Индустрияландыру іс үстінде

Шаруа түбі – кеніш Индустрияландыру – еліміздің экономикасын серпінді дамытып, бәсекеге барынша қабілетті 30 елдің қатарына қосатын бірден-бір және бірегей жол. Бұл бағытта облысымызда да ауыз толтырып айтарлықтай игілікті істер қолға алынып, жүзеге асырылуда. Мұның өзі ішкі және сыртқы нарықты бәсекеге қабілетті сапалы тауарлармен толықтыруға кең жол ашуда. Бүгінде үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мем­лекеттік бағдарламасы аясында облысымыздың аумағында жалпы құны 596 миллиард теңгені құрайтын 41 инвестициялық жоба жүзеге асырылуда. Олар толық қуатында жұмыс істегенде 8,3 мың жаңа жұмыс орындары ашылады. Бағдарламаны іске асыру қолға алынғалы бері облыста Индустрияландыру картасына енгізілген 41 жобаның 30-ға жуығы ел игілігіне беріліп, жаңадан 4 мыңнан астам жұмыс орны құрылды. Индустрияландыру картасына енгізілген осындай нысанның бірі – Байзақ ауданындағы Мыр­затай ауылдық округіндегі жылына 3500 тонна бройлер етін өндіретін «Әулиеата Фе­никс» жауапкершілігі шектеулі серік­тес­­тігінің «Құс фабрикасын қайта жарақтандыру» жобасы. Өнді­ріс орны іске қосылған кезде облыстың ішкі нарығындағы құс етіне деген сұраныстың 60 пайызын өтейтін болады. Мен ұзақ уақыттан бері кәсіп­керлікпен айналысып келемін. Халқымызда «Сауда түбі – борыш, шаруа түбі – кеніш» деген сөз текке айтылмаса керек. Алып­сатарлықпен алысқа бара алмайсың. Өндірісін өркендеткен ел ғана өркениет көшіне ілесе алады. Өтімді өнім өндіру үшін әуелі нарықты мұқият зерттедік. 2012 жылы Байзақ ауданының Мырзатай ауылдық округіндегі бұрынғы қирап, қаңқасы қалған құс фабрикасын сатып алдық. Сөйтіп, 2013 жылдың соңында ет бағытындағы бройлер тауығын өсіретін фабрика салуды бастадық. Әуелі кәсіпорынның ауласын қоршап, тауықханалар соғып, төбесін жаптық. Әлбетте, алып құрылысты салып, пайдалануға беру үшін қыруар қаражат керек. Қолға алған ісімізді баянды ету үшін мемлекет көмегіне сүйендік. Біздің кәсіпкерлердің елі­мізде осы саланы өркендетуге үлкен қолдау, көмек көрсетіп жүрген Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевқа деген алғысымыз шексіз. Президенттің бастамасымен шағын және орта бизнесті өркендетуге орасан әкелік қам­қорлық көрсетілуде. Мемлекет өз ісін ашып, өнім өндіремін деген азаматтарға үлкен қаржылай қолдау жасауда. Бүгінде біз қолға алған жоба аймақтық үйлестіру кеңесінде қолдауға ие болды. Нысанның жобалық-сметалық құны – 2 миллиард теңге. Қазір бізге несиені «ҚазАгроҚаржы» АҚ 6 пайыздық өсіммен беруде. Осы тұста «Бизнестің жол картасы-2020» шын мәнісінде ТМД-да баламасы жоқ бағдарлама екенін айта кету қажет. Оның аясында бізге берілген 547 миллион теңгеге өндірістік инфрақұрылымды жүр­­­гізуде үлкен шаруа еңсерілуде. Бұл қаржыға осында су, электр және газ жүйесі тартылды. Бағдарлама шеңберінде тазарту құрылғысы салынады. Өндірістік шығындарды азайту және өнімнің өзіндік құнын төмендету үшін өзімізде құрама жем әзірлейтін цех салынды. Онда сағатына 5 тонна құрама жем шығарылады. Өзімізден артылған өнімді сыртқа сатамыз. Заманауи үлгідегі жабдықтар Голландиядан жеткізіледі. Ол іске қосылғанда қалдықсыз техно­ло­гия­мен жұмыс істейміз. Құстың ішек-қарны, жүні кәдеге асырылып,­ ұн өндіріледі. Ұн азық ретін­де та­уықтарға беріледі. Саңғы­ры­ғы­­­нан органикалық ты­ңайтқыш шы­­­ғарылады. Фаб­риканы келесі жы­лы жаз айларында іске қосу көз­­делуде. Ол толық қуатында істе­­­­ген­де жаңадан 100-ден астам жұ­­мыс орны ашылады. Жұмысқа оның ма­ңында орналасқан Мыр­за­­тай, Ди­хан, Еңбек және Жетібай ауыл­­да­рының азаматтары тартыла­ды.­ Құс фабрикасының аумағы 500 гектарға жуық аумақты алып жатыр. Мұның өзі бізге келешекте өндіріс қуаты мен өнім өндіруді арттыруға үлкен мүмкіндік береді. Кәсіпорын жобалық қуатын игергеннен кейін біраз уақыттан соң оны кеңейтіп, жылына 20 мың тонна құс етін өндіретін боламыз. Мұның өзі облысымыздың тағамның осы түріне деген ішкі нарықтағы сұранысын толық қам­тамасыз ете алады. Бізге қазір­дің өзінде еліміздің бірқатар қала­ларынан және Ресейдің кәсіп­кер­лері бройлер етін сатып алуға қызығушылық танытуда. Ал біздің басты мақсатымыз әуелі облыстағы ішкі нарықты қамтамасыз ету болып табылады. Фарида ЖҮНІСОВА, «Әулиеата Феникс» ЖШС директоры. Жамбыл облысы, Байзақ ауданы.               Суретті түсірген Алтынбек ҚАРТАБАЙ.

Қапланбек қайта қуаттанды

Шымкентте Қапланбек шарап зауытының алғашқы дүкені ашылды. Арғы атасы арақ қой, оның несі таңсық дерсіз. Солай-ақ болсын. Бірақ, жөнімен ішсе Омар Хайям рубаяттарынан тастамайтын шараптың емдік қасиеті мол екенін де айтпасқа болмас. Ал Қапланбек шарап зауыты­ның атағы Кеңес Одағы кезінде жер жарып тұрған. Қапланбектің шарап маркалары халықаралық жа­рыстарда шашасына шаң жұқ­пай алдыңғы орындарды иеленетін. Өткенде «Евразия» арнасында алкогольді ішімдіктерге байланысты арнайы хабар жасалды. Соның бір иінінде арақ-шарап дүкендеріндегі қалталы азаматтарға арналған мүйістегі виски, коньяк, арақ, шараптар бағасы айтылған. Таза француз коньягі біздің теңгеге шаққанда 400-500 мың аралығында сатылады екен. Және сатып алушылары да жоқ емес. «Екі-үш мәрте өзім де дәмін көрдім, керемет», дейді сауда белгісінің атқарушы директоры. Грузин шарабының да мақтаулы маркасын мақтап жатты. Ағзаға өте пайдалы деп. Сонда есімізге Қапланбектің атақты шараптары түскен. Винзауытта талай рет болғанбыз. Жерасты патшалығындай қоймасы бар. Шілденің шіліңгірінде мұнда сап-салқын. Әрқайсысы бір вагонға жүк боларлық алып бөшкелерді көресіз. Кешегі