Биыл қар қалың түсті. Күннің күрт жылынуы себепті қызыл судың қаупі еселей артып отыр. Әзірге қырдағы қалың қардың мұрты бұзылған жоқ.
Алдымен облыс жолдарының жағдайы туралы айта кетелік. Бұрнағы жылдары бірнеше аудандағы облыстық, жергілікті маңыздағы жолдар жабылып, елді мекендермен қатынас тыйылып, халық қиын жағдайда қалған еді. Биыл облыстың полиция қызметкерлері де қызыл судың қаупін сейілтуге қолұшын беріп жатыр. Су орып кетуі мүмкін жол мүйістеріне бекеттер мен патрульдік жасақтар қойылған. Мұндай қауіпті жер де аз емес. Жалпы саны жүзден асады. Облыс орталығының өзінде де жағдай тұрақты болмай тұр.
«Абай көшесіндегі көпірде кептеліс пайда болды. Халықтың қауіпсіздігін сақтау үшін оннан аса қызметкеріміз күні-түні кезекшілікте тұр. Олар жол бойындағы қауіпсіздікті сақтаумен бірге, су басқан тұрғын үйлердегі халықты шығаруға да жәрдемдесіп жатыр», дейді Көкшетау қалалық полиция басқармасы бастығының бірінші орынбасары Жанат Шәріпов.
Қазіргі таңда облыстың тасжолдарында 300-ге жуық полиция кезекшілік атқарып жатыр. «Қазавтожол» мекемесі оқыс оқиға туралы мәлімет таратқан жоқ. Ал жалпы елдегі ахуал алаңдатарлық. Бір ғана Астрахан ауданы бойынша 9 елді мекенге су басу қаупі төніп тұр. Әкімдіктің мәліметіне қарағанда, қауіп жоғары елді мекендерден 37 мың текше метр қар шығарылған, қазір инертті материалдар жеткізіліп жатыр.
«Аудан әкімдігі биыл жергілікті бюджеттен төтенше жағдайдың алдын алу және оның зардаптарын жоюға 8 млн теңге қаражат бөлді. Қазір өзен бойындағы сеңді жару жұмыстары жүргізіліп жатыр», дейді Астрахан ауданы әкімінің орынбасары Руслан Мұқанов.
Аудан аумағында гидротехникалық бес құрылыстың бар екенін айта кетелік. Соның бірі – Қызылжұлдыз бөгеті. Бөгет апатты жағдайда. Жобалық-сметалық құжаты әзірленіп, сараптамаға ұсынылған. Зеленое аулының маңындағы ұзындығы 600 метрлік ауылішілік автожол арқылы тасқын судың бөгетсіз өтуін ұйымдастыру үшін табиғи арықтар тазаланып, түбі тереңдетіліп жатыр. Ягодное аулына кіреберістегі автожолдың жиегі нығайтылып, су орып кеткен тұстары жабылды. Ауданда 140-қа жуық техника жұмыс істеп тұр. Оқыс оқиға бола қалса, адамдар паналайтын уақытша баспана мен төрт түлік малды қамап бағуға лайықталған орын дайындалған.
Атбасар ауданында жағдай тұрақты. Наурыздың 18-інен бастап жедел штаб жұмыс істейді. Қаладан 20 текше метрге жуық қар шығарылған.
«Кейінгі үш күн ішінде аудан тұрғындарынан 400-ге жуық хабар түсті. Әр хабарламаға жете мән беріп, жедел көмек көрсетіп жатырмыз. Зардап шеккендер болса тиісті көмек көрсетілді. Таяуда Жамбыл облысы төтенше жағдайлар департаментінің көмегі де жетпек. Әрине, шындығын айтқанда жер үйлердің аулаларынан қардың дер кезінде шығарылмай қалғаны жөнінде орынды өкпе-наз туып жатыр», дейді Атбасар ауданының әкімі Аманбек Қалжанов.
Апаттың үлкені Көкшетау қаласында болды. Қаланы қақ жарып өтетін Қылшақты өзені көпір мен жолды шайып, тұрғын үйлерді басып қалды. Өзен тасыған алғашқы түнде 8 жеке тұрғын үй, 7 көпқабатты тұрғын үй, 28 жеке үйдің ауласы су астында қалды.
«Түнде өзен суы күрт көбейді, судың ағуына сеңнің көптігі бөгет болды. Көпір астынан су өткізетін қондырғылардың күші жетпей қалып, өзен арнасынан асып кетті», дейді Көкшетау қалалық төтенше жағдайлар басқармасының бастығы Максим Шатковский.
Күндіз қауіп сейілгендей болғанымен, қырдағы қардың күрт еруіне байланысты түнде өзен суы қайта көтерілді. Облыстық төтенше жағдайлар департаменті баспасөз қызметінің мәліметінше, 150 метр аралыққа 280 тонна инертті материал төселіп, 110 метрге жуық арналар мен арықтар кеңейтіліп, біршама тереңдетілген. Шамамен мың текше метрге жуық қызыл су сорылып, қауіпсіз жерге құйылған.
«Қарғын судың алдын алуға 59 адам, 4 техника, 9 мотопомпа жұмылдырылды. Еріктілер де қол ұшын беріп жатыр», дейді департаменттің баспасөз хатшысы Ерсайын Қойшыбаев.
Қылдай болып ағатын Қылшақты өзені жыл сайын тасиды. Биыл мамандардың есептеуіне қарағанда су деңгейі 1,9 метрге көтерілген. 16 тұрғын үйді, 29 ауланы, 12 көпқабатты үйдің жертөлесін су басып қалды. Теміржол ауруханасы мен балалар бақшасының бірінші қабатына да су кірді. 111 адам арнайы дайындалған орындарға паналатылды. Апат аймағында 230 адам жұмыс істеп жатыр. 85 техника пайдаланылды.
Өзен суы көтерілгенше дайындық жұмыстары жоғары деңгейде деген ақпарат жиі айтылушы еді. Қызыл судың екпіні жұмыс сапасының қаншалықты екенін анықтап берді.
Ақмола облысы