Еліміздің бірнеше өңірінде тасқын судың қаупі әлі де сейіле қойған жоқ. Жайық өзені шекті деңгейінен көтеріліп, жағалай қонған жұртты әбігерге салып отыр. Төтенше жағдай болған өңірлерде тұрғындарды табиғи апаттан құтқару жұмыстары қарқынды жүргізіліп жатыр.
Құтқарушылардың еңбегі зор
Төтенше жағдайлар министрлігінің мәліметінше, су басқан өңірде аулаларды қарғын судан тазартып, сору жұмыстары тәулік бойы дамылсыз атқарылып жатыр. Атырау облысының Жылыой ауданында өткен тәулікте аулалардан 900 мың текше метр су шығарылған. Республика бойынша 23 085 адам өз үйіне оралса, 11,4 млн текше метр қар суы сорылып, бөгеттерді мығымдау үшін 5,3 млн қапшық пен 1,4 млн тонна инертті материалдар төселген. 4 554 тұрғын үй мен 2 767 аулаға жайылған су арнасын тауып, сорылған. Өткен тәулікте жедел желі телефонына 2 132 қоңырау түсіпті.
Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми өкілі Асқар Шәріп Батыс Қазақстан облысындағы Жайық өзенінде су деңгейінің көтерілуі жіті бақылауға алынып, мониторинг жүргізіліп жатқанын мәлімдеді. Сонымен қатар азаматтарды құлағдар ету бағытында телерадио арқылы хабарландыру тәулігіне алты рет (әр төрт сағат сайын) іске қосылатынын жеткізді. Онсыз да дегбірі қашып, көңілі алаң ағайынға хабарландыруды дер кезінде жеткізудің де маңызы зор.
«Еліміздің өзге өңірлерінен де Төтенше жағдайлар министрлігінің қосымша күштері мен құралдарын тарту қарқынды жүргізіліп отыр. Қосымша қол күші учаскелерге бөлініп, қарқынды жұмыс атқарып жатыр. Өткен тәулікте Орал қаласына іргелес Стеновик бау-бақша серіктестігінде 4 адам құтқарылды. 61 адам эвакуацияланды. Өзге тұрғындар бұған дейін қауіпсіз мекенге көшірілген еді.
1 497 адам уақытша орналастыру пунктін паналаса, қалған тұрғындар қаладағы туыстарының үйіне жіберілді. Саяжайдағы үйлерде азаматтардың бар-жоғы тексеріліп жатыр», деді А.Шәріп.
ТЖМ ресми өкілінің мәліметінше, апаттық құтқару және су тасқынына қарсы жұмыстарға 33 852 адам, 4973 техника, 874 су сору құралы, 389 жүзу құралы, 14 әуе кемесі жұмылдырылған.
Қисапсыз шығынның орны толады, су шайған үйдің орнына жаңа баспана бой көтереді. Қаңыраған қораға да төрт түлік қайта оралады. Ең бастысы, адам өміріне қауіп төнбеуі керек. Дейтұрғынмен тұрғындар арасында басын қатерге тігіп, ескертуге қарамастан саяжайын күзетпекке үйіне оралған азаматтар да анықталған. Орал қаласы маңындағы саяжайларда апаттық құтқару жұмыстарына тікұшақ, 10 қайық, жеке құрамнан 230 адам тартылған.
Біраз аймақта жауын жауады
Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте «Қазгидромет» РМК баспасөз хатшысы Алина Исмағұлова еліміздің басым аймағында атмосфералық қысым күшейіп, найзағай ойнап, жаңбыр жауатынын айтты. Жел күшейіп, оңтүстік өңірде дауыл соғуы мүмкін екенін ескертіп, солтүстік пен солтүстік батыс аймақта жауын-шашын болмайтынын жеткізді.
А.Исмағұлованың айтуынша, Батыс Қазақстан облысындағы өзендердің басым бөлігінде су тасқыны шегіне жеткен. Орал гидрологиялық бекетінде су деңгейі қауіпті шегінен асып тұр. Мұнда 23-26 сәуір аралығында жаңбыр жауып, ауа температурасы 4-9 градусқа дейін төмендеуі мүмкін екенін мәлімдеді.
Сын сағатта көршінің де көңілі алаң
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ту тасқыны зардабына қатысты жолдаған Үндеуінде кәсіпкерлерді халықтың жел жағына пана болып, қолдау көрсетуге шақырды. Президенттің бұйымтайын қолдаған кәсіпкер Данияр Абулғазин су тасқынынан зардап шеккен Қостанай облысының тұрғындарына баспана салу үшін 1,5 млрд теңге қаржы бөлді.
«Зардап шеккен тұрғындарға медеу болып көмек қолын созу – бәрімізге ортақ жауапкершілік. Адамдардың қауіпсіз жерде бой көтеретін жаңа баспанасын салу шаруасын дереу бастаймыз. Мемлекет басшысының Үндеуіне орай бизнес өкілдерінің біріге қолдауы тасқын судың астында қалған аймақтарды қалпына келтіруге септігін тигізеді», деді Д.Абулғазин.
Су тасқынынан зардап шеккен аймақтарға көрші елдердің де гуманитарлық көмегі келіп жатыр. Бұған дейін көршіміз Қырғыз Республикасынан, Өзбекстаннан гуманитарлық көмек жеткізіліп, тиісті орындарға таратылған еді.
Қарағандыға Өзбекстаннан 15 жүк көлігімен гуманитарлық көмек жеткізілді. Көрші елден азық-түлік, киім-кешекке қоса тұрмысқа қажетті құрал-сайман, 800-ге тарта үрлемелі қайық әкелінген. Мемлекеттік бюджет есебінен бөлінген қаражатқа алынған гуманитарлық көмектің барлығы дерлік өздерінің өнімі. Өзбекстан сыртқы істер министрінің орынбасары Бобур Усманов туысқан елге көмек қолын созу парыз екенін айтты.
Енді міне, Тәжікстан Республикасынан 61 вагон гуманитарлық көмек Түркістан облысына жетті. Азық-түлік, киім-кешек және аса қажетті заттар тиелген жүк вагоны «Сарыағаш» теміржол стансасына тоқтады. Бұдан сырт 15 жүк көлігіне теңдей артылған көмек те дін аман діттеген жерге жеткізілген. Осылайша, Тәжікстан Республикасынан 3 500 тонна гуманитарлық көмек жөнелтілді.
Тәжікстанның Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс комитетінің төрағасы Рустам Назарзода Қазақстан стратегиялық мүдделес мемлекет саналатындықтан қашанда қол ұшын созуға әзір екенін атап өтті. Тәжікстан мемлекетінде қандай мәселе туындаса, Қазақстан алдымен қолдау көрсетуге ұмтылатынын жеткізіп, мүдделес мемлекеттердің бір-біріне демеу болуы маңызды екеніне тоқталды.
Гуманитарлық көмекті қабылдап алған делегация атынан сөз сөйлеген Түркістан облысы әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаев бауырлас елге қысылтаяң шақта сүйеу болғаны үшін алғысын айтты.
«Бұған дейін де Орталық Азиядағы өзге елдерден де гуманитарлық көмек келген еді. Енді Тәжікстаннан құрылыс материалдары, азық-түлік, киім-кешек жеткізіліп отыр. Бұл үрдіс – екі елдің достығына сызат түспей беки беретінінің айғағы», деді Б.Тәжібаев.