екінші дүниежү­­­зілік соғыста күйрей жеңілген Германияның шарап зауыттарынан әкелінген. Ол да ештеңе емес. Бір қалтарыста төр бөлмені көресіз. Айқыш-ұйқыш құлып салынған. Ар жағында қырық-елу жылдардан бергі шаңға көмілген, өрмекшілер торын аямай-ақ құрған, шөп-шалам басқан қаттаулы шараптарды көрерсіз. Қапланбек шарап зауытының өнімдері. Алдының қырық-елу жылдық тарихы бар. Осылар ғой шетелдегі шарап маркаларының сайысына түссе бәйгені қидай сыпырып әкелетіні. Шарап зауыты бір ашылып, бір жабылып тұрған өліара кезеңде Францияда өткен халықаралық жарысқа екі-үш маркасын жіберген екен. Жабық конкурс­та Гран-при мен бірінші орын алған. Оны мұндағылар білмейді. Бір күні сау етіп халықаралық сарапшылардың өкілдері келеді. Жерасты патшалығын аралап көреді. Шынжырмен құлыптаулы сыйқырлы әлемді байқастайды, куәліктерін көрсетіп, бірінің дәмін татуды өтінеді. Содан кейін барып карталарын ашқан ғой. Сөйтсе, халықаралық сында аты жөндеп естілмеген Қазақстан­­­ның атағы естерінде еміс-еміс қалған Қапланбек шарап зауытының қос бірдей шарабы бас жүлде алған­нан кейін күмәнданған конкурс алқа­сы сарапшыларды жіберген екен. Сол қос жүлде қазір шарап зауыты­ның төрінде ілулі тұр. Тарихқа сәл шегініңкіреп кеткеніміз, атақты Қапланбек шарап зауыты соңғы жылдары өлімсіреп жұмыс жасап, соңында жабылып тынған. Екі жыл болды құрылтайшысы ауы­сып, қайта іске қосылғалы. Кәсіпкер Б.Мұсаханов лицензия алған соң байырғы шарап дайындаушыларды өндіріске шақырды. Алғашқы желілерді іске қосты. Былтыр тұрғындардан 200 тонна жүзім сатып алған. Кешегі кеңес заманында біз жылына 20 мың тонна жүзім сорттарын өңдеп, атағы республика деңгейінен алысқа мәлім маркалық өнімдерді шығарғанбыз, – дейді зауыттың бас маманы Е.Күзенбаев. – Елге құрғақ ұнтақтардан құйылған, пайдасынан гөрі зияны көп шараптар емес, емдік, ағзаға сіңімді шараптар керек. Сондықтан, бұрынғы даңқында жұмыс жасау үшін қолдан келгенді жасап жатырмыз. Жүзім сорттарын өзіміз өсіруге әкімдікпен келісіп, жер іздеп жатырмыз. Шараптың қанттылығы төбеден төнген күнге қатысты. Респуб­­­ликада жүзімнің атақты сорттарын өсіруде Қапланбек жері­нің алдына түсері жоқ. «Бахус» жоғары сортты шараптары­на шикізатты Қапланбектен алады. Бүгінде зауыт «Кагор», «Та­лас», «Жібек жолы», «Тамада» порт­вейндерін, жартылай құрғақ «Херес», «Ркацители», «Саперави» шараптарын аз да болса дүкен желісіне шығарды. Бұл шетелден келген, қымбат әрі құрғақ ұнтақтан жасалған күмәнді шараптар емес, таза сортты жүзімнен құйылған отандық өнім. Жөнімен ішсе қымыздай қуатты, шұбаттай сіңімді. Ақылмен ішкенге нағыз дәрумен. Зауыт басшысы өнді­ріс қуатын арттырғаннан кейін Астана, Алматыдан да дүкен желілерін ашуға бекініп отыр. Бақтияр ТАЙЖАН, «Егемен Қазақстан». ШЫМКЕНТ.

