Азиадаға 136 күн қалды

Азиада жаршысы

“Егемен Қазақстанның” VІІ Қысқы Азия ойындарына арналған сәрсенбілік беті

Алауды алып жүру — біздің бастама

Қазір Азия ойындары өтетін қос егіздің сыңарындай екі қа­ламызда, Астана мен Алматыда үлкен дайындық жұмыстары жү­ріп жатыр. Осы байрақты бәсекені ұйымдастыру дирек­циясының мамандарының айтуынша, дайындық жұмыстары бітуге жақын қалды. Астана мен Алматыдағы спорт нысандары 95 пайызға жасалып, олардың кейбіреуінде қазірдің өзінде жарыстар өт­кізуге болады екен. Жақында біз солардың жағдайын және Азиа­даға тікелей қатысты басқа да мәселелерді анықтап білу үшін “2011 жылғы VІІ қысқы Азия ойындарын ұйымдастыру жөніндегі комитетінің атқарушы дирекциясы” АҚ вице-президенті Серік ҚҰЛМЫРЗАЕВПЕН кездесіп, әңгімеге тартқан едік. – Алдымен, қазір Азия ойында­рына қатысуға неше ел өтініш беріп отыр? Соны айтып берсеңіз. – Әзірше 24 ел Азиадаға қаты­суға өтініш беріп отыр. Бізбен қос­қанда 25 ел. – Сіздің жұмысыңызға осы елдердің делегациясын қарсы алу, құрылыс нысандарын бақылау, ойындарға тіркелу, хаттама жасау, қатысушыларды ас-сумен, көлікпен қамтамасыз ету және басқа да міндеттер кіреді ғой шамасы... – Иә, алдымен осылардың іш­інде спорт нысандары құрылы­сы­ның қалай жүріп жатқанына кел­сем, қазір олардың бәрі 95 пайызға аяқталды деуге болады. Соның ішінде Астанадағы жабық стадион пайдалануға берілсе, коньки тебу, велотрек кешендерінің құрылыс­та­ры әлі жүріп жатыр. “Қазақстан” спорт сарайы болса күрделі жөн­деу­ден өтуде. Коньки тебу стадио­ны 75 пайызға дайын. Оның әкім­ші­лік орындары қонақ үйлер мен фит­нес-зал аяқталуға жақын. Қазір стадионның ішінде жұмыстар жүруде. Республикалық велотрек – бұл елімізде бұрын-соңды болмаған спорт нысаны. Қазір оның жалпы дайындығы 86 пайызды құрап отыр. Азиаданың ашылу салтанаты өтетін жабық стадион ойындарды қабылдауға дайын тұр. – Алматыдағы кешендердің жағдайы қалай болып жатыр? – “Медеу” қайта жөндеуден өтіп жатқанын білесіздер. Қазір ондағы жұмыстар 95-98 пайызға орындалды. Қазан айында мұз айдыны жасалады, ол үшін арнайы мә­шинелер сатып алынады. Тө­тенше жағдайлар министрлігі доп­ты хоккей үшін арнайы құрыл­ғы­лар сатып алуға өтініш беріп отыр. Осының өзі “Медеудің” жарысқа сақадай-сай тұрғанын көрсетеді. Балуан Шолақ атындағы Спорт сарайы да 98 пайызға дайын. Қазір нысанды жұмыс комиссиясына тап­сыру үшін дайындық жұмы­с­тары жүргізілуде. Оның автотұрағы да болытынын білесіздер. Ол әзір­ше 62 пайызға жасалды. Шаңғымен тұғырдан секіру халықаралық ке­шені 93-95 пайызға дайын. Солдат шатқалындағы шаңғы-биатлон ста­дионы да осыншама пайызға әзір тұр. Келесі нысан “Табаған” спорт­тық ойын-сауық кешеніне келсек, қазір онда көгалдандыру жұмыс­та­ры жүріп жатыр. Барлық жұмыстар 15 қарашаға дейін бітуі тиіс. “Шымбұлақ” тау-шаңғы базасы­ның бірінші кезектегі құрылысы бітті. Екінші кезектегі жұмысы 70 пайызға орындалды. Тау-шаңғы жолдары 2008 жылы халықаралық сертификат алғанын білесіздер. Қазан айында құрылыстың бәрі біткен соң кешенді жалға беру және оған арнайы құрылғылар сатып алу жүргізіледі. – Спорт нысандары осы жылы толығымен аяқталған соң Азия ойындары кезінде қонақтарды орналастыру жайы қалай болады? – Бұл мәселе әу баста-ақ ше­шілген. Біз Астана мен Алматыға келетін