Егер Қазақстанның оңтүстігінде 2-3 ай ғана қыс болып, жылыту маусымы да осы мерзімге ғана созылса, еліміздің солтүстігінде бұл 7 айға созылады. Соның ішінде ең суық өңір – Солтүстік Қазақстанда оның ұзақтығы сегіз айға дейін барады. Әрине, қысы қытымыр, ауасы суық болғаннан кейін бұл жердің халқының өмір сүру шығындары да көбірек. Үстінен тастамай киетін болғандықтан олар қысқы жылы киімдерін жиі ауыстыруға мәжбүр. Жылу, ыстық су шығындары да жоғары. Жекеменшік үйде тұратындар үйдің көлеміне қарай 10 тоннаға дейін көмір, 7-8 текше метр отын сатып алуға мәжбүр. Аязды күндерге шыдау үшін азық-түлікті де жылы жаққа қарағанда көбірек тұтынады. Ауыл адамдары малын қыстан шығаруға да оңтүстікке қарағанда әлдеқайда көп шығынданады. Осының бәрін ескеріп Кеңес өкіметі еңбекақыға 15 пайыздық үстеме төлейтін...
Мұнда қысқа дайындық шараларына кірісу, белгіленген жұмыстардың орындалуын бақылау да қыркүйектің басынан қолға алынады. Жуырда облыс әкімі Құмар Ақсақалов та отырыс өткізіп, қысқы дайындық мәселелерін қарастырды. Онда халықтың тұрғын үйлерін, әлеуметтік саланың мекемелерін, кәсіпорындар мен ұйымдарды қыстың суығынан алып шығуға тиісті әрбір саланың қызметтері есеп берді. Соның ішінде Энергетика және тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы басқармасы басшысының міндетін атқарушы Павел Шиловтың айтуына қарағанда, облысқа электр қуатын тарататын «Солтүстік-Қазақстан ЭТК» АҚ-ға биылғы жылыту маусымына дайындыққа 2 млрд 46 млн теңге бағытталғаны айтылды. Қазіргі уақытта бұл кәсіпорын жөнделуге тиісті 503 шақырымдық электр жүйелерінің 390 шақырымын немесе 78 пайызын жөндеп болған. Сондай-ақ облыстың бұрынғы Көкшетау облысына қараған Айыртау, Ғ.Мүсірепов, Тайынша, Ақжар, Уәлиханов аудандарына электр қуатын таратушы «Көкшетау Энерго» АҚ шығындарына 680 млн теңге бағытталған. Бұл кәсіпорын биыл жөнделуге тиісті электр жүйелерінің 85 пайызын дайындап үлгерді.
Петропавл қаласы тұрғындарын әсіресе қатты мазалайтын «Петропавл жылы жүйелері» ЖШС-ның жұмысы. Қала тұрғындарына жылу жеткізетін осы кәсіпорын. Оның басшысы А.Калиничевтің баяндамасына қарағанда, биыл жылу қалаға уақтылы жеткізіледі, тек ЖЭО-2-ден үзіліссіз түсіп тұрса болғаны. Бірақ кейбір жұмыстың осы күнге дейін төмен дәрежеде орындалғаны алаңдатпай қоймайды. Мысалы, қаладағы барлық 51 насос стансасындағы жөндеу жұмыстары 37 пайызға ғана орындалған. Ал электртехникалық жабдықтардың жөнделуі тіпті белгіленген меженің 20 пайызына жетпейді. Мұндай көрсеткіштермен қысқа дайынбыз деп айтуға болмайды. Облыс әкімі осы мәселелерге назар аударып, шұғыл көңіл бөлуді тапсырды. Бұл кәсіпорынның жөндеу жұмыстарын атқаруына биыл 537 млн теңге бағытталған.
Петропавлдың ЖЭО-2 нысанында наурыз айында болған апат туралы республика халқы біледі. Онда биіктігі 150 метр болатын мұржа ортан белінен құлап, бір әйел қаза болған еді. Қазір мұржаның қалдығын бөлшектеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. ЖЭО-2 қарайтын «Севказэнерго» АҚ директоры О.Перфиловтың айтуына қарағанда, қазір бу қазандықтарына жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Жылыту маусымы басталғанда қазіргі істеп тұрған үш қазандыққа тағы төртеуі қосылады. Олар тұрғындарға жылуды қалыпты жағдайда беруді қамтамасыз етеді. Ал бөлшектеліп жатқан мұржаның жұмыстары жылу беруге кедергі жасамайды.