Кермек суды таза суға айналдырды

Зайсан көлінің солтүстік-шығыс жағалауында Ақсуат, Жолнұсқау, Аманат ауылдары орналасқан. Балықшы ауылдық округіне қарасты бұл елді мекендердің тұрғындары негізінен балық шаруашылығымен айналысады. Жуықта Күршім ауданына жұмыс сапарымен барғанымызда аталған ауылдардың тыныс-тіршілігімен танысудың сәті түсті. Зайсан көлінің жағасынан орын тепкен ауыл көрінісі Арал теңізінің маңайындағы елді мекендерді еске түсіреді. Жел соққанда шағыл құм үйіп тастайтындықтан, тұрғындар ауласын қоршамайды екен. Соңғы жылдары Зайсан жағасындағы үйлерді су шаю қаупі туды. Ақжал толқындардың екпінімен еспе құмнан тұра­тын жарқабақ опырылып құлай бастаған. Үрейленген тұр­ғындарды қауіпсіз аймаққа көшіру мақсатында Ақсуатта алты үйдің құрылысы басталды. Аудан бюд­жетінің қаржысымен салынған құрылысты толық аяқтау үшін облыстық төтенше жағдайлар резервінен қосымша қаржы бөлін­бек. Сондай-ақ, ауылда 80 орын­дық мектеп салынды. Оның құрылысына жергілікті тұрғындар да атсалысып, көмек көрсетті. Ал Аманатта жаңадан екі қабатты мектеп пайдалануға берілген. Ағымдағы жылы Жолнұсқауда 50 орындық мектеп бой көтермек. Көне теңіз табанында орын тепкен ауыл тұрғындарының негізгі мәселесі – ауызсу. Бұл мәселе шешімін тапты. Ақсуат, Аманат және Жолнұсқау ауыл­дарының тұрғындарын таза ауызсумен қамту үшін тазалау қондырғылары орнатылды. Алдымен Ақсуат ауылында су көзін іздеу жұмыстары жүргізілді. Әр жерден бұрғы салып көрген сушылар 65 метр тереңдіктен су шығарады. Алайда, судың құрамы санитарлық талапқа мүлдем сай келмеген. Бактериялық тұрғыдан таза болғанымен, аммиак, темір, марганец, күкірт көп мөлшерде табылған судың кермектігі нормадан 40 есе көп еді. – Судың көзін тапқан соң, ғаламтордан оны тазалау жүйе­сін іздестірдік. Ресейдің Челябі қаласында әскери-өнеркәсіптік кешенге арналған заманауи тех­нология бар екен. Онда су­дың кермектігін жоюға арнал­ған тұшытқыш қондырғы шығарылады. Суды тексеруге жібергенімізде, ресейлік мамандар оны тазалауға аппараттың қуаты жететінін айтты. Аталған қондырғының құны мен орнату шығыны 5 миллион теңгені құрады. Химиялық тазалауға арналған реагенттер мен бірнеше сүзгіден тұратын қондырғы арқылы судағы зиянды заттардың барлығы сүзіледі. Осылайша, кермек су таза ауызсуға айналды, – деді Күршім ауданының әкімі Алтайбек Сейітов. Ақсуат ауылының орталығында жерастындағы құдыққа арналған кешен салынып, қондырғыны орналастырған. Сағатына 600 текше литр су шығаруға қабі­летті құрылғы тазартылған су қорын жинаған соң автоматты түрде тоқтайды. Оператор Ардабек Жұмағұловтың айтуынша, аппараттың сүзгілері мен реагенттері белгілі уақыт өткенде ауыстырылып тұрады. Теректі ауылының тұрғындары да осыған дейін ауызсуды тоғаннан алып келген еді. Бүгінде Санкт-Петербург қаласынан жеткізілген қуатты модул Теректі тұрғындарын таза сумен қамтамасыз ете бастады. Мамандардың айтуынша, алыстан андағайлап көрінетін су мұнарасына қарағанда вакуум­дық насостар арзан әрі сенімді. Осылайша, Күршім ауданына тиесілі көл жағасындағы ауылдардың тұрғындары ауызсумен толық қамтамасыз етілді. Думан АНАШ, «Егемен Қазақстан». Шығыс Қазақстан облысы, Күршім ауданы.