• RUB:
    4.85
  • USD:
    498.34
  • EUR:
    519.72
Басты сайтқа өту
Ауыл 11 Қаңтар, 2024

Ауыл өмірінің жыршысы

191 рет
көрсетілді

Ауылда тұрып бүкіл елге мойындалған қазақ жазушылары саусақпен санарлық. Соның бірі – еліміздің қиыр терістігінде туып, ауыл мектебінде мұғалім болып жүріп 31 жасында Алматыдан тұңғыш кітабын шығарған Ермек Қонарбаев. Сол жылдары Алматыдан кітап шығарту түгіл мақаласын орталық басылымдарға бастырту теріскейдегі ағайын үшін оңай шаруа емес еді. Тек мықтының мықтысы ғана мойындалып, шығармашылығына назар аударылатын.

Бүгінгі күні тірі болса Ермек Қо­нарбаев ағамыз 85 жасқа толатын еді. Ол 1984 жылы 46 жасында өмірден өткен. Жуырда С.Мұқанов кітапханасында жазу­шыға арналған үлкен кеш болды.

Қазір­гі Шал ақын ауданы­ның Көкте­рек ауылында дүние есі­гін ашқан ол 1955 жылы көр­шілес­ Ленин ауылы­ның мекте­бін ал­тын медальмен біті­ре­ді. Сол жылы Абай атында­ғы Қа­зақ пе­да­гогикалық институты­ның та­рих-филология факультеті­не тү­­седі. Оны жақсы аяқтаған соң өзі­­нің ұшқан ұясына келіп, қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ береді. Ал­ғашқы оқушыларының бірі, облыс­тың ардагер ұстазы Зәуреш Қайыр­бекова сол жылы өзінің 9-сыныпта оқығанын, Ермек Қонар­­баев пен Жарасбай Нұрқа­­­нов екеуі институттан кейін мек­теп­­ке бірге келгенін айтты. «Екеуі де сым­бат­ты, білімді, балаларға сый­лы болды. Әсіресе Ермек аға­мыз біз­дің білімімізбен қоса таным көк­­­жиегімізді арттыруға көп ең­­бек сіңірді. Киноның қалай жа­са­­латынын, оның режиссері, сце­нарий авторы болаты­нын алғаш осы­ ағамыздың аузынан естіп едік. Ол мектепте балалардан ансамбль­ ұйымдастырды, өзі қызыл­ аккор­­део­нымен сүйемелдеп, ән айт­ты­ра­тын. Суретшілер туралы да әңгі­мелер айтып, мектептің бір бөл­ме­сіне олардың картиналарынан көр­ме ұйымдастырды. «Третьяков гал­лереясы» дегенді ­де сол кезде біл­ген едік. Қазір қан­дай да бір көрмеге барсам Ермек ағай есіме түседі. Ол бізге оқулыққа енгізілмеген Қасым Аманжолов сияқ­ты дауыл­паз ақындарды да таныстырып отыратын», деді қарт ұстаз.

Жазушы, журналист Жарасбай Сүлейменов жазушының шығар­машылығына тоқталды. «Ермек Қонарбаевтың «Түнгі от», «Жол басы», «Тиек» атты жинақтары кө­зінің тірісінде «Жазушы», «Жа­лын» баспаларынан жарық көр­­ді. Оның кейіпкерлері – ауыл тұр­ғындары, солардың образдары. Оны «ауыл өмірінің жыршысы» деп атаса әбден лайық. Жазушы­лар одағына өту үшін кепілдемені оған Герольд Бельгер мен Кәкім­бек Салықов берген. 1988 жылы жазушы қайтыс болғаннан кейін жұбайы Майкен қаламгердің «Қас қағым сәт» атты кітабын жазушы Сафуан Шаймерденовтің қолдауымен бастырады. Ермек Қонарбаевтың шығармалары «Жұл­­­дыз» журналында, «Қазақ әде­биеті» газетінде жиі басылып тұр­ды. Ол көп жыл бойы об­лыс­­тық «Ленин туы» газетінің аудан­­дағы меншікті тілшісі болып жұ­мыс істеді», деді ол.

Басқа да сөйлеушілер, соның ішін­де жергілікті жазушылардың өмірі мен шығармашылығын зерт­теп жүретін жас журналист Сам­рат Құскенов Ермек Қонар­баев­тың шығармашылығы Ғабдол Сла­нов, Ғафу Қайырбеков, Са­йын Мұратбеков сияқты үлкен жазу­шылардың аузына ілігіп, олар жақсы пікір білдіргенін айт­­­ты. Атақты жазушы Са­фуан Шай­мерденов оның шығар­ма­шы­лығын Бейімбет Майлинге теңе­ген екен. Ал әңгіме жанрының ше­бері Сайын Мұратбеков Ермек Қонарбаевтың көрегендігін, ауыл адамдарының образын ашуға ше­берлігін айта келіп, «Мен оның жаз­ғандарына қызыға әрі осыларды мен неғып көрмедім екен деп қызғана қараймын» депті.

Ермек ағамыз мұғалімдікпен қатар жергілікті жастар ұйымының, бас­тауыш партияның ұйымының жұ­мыстарына да тартылыпты. Со­ның ішінде бір­неше жыл бойы Ново­покровка орта мектебінде ди­ректор болады. Жазушының адам­дық болмы­сы, кішіпейілдігі мен кісі­лігі, адам­гершілігі тура­лы әңгімелерді неме­ре інісі А.Балтабаев, шәкірті З.Құр­­манқұлов тағы басқалар айтты. Кешті бел­гілі әнші Дәстен Бай­мұқанов әнмен әрлеп отырды. Кеш соңы­нан жазушының қызы Нұрлыгүл жинал­ғандарға алғысын білдірді.

 

Солтүстік Қазақстан облысы