«Жан едім мен де сертшіл далада өскен, Сен дағы қарамадың жолды кестің...» деп ақын Кәкімбек Салықов өзінің атақты «Жезкиік» өлеңінде айтқандай киік, елік деген жануарлар жолаушының алдынан кесе көлденең өтіп, жолын кесуге құштар. Тіпті жолаушыны алыста, көз ұшында көрсе де шауып келіп, жолын кесуге тырысады.
Қазір киіктер Солтүстік Қазақстан облысында да көбейген. Оларды атып, етін жеп, мүйізін сатқаннан айыппұлдың шығыны әлдеқайда көп болатынын көрген мергендер қазір киіктерге мылтық кезенуге бата алмайды. Ал тез көбейетін бұл жануарлар жолдың үстіне шығып кетіп, жолаушының жолын кесуі көбейіп барады. Киіктер үлкен, асфальтты жолдарда ғана емес ауыл арасындағы қара жолдардың үстінде де жолды кесуге тырысады. Әсіресе қас қарайған сәттерде олардың жолдың жиегінен шыға келуі көбейіп барады. Жуырда өзіміз де дәл осындай жағдайға душар болдық. Әйтеуір жылдамдықтың қатты болмағандығының арқасында тежегішті басып үлгеріп, көлігімізге зақым келтірмей жануарды аман жібердік.
Жақында Аққайың ауданының аумағында екі бірдей автокөлік елікке соғылып, зақымдалды. Жануар мерт болды, ал көлікке әжептәуір зақым келді. Оқиға түнгі сағат он шамасында Нұр-Сұлтан – Петропавл автожолының 455-шақырымында болған. Осы жердегі Астраханка ауылының маңында келе жатқан Hyundai Tucson автокөлігінің алдын кенеттен елік кесіп өтпек болғанда жүргізуші көлікті тежеп үлгере алмай, оған қатты соғылған. Соққының қаттылығы сондай елік қарсы бағытқа ұшып кетіп, Audi-100 маркілі автокөлігіне соғылған. Елік мерт болды. Ешкім зардап шеккен жоқ, алайда автокөліктерге айтарлықтай механикалық зақым келтірілді.
Дәл осы трассаның бойында бұдан бұрын дац осындай оқиғалар болған еді. Оқиға бар болғаны бір шақырымдай ғана алыста тіркелген. Екі оқиғаның болған жері де бір учаскеге жатады, демек осы жерде қас қарая елік көптеп өреді деген сөз. Ол жолы елік Петропавлдан шыққан астана тұрғынының Jac J7 автокөлігіне соғылып мерт болған. Бұл жолы да көлікке механикалық зақым келтірілді, жүргізушінің өзі зардап шеккен жоқ.
«Автокөлік жүргізушілеріне орман жақын орналасқан жолдың учаскелерінде аса сақ болуды сұраймыз. Сондай-ақ жол белгісіне назар аударып, мал айдап өтетін және тағы басқа жануарлар жайылатын жерлерде жылдамдықты азайту керек. Біз ондай учаскелерге арнаулы макеттер де орналастырдық», дейді ПД Жергілікті полиция қызметі басқармасының басшысы, полиция полковнигі Айдын Байматов.
Жүргізушілердің назарын аударып, жол қаупі туралы ескерту үшін қазір полиция қызметкерлері жануарлардың 27 макетін қолдануда екен. Мұндайды кейбір жүргізушілер жол бойын әсемдеу үшін қойылған деп көңіл аудармайды. Шын мәнінде бұл – қауіпті ескерту.
Сонымен бірге қауіптен сақтануды көздеп тәртіп сақшылары 18 жерге полиция көлігінің макеттерін де орнатыпты. «Бұл жүргізушіні қорқыту үшін емес, қауіптен сақтандыру үшін жасаған белгілеріміз. Ескертуді еске тұтқан жүргізуші опық жемейді», дейді полковник.
Бұдан басқа Уәлиханов, Аққайың мен Айыртау аудандарындағы елді мекен аумағында жолдан өтпек болған балалардың 5 макеті орналастырылыпты. Полиция қызметкерлері бұл тәсіл жүргізушілердің назарын аудартып, қауіпті учаскелерде жылдамдықты азайтуға септігін тигізетін сенімді құрал болар ма екен деген үмітте көрінеді.
Жуырда «Қауіпсіз жол» республикалық айлығы шеңберінде облыстың әкімшілік полицейлері 800 шақырым жолды қамтыған автомобиль жолдары мен жол-көше желісіне 397 тексеру жүргізіп, жүріс қауіпсіздігіне теріс әсер ететін 294 ақауды анықтады. Анықталған кемшіліктерді жою туралы 212 ұйғарым шығарылды, олар бойынша жолды күтіп ұстауға жауапты 21 лауазымды тұлға әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
Осы іс-шараның аясында Петропавл қаласының ішінде патрульдік полиция батальонының қызметкерлері Абай көшесінің бойында 30 жастағы қала тұрғыны жүргізіп келе жатқан Lada-2170 автокөлігін тексергенде салондағы төрт адамнан да алкогольдің иісі бұрқырап тұрған. Оның ішінде жүргізушінің өзі де бар. Медициналық куәландыру жүргізушінің өз таныстарын олардың және өзінің өмірі мен денсаулығын қатерге тіге отыра тасымалдағанын растады. Қазіргі уақытта жүргізуші әкімшілік қамаққа алынып, оған 7 жылға дейін рульге отыруға тыйым салынды. Полицейлер қанша ескертіп отырса да осындай қатерлерге де жол беріледі.
Байқап тұрсақ жүргізушілерге ескерту, қауіпті білдіру аз емес, бірақ соны жүргізушілер қаперіне алып отырса – жол апаты да азайған болар еді.
Солтүстік Қазақстан облысы