Биыл наурыз айында Петропавлдың екінші ЖЭО орталығында үлкен апат болғанынан бүкіл халық хабардар. Содан бері қала тұрғындары алдағы жылу маусымының жайына алаңдаулы. Түтіні будақтап тұратын үш мұржаның бірі істен шыққаны жылудың азаюына соқтырмай ма деген күдік басым.
Дәл Наурыз мерекесінің қарсаңында 60 жыл бойы тұрған биіктігі 150 метр мұржа ортан белінен опырыла құлап, бірнеше қазандықтың жұмысы тоқтады, қирандының астында қалған жұмысшы әйел көз жұмды. ЖЭО директоры мен бас инженеріне қатысты қылмыстық іс қозғалып, екеуінің де қаладан шығуы шектелді.
Бүгінде бұзылған мұржаның төменгі жағын бөлшектеу шаралары жүргізіліп жатыр. ЖЭО бағынатын «Севказэнерго» АҚ бас директоры Олег Перфиловтың айтуына қарағанда, қазір 60 жыл бұрын қаланған 12 метрдей кірпіш бөлшектенген. Қопарылыс құралдары қолданылса, басқа нысандарға зақым келтіруі мүмкін, сондықтан мұндағы жұмыс негізінен қолмен атқарылуда. 40 метрлік биіктікке жеткенде ғана техникалық құралдар пайдаланылады. Бұзылған мұржаны толықтай бөлшектеуді аяқтау мерзімі 20 қыркүйекке белгіленген. Ал қазан айынан бастап оның орнына жаңа мұржа салу басталмақ. Айта кететін жайт, ол бұрынғыдан 30 метрге биік болады.
Жаңа жылыту маусымында қалған екі мұржаны қолданып, барлық 12 қазандықтың 11-і қалыпты жұмыс істеп, қаланы қыстан шығармақ. Қазір сол қазандықтар да жөндеуден өткізілуде.
«Севказэнерго» АҚ басшылығы жағдайдың тұрақты екенін айтқанымен, былтырғы жылыту маусымында қазандық агрегаттарында 77 рет апатты жағдай тіркелгені тұрғындарды алаңдатпай қоймайды. Сақылдаған сары аязда жылусыз қалудың өзі оңай емес. Осы апаттардың салдарынан әкімдіктерге былтыр 500-ден аса шағым түскен. Оның үстіне жуырда біреулер әлеуметтік желілерде «Севказэнерго» АҚ медициналық мекемелерге қосымша жылу беретін көздер іздеу керегі туралы ұсыныс жасап, хат жолдапты деген де хабар таратты. Әзірге бұл хабардың анық-қанығы анықталған жоқ. Егер ол жалған болса, халықты босқа үркіткен адам арандатушы ретінде тиісті жазасын алар деген үміттеміз, ал шын болса, жағдай аса мәз емес.
Жалпы, Петропавл қаласында орталық жылумен жабдықтау жүйесіне 4 500 ғимарат қосылған. Жылу энергиясымен тұрғын үй секторының 71 мың абоненті және 2 301 заңды тұлға қамтылған. Өткен жылғы жылыту маусымында наурыздағы оқиғадан кейін аздаған ауытқушылықтар болғанымен әлеуметтік нысандарға жылу негізінен қалыпты режімде берілді.
Биылғы маусымда сол талаптан табылу үшін жан-жақты дайындық жұмыстары жүргізілуде. Қаланың жаңадан тағайындалған әкімі Руслан Аңбаевтың айтуына қарағанда, бүгінге дейін 84 білім беру нысанының 79-ы дайындық паспортын алған. Осы жұмыстарды атқаруға жергілікті бюджеттен 7 млн теңгеден аса қаражат бөлінген. Көмірмен жылытылатын №44 орта мектепті жылыту үшін 500 тоннаға жуық көмір сатып алынған, оған бюджеттен 6,5 млн теңге бөлініпті. Осы мысалдан мектепті көмірмен жылытудың бюджетке қанша қосымша салмақ түсіретінін көруге болады. Егер бұл мектеп қалалық жылу жүйесіне қосылған болса, дайындық шығыны аз болар еді.
Петропавл қаласында 16 денсаулық сақтау нысаны болса, соның 12-сі дайындық паспортын алған. Қалған төртеуіндегі дайындық енді басталып жатыр.
Дайындық паспорттарын алуда сылбырлық танытатын – көппәтерлі тұрғын үйлер. Олардың кейбірі меншік иелері өздері екенін, сондықтан жылыту маусымына дайындық мәселесін өздері шешуі керегін әлі де түсінгісі келмейді. Кооператив төрағалары да мәселені ұзын арқан, кең тұсауға салып, жылыту маусымы басталғанда тұрғындардың дау-дамайын тудырып жүргені. Қазір барлық 1 115 көппәтерлі тұрғын үйдің 430-ы дайындық паспортын алған. Бұл – барлық үйдің 38 пайызы. Бірақ соның өзі – былтырғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда жоғары көрсеткіш. Дәл осы күндері былтыр 361 үй ғана жылуды қабылдауға дайын болған еді.
Петропавлдың 1914 жыл мен 1960 жылдар арасында салынған 39 екіқабатты үйі бар. Қала басшыларын көбінесе осы үйлерге жылу жеткізу мәселелері алаңдатады. Бұларға соңғы 2-3 жылда ешқандай гидравликалық сынақ және жылу жүйесін тазалау жұмыстары жүргізілмеген. Қалалық тұрғын үй инспекциясы бөлімінің мамандары осы үйлердің тұрғындарымен кездесулер өткізіп, жылыту маусымына уақтылы және сапалы дайындық қажеттігі туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізуде.
Қазір қала бойынша «Петропавл жылу желілері» ЖШС 6,3 шақырымдық жылу құбырларын ауыстырып жатыр. Жылу желілерінің беріктігі мен тығыздығына жыл сайынғы гидравликалық сынақтардан басқа қыркүйекте гидравликалық ысыраптарға арналған сынақтар жүргізіледі. Осы шараларды іске асыру тұтынушыларды жылумен сенімді қамтамасыз етуге, қайта жаңғыртылатын учаскелердегі ысыраптар мен тозудың барлық түрін азайтуға, технологиялық бұзушылықтар санын қысқартуға, сондай-ақ жылу желілерінің жүктемесін қайта бөлуге мүмкіндік береді.
Петропавлда 15 мыңға жуық жекеменшік үйлер бар. Бұлардың негізгі бөлігі үйлерін көмірмен жылытады. Көмірге деген қажеттілік 70 мың тоннаны құрайды. Бүгінгі таңда қаланың темір жол тұйықтарында 1 мың тоннадай көмір бар, оның ішінде 700 тоннасы – «Шұбаркөл» және 300 тоннасы – «Екібастұз» көмірі. Бұған қосымша жақын күндерде 3 700 тонна көмір жеткізілмек. Жылу беру маусымына дейін бұл жұмыс жандана түсер деген үміттеміз, әйтпесе, былтырғыдай көмір тапшылығы болуы мүмкін.
Әрине, жылыту маусымының басталуына әлі екі айдай уақыт бар, дегенмен уақыт күтпейді, көңіл күпті. Сондықтан дайындық жіті жүргізілуі керек.
ПЕТРОПАВЛ