Орталық коммуникациялар қызметінде Ақтөбе облысының әкімі Асхат Шахаров баспасөз мәслихатын өткізді. Ол Мемлекет басшысының халықтың әл-ауқатын арттыру жөніндегі тапсырмалары аясында өңірде атқарылып жатқан іс-шаралар мен мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру жөнінде және биылғы 10 айдың қорытындысы бойынша облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндады. Соңынан тілшілерді қызықтырған сұрақтарға жауап берді.
Ағымдағы жылдың 10 айында облыста тұрақты макроэкономикалық жағдай сақталып тұр. Оның ішінде инвестициялық өсім – 108,2% екен. «Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес облысқа инвестиция тарту бойынша жүйелі жұмыстар жүргізіліп жатыр. Атап айтқанда, биылғы жылдың 10 айында облыс экономикасына 804 млрд теңге инвестиция құйылып, өсім 8,2 пайызға жеткен. «Жыл соңына дейін облысымызға рекордтық 1,1 трлн теңге инвестиция тарту жоспарланған», деді А.Шахаров.
Биыл облыста бірқатар маңызды әрі ірі инвестициялық жобалар жүзеге асырылды. Атап айтқанда, ERG компаниясының Дөң тау-кен байыту комбинатында 1973 жылдан бері жинақталған шламды өңдеу зауыты, жылжымалы бұрғылау қондырғыларын шығаратын зауыт және т.б. ірі өнеркәсіптік өндірушілер – Ақтөбе мыс компаниясы, ERG, «СНПС-Ақтөбемұнайгаз» АҚ өз кәсіпорындарын жаңғыртуға 200 млрд теңгеден астам қаржы бөлді. «Бұл бағыттағы жұмыстар 2024 жылы да жалғасады. Жалпы, алдағы 4 жылда жалпы құны 4,1 трлн теңгені құрайтын 51 ірі инвестициялық жобаны жүзеге асыру жоспарда бар. Олардың қатарына ERG компаниясының жел стансасы, никель-кобальт рудасын өңдеу зауыты, алтын өңдеу зауыты және тағы басқа жобалар кіреді. Сонымен қатар Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Ақтөбе әуежайында мультимодальді орталық құру бойынша шетелдік инвесторлармен келіссөздер жүргізіліп жатыр», деді облыс әкімі.
Қазіргі күнде Ақтөбе облысында ауыл шаруашылығын дамытуға ерекше көңіл бөлініп келеді. Биыл өңірде осы саланы мемлекеттік қолдауға 14,5 млрд теңге бөлінді. Мал азығына кеткен шығынды өтеуге қосымша 2,9 млрд теңге қаражат қарастырылды. Көрсетілген мемлекеттік қолдаудың арқасында биылғы жылдың 10 айының қорытындысы бойынша ауыл шаруашылығында 397 млрд теңгенің өнімі өндірілді. 350,1 мың гектар пайдаланылмай жатқан ауыл шаруашылығы жерлері мемлекет меншігіне қайтарылды.
Әкім Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес ауыл шаруашылығымен айналысатын шаруаларға, шағын және орта бизнеске алдағы уақытта да жан-жақты қолдау көрсетілетінін баса айтты. Ол өңірдің агроөнеркәсіптік кешенін одан әрі дамыту жоспарына тоқталды. «Ауыл шаруашылығы министрлігі мен Ақтөбе облысының бірлескен инвестициялық жол картасына сәйкес 2026 жылға дейін жалпы құны 502 млрд теңгені құрайтын 93 жобаны жүзеге асыру жоспарланған. Атап айтқанда, алдағы екі жылда көкөністерді сақтау мерзімі мен көлемін, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу үлесін арттыруға бағытталған сүт-тауарлы фермалар, құс фабрикалары мен көкөніс сақтау қоймаларын салу бойынша облыс үшін маңызды жобалар жүзеге асырылатын болады», деп атап өтті А.Шахаров.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес облыста ауыл тұрғындарының әл-ауқатын арттыру мақсатында «Ауыл аманаты» жобасын жүзеге асыру жалғасып жатыр. Ақтөбе облысында жоба екінші жыл қатарынан іске асырылып отыр. 2023-2024 жылдары оны қаржыландыруға 19 млрд теңге бөлінді. Бүгінгі таңда 7,3 млрд теңгеге 1627 жоба мақұлданды. Нәтижесінде, жеке қосалқы шаруашылықтар 219 мыңнан астам құс сатып алып, 209,8 гектар көкөніс және бақша дақылдары егілді, жалпы көлемі 1 гектардан асатын 77 шағын жылыжай салынды. Ауылдық жерлерде 101 кондитерлік цех пен наубайхана, 129 сүт цехы, 65 ет өңдейтін шағын цех және 429 басқа да түрлі шағын бизнес жобасы іске қосылды.