Қаланы таза ауыз сумен және кәріз сулары жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін «Қызылжар су» ЖШС жылу маусымына 80 пайызға жуық дайын. Ауыз су жүйесінің 259, кәріз құбырларының 184 шақырымына жөндеу жүргізілген.
Отырыс барысында баяндама жасаған жауапты адамдар қаладағы барлық 604 білім беру нысанының және 369 денсаулық сақтау нысанының дайындық сапына қойылғанын айтты. Алайда 167 мәдениет саласы нысандарының төртеуі әлі жылытуға дайын емес. Орталықтан жылытылатын 1 361 көпқабатты үйдің 1 211, яғни 89 пайызында ғана жылыту жүйелері тексерілген. Былтырғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда бұл жақсырақ көрсеткіш болғанымен 150 көпқабатты үйдің әлі де дайындық сапына қойылмағаны алаңдатады.
Қыс маусымындағы халықты алаңдататын ахуалдың бірі – көмірдің жетіспеуі. Былтыр бұл мәселе барынша күрделеніп, әлеуметтік шиеленіске дейін соқтыра жаздағаны белгілі. Биыл осы мәселенің алдын алу – жергіліктің биліктің алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі. Солтүстік Қазақстан тұрғындарына 420 мың тоннадай мөлшерде көмір қажет. Биылғы 7 қыркүйектегі жағдайға қарағанда, 170 мың тонна жеткізілген. Облыс әкімі Қ.Ақсақалов қыркүйек айында тағы да 225 вагон Шұбаркөл көмірі жеткізілетінін айтты. Сонымен бірге көмірдің түсірілуі мен сатылуын қатаң бақылауға алып, бағаның өсуіне жол бермеу тапсырылды.
«Монополияға қарсы комитет тиісті басқармалармен бірлесе отырып, тіпті күн сайын осы мәселені назарда ұстасын. Қазір Үкімет көмірдің бағасын Kaspi.kz арқылы төлеп, таситын операторларға тапсырыс жіберетін амалдарды қарастырып жатыр. Бұл тасымалдайтын жерде былтырғыдай ажиотаж туғызбайтын болады. Көмірді аймақтарға жеткізушілер тізім жасап, көмір шетелге кетіп қалмауы үшін барлық жүк машинасын бақылауда ұстауы керек. Ондай оқиғалар былтыр көп болғанын білеміз. Биыл көмірдің сыртқа кетуі қатаң бақыланады», деді әкім.
Қазір облыста көмір жеткізумен айналысатын 18 кәсіпорын бар, олар көмірді 32 тұйыққа түсіреді. Облыстың ауылдық аумақтарындағы бюджеттік мекемелерді жылыту үшін 141 тонна көмір керек. 5 қыркүйектегі мәліметке қарағанда, соның 125 мың тоннасы, яғни 87 пайызы бюджеттік мекеменің жақын маңындағы теміржол стансаларына жеткізілген, осы жерден әрі автомобильдермен тасылады. Аудандар арасында көмірін жақындата алмай жүрген Мамлют ауданы ғана. Олар белгіленген меженің 53 пайызын ғана тасымалдаған. Ал Айыртау және М.Жұмабаев аудандары өздерінің бюджеттік мекемелеріне тиесілі көмірді тасып алуды аяқтап қалған.
Сонымен бірге бүгінге дейін облыстағы барлық 490 жылыту қазандығының 471-і дайындық сапына қойылғаны белгілі болып отыр. Соның ішінде автономды жұмыс істейтін қазандықтарға жөндеу жұмыстары толықтай аяқталған. Әзірге кейбір орталық қазандықтардағы жұмыстар ғана аяқталмай жатыр. Жалпы айтқанда, Солтүстік Қазақстан облысы қыркүйек айындағы жөндеу жұмыстарының аяқталуымен биылғы қысты қарсы алуға әзір деп айтуға болады.
Солтүстік Қазақстан облысы