қонақтарды төрт топқа бөліп отырмыз. Ресми тізімдері де жасалды. Алматыда – 17, Астанада 9 қонақ үй болады. Ол жерлерге жарысқа қатысушылар мен мей­ман­дар орналасады. Мысалы, Ас­та­нада халықаралық және ұлттық дә­режедегі төрешілер 84 нөмірі бар “Тәңір” мен “Империя-G” қонақ үйлерінде орналасса, шетелдік БАҚ өкілдері 199 орынға лайықталған “Думан”, басқа да телехабар тара­ту­шылар “Алтын дән” (140), “Да­нияр” (87), “Гранд парк Есіл” (85) қонақ үйлеріне жайғасады. Алма­ты­да басты баспасөз орталығы ор­на­ласады. Ол көп қызметті “Ал­ма­ты Тауэрс” бизнес кешенінде болады. – Шетел делегацияларын ас-сумен қамтамасыз ету, оларды жарыс кезінде қаланы аралату үшін қандай жоспарларыңыз бар? Мәсе­лен, араб елдерінен келетін қонақ­тар­ды адал аспен қамтамасыз ету жөнінде айтып берсеңіз. – Шетелдіктерге сырттан тамақ әкелінбейді. Олар үш мезгіл өздері орналасқан қонақ үйде тамақ­танады. Ал адал асқа келер болсақ, бәрі шешіліп отыр. Азиадаға ке­летін елдер ішінде ислам діні қағи­даларын ұстанып, бес рет намазға жығылатын елдер өкілдері бар. Осының бәрін біз ескеріп отырмыз. Қазір барлық қонақ үйлерінде дін жолында жүргендерге ыңғайлы болуы үшін дәрет алып, намаз оқи­­тын, демалатын арнайы бөлмелер қарастырылып отыр. Ал қонақтарға қаланы көрсететін еріктілер бо­ла­ды. Содан кейін “Мәдени Азиада” жобасы жасалған. Осы жоба ая­сын­да Астана мен Алматыда қазақ хал­қының тарихы мен салт-дәстүр­ле­рін көрсететін түрлі іс-шаралар ұй­ымдастырылады. Қысқасы, шетел­діктерге Қазақ еліне қызыға қарау үшін барлық жағдай жасайтын боламыз. – Көлікпен қамтамасыз ету жағы қалай болады? – Ойындар өтіп жатқан Астана мен Алматы арасында тұрақты түрде ұшақтар ұшады. Темір жолды да қажет кезінде пайдалануды ойластырып отырмыз. Бірақ біздің ойымызша оның қызметі көп керек бола қоймас. Өйткені, әуе қаты­насы өз міндетін лайықты атқарып шығуы тиіс. Ал қаладағы көлік мә­селесіне келсек, адамдарды лауазы­мы­на қарай төрт топқа бөліп отыр­­мыз. Т1-Т4 деп. Ойындар кезінде 590 автокөлік пайдаланылады. Олар­дың басым бөлігін жекеме­н­­­шік компаниялардан жалға алатын боламыз. Бұлардың бәрі ойындарға қатысушылардың ұшақтан түскен кезінен бастап, үйлеріне қайтқан кезіне дейін қызмет етеді. – Таксилердің де қызметін пайдаланасыздар ғой. Қазір жүргі­зушілерді ағылшын тіліне үйрету қалай жүріп жатыр? – Бұл мәселе де шешілген. Так­си жүргізушілері арнайы курс­тардан өтуде. Мен өзім білетін бір адам бар. Ол Алматының әуе-жа­йы­ның маңында такси жүргізушісі болып істейді. Ағылшын тілінде судай. Осындай тіл білетін адамдар көп болса екен дейміз. – Азиада кезінде медициналық жағынан қамтамасыз ету, спорт­шыларды допинг бақылаудан өткізу маңызды мәселелердің бірі ғой. Осы жөнінде кеңірек айтып берсеңіз. – Біздің еліміз үшін бір ма­ңыз­ды оқиғаны айтайын. Жақында Қа­зақстанда допингке қарсы ла­бо­ра­тория ашылды. Мұндай зертхана бұрын-соңды бізде болған емес. Енді Ресей қалаларынан, Татарстан мен Орталық Азия елдерінің спорт­шылары Қытайға немесе Мәскеуге бармай бірден біздің елімізге келіп допинг тестерден өте алады. Жу­ырда дүниежүзілік допингке қарсы қауымдастық оның сертификатын берді. Қазір допингке қарсы халық­аралық талаптарға сай келетін медициналық құрал-жабдықтар әкелінуде. Олармен барлық ауру­ханалар мен емