, 182-208 шақырым) учас­ке­лерінде орташа жөндеу жүр­гізіл­ді, сондай-ақ бұл жолда 2021 жылы жалпы ұзындығы 62 шақы­рым­ды құрайтын (132-182 шақырым, 208-220 шақырым) учаскелерінде орташа жөндеу жұмыстары аяқталды. Осы жылы жұмыс жоспары бойынша ұзындығы 48 шақырымды құрайтын (220-268 шақырым) учаскесінде орташа жөндеу жүргізіледі. Сондай-ақ Қыземшек ауылының маңындағы Семей – Қайнар жолының 47-51 шақырым учаскесіне орташа жөндеу жүргізуге байланысты жұмыс жоспарына сметалык кұжаттама әзірленіп, ведомстволык сараптаманың қоры­тын­дысы алынды.

Аягөз ауданына қарасты респуб­ли­калық маңызы бар Қарағанды – Аягөз – Тарбағатай – Бұғаз автомобиль жолының ұзындығы 84 шақы­рым­ды құрайтын (620-660, 660-704 шақырым) учаскесін қайта жаңартуға жобалау-сметалық кұжаттама әзірле­ніп жатыр. Қайта жаңартуға арналған жо­балық-сметалық құжаттаманы әзір­леу жұмыстары 2023 жылдың басын­да аяқталады.

­Талдықорған – Қалбатау – Өс­ке­мен және Қалбатау – Май­қап­ша­ғай автомобиль жолда­ры­ның қайта жа­ңарту жұмыс­тарының аяқталу мер­зімі қо­сым­ша келісімшартка сәй­кес екі дәліз бойынша 2023 жылдың соңына дейін көрсетілген. Бүгінгі таңда аталған екі бағыттағы автомобиль жолдарындағы учаскелерде құрылыс жұмыстары жүр­гізіліп жатыр. Талдықорған – Қал­батау – Өскемен автомобиль жо­лының құрылыс жұмыстарын жүр­гізуге жауапты бас мердігер – қы­тай­лық компания Citic Construction Co., LTD. Сонымен қатар Қалбатау – Майқапшағай автомобиль жолының құрылыс жұмыстарын жүргізуге жауапты бас мердігер – қытайлық компания XinXing», делінген ұлттық оператордың жауабында.

Десе де, «ҚазАвтоЖолдың» бұл жауабы өңір депутаттарын қанағат­тан­дырмаған сынды. Өйткені тағы екі сауалхат Индустрия және инфра­құ­ры­лымдық даму министрі мен атал­ған ведомствоға қарасты Автомо­биль жолдары комитетінің басшы­сы­ның атына жолданды.

250 шақырымдай жолды салуға уәде етті

Таяудағы Президенттің айтқан сыны мен өңірлерден түсетін шағым жиілеген соң жол құрылысына жа­уапты ұйым жоғарыдағы учаскелерде тиісті жұмыстар жанданғанын ха­барлады.

«Тағы бір ұзақмерзімді нысанда құ­рылыс жұмыстары жанданды. Мә­се­ле Талдықорған – Қалбатау – Өс­кемен тасжолына байланысты. Ай­та­лық, өткен аптада жол нысанында асфальт төсеу жұмыстары бас­талды.

Аталған трассаның жалпы ұзын­ды­ғы 768 шақырымды құрап, 16 учас­кеден тұрады. Малдың өтуіне және су өткізетін құбырларды орнату жұ­мыстары 81%-ға, ал көпірлерді орна­ту бойынша жұмыстар 63%-ға орын­далды. Бас мердігер – қытайлық CITIC Construction компаниясы.

Негізгі мақсат – жылдың аяғына дейін барлық жолдың басым бөлігіне асфаль­тбетон жабынын төсеу. Бұдан басқа айналма жолдардың санын қыс­­қар­ту бойынша жұмыстар жүр­гі­зіліп жатыр.

Жалпы, еліміз бойынша респуб­ли­калық маңызы бар жолдардың 95 учаскесі құрылыс жұ­мыстарымен қам­тылған», деп көр­се­тілген ұлттық ком­пания тарат­қан ақпаратта.

Аталған ұйымның мәліметіне сүйен­сек, ұлттық оператор рес­пуб­ликалық Қалбатау – Майқап­ша­ғай тасжолындағы құрылыс-мон­таж­­дау жұмыстарына байланыс­ты кон­сор­циумы­ның құрамын қайта қа­рап, қосымша келісімге қол қойылу­мен қа­тар қажетті көлемдегі арнайы тех­ника мен мамандар жұмыл­ды­ры­лып отыр.

Осы жылдың аяғына дейін бас мердігер 250 шақырымдай жолды салып бітуге тиіс. Қазір мұнда 300-ге жуық арнайы техника мен 400-ден аса адам жұмыс істеп жатыр. Жұ­мыс­қа тартылғандардың 90%-ы – жер­гілікті халық. Олардың дені – тех­ни­калық мамандықтарды мең­ге­ріп шық­қан азаматтар.

Аталған автожолдың тұтастай ұзындығы – 415 шақырым. Жаңғырту жұмыстары аяқталған соң бұл күре жол 2 жолақтан тұрып, II-ші техни­ка­лық санатқа сәйкес келді деп сендіріп отыр бас мердігер.

Семейге саяхаттайтын туристер мін­детті түрде Жидебайдағы ұлы Абай­дың кесенесіне аялдап, хакімнің ру­хы­на тағзым етпей кетпейтіні бел­гілі. Бұл ретте облыс орталығы мен Қарауылдың арасындағы жол да жаң­ғыртуды қажет ететінін айта кет­кен орынды. Қуантарлығы, облыс әкімі Нұрлан Ұранхаев Семей – Қарауыл бағытындағы жолды төртжолақты етіп салу мүмкіндігі қарас­­­тырылатынын жеткізді. Нәти­же­сінде, киелі өңірге сапарлайтын халықтың саны артып, туристік кластерді дамытуға жол ашылады.

Үкіметті ширатып алған ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев авто­көлік жолдары саласына түбе­гейлі реформа жүргізу қажет екенін айтып, «ҚазАвтоЖол» мен «Қаза­қав­то­дорды» біріктіріп, біртұтас автожол компаниясын құруды тапсырды. Нәтижесінде, қызметкерлердің саны қысқарып, бұл тұтастай саланы кешенді түрде дамытуға серпін беру­ге­ тиіс деді. Ал бұдан министрлер ка­би­­не­ті қандай сабақ түйгенін уақыт көр­сетер.

Абай облысы