Жалпы, 6,6 млрд теңгелік 1 471 жобаға несие берілген. Жобаға ауыл тұрғындарының қызығушылығы жоғары екендігін ескерген өңір басшылығы, алдағы уақытта саланың жүзеге асыру ауқымын кеңейте бермек. Ауылдық жерлерде 1 210 жаңа жұмыс орны ашылып, 1 062 адам жеке кәсіпкер ретінде тіркелді.
«Мемлекет басшысы 2025 жылға қарай халықты 100 пайыз сапалы ауызсумен қамтамасыз етуді тапсырды. Биылғы жылдың соңына дейін 27 ауылды сумен қамтамасыз етеміз және бұл көрсеткішті 99,2 пайызға жеткіземіз. Келер жылы 11 ауылды сумен қамту жобаларын жүзеге асыру арқылы бұл көрсеткіш 99,8 пайызға жеткізілмек. Президент өз Жолдауында ауылдық елді мекендерді одан әрі газдандыру қажеттігін де атап өтті. Бүгінде облыс тұрғындарының 93,4 пайызы газбен қамтылған. Жыл басынан бері 17 ауыл газдандырылды, жыл соңына дейін облыс тұрғындарының 95,5 пайызын газбен қамтамасыз етеміз. Келесі жылы 8 ауылды газдандыру жоспарлануда», деді облыс әкімі.
Өңірді одан әрі дамыту үшін маңызы зор «Бұқара-Орал» газ құбырының үшінші желісін салуға арналған инфрақұрылымдық жобаны жүзеге асыру 2024 жылы аяқталады деп жоспарланған. Құны 43,4 млрд теңгені құрайтын жоба облыс орталығында қазірдің өзінде жылына 1,6 млрд текше метрге жететін газ тапшылығын алдағы 50 жылдың «күн тәртібінен» шығаруға мүмкіндік береді.
Бүгінде Ақтөбе облысындағы жолдардың қалыпты жағдайдағы үлесі 75 пайызды құрайды. Осы жылы 33 млрд теңгеге жергілікті маңызы бар 458 шақырым жол жөнделді. «Ақтөбе-Ұлғайсын» және «Қандыағаш-Шалқар» республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында да ірі жобаларды жүзеге асыру жалғасуда. 2024 жылы жергілікті маңызы бар 480 шақырым жол жөнделеді.
Есепті кезеңде Ақтөбе облысында 818 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді. Жыл соңына дейін рекордтық көрсеткіш – 1,3 млн шаршы метрді құрайтын тұрғын үй ел игілігіне ұсынылады. Десе де, құрылыс саласында түйінді мәселелер де жоқ емес. Мәселен, Ақтөбе қаласындағы үлескерлердің сұрағы. Бүгінгі күні 11 нысанға жалпы сомасы 3,5 млрд теңгеге 540 үлескер қаражат салған. Аталған нысандардың құрылыс жұмыстары әлі күнге дейін аяқталмай отыр. Жалпы, қазіргі кезде, 11 проблемалық нысан басшыларына қатысты қылмыстық істер қозғалды. Оның ішінде, 6 нысан бойынша тергеу жұмыстары жүргізілуде және 5 нысан бойынша істер сотқа жолданды. Сондықтан қиын жағдайға тап болған азаматтарға көмектесу үшін «Құрылыс кооперативтердің проблемалық мәселелерін шешу жөніндегі Жол картасы» бекітіліп, тиісті шаралар қолға алынды.
Сонымен бірге Тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамытудың 2023-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасына сәйкес, Ақтөбе қаласы әкімдігі жанынан Ақтөбе құрылыс компаниясы атты уәкілетті ұйым ашу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Бюджет қаражаты есебінен жыл соңына дейін әлеуметтік тұрғын үй құрылысы арқылы 974 пәтер пайдалануға беріледі.
Бұдан бөлек, әлеуметтік осал топтары және көпбалалы отбасылар үшін 360 дайын пәтер сатып алынды.
Қазіргі уақытта облыста үш ауысымда оқитын 4 және 5 апатты мектеп, сонымен қатар заман талабына сай келмейтін 41 ескі мектеп бар. Сондықтан облыста оқушылар орнының жетіспеушілігін жою үшін оның санын 18 мыңға дейін көбейту көзделіп отыр. «Биыл 5 мектеп пайдалануға берілді. Оқу орындарының жетіспеушілігі мәселесін шешу аясында алдағы 2 жылда 24 мың орындық 44 жаңа мектеп салу жоспарланды. Бұлармен бірге 41 ескі мектептің 6-уы бойынша нақты шешімдер қабылданды. Қалған 35 ауыл мектебінің мәселесі алдағы 5 жылда кезең-кезеңімен шешілетін болады», деді А.Шахаров.
Әлеуметтік сала туралы айтқан ол, денсаулық сақтау саласын дамыту мәселесіне де тоқталды. Мәселен, «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы аясында облыста 29 нысанның құрылысы жүргізілсе, оның 3-і пайдалануға берілген, тағы 5 нысан жыл соңына дейін аяқталады. Жоба шалғайдағы ауылдық елді мекендердің 15 мың тұрғынын дер кезінде медициналық көмекпен қамтуға мүмкіндік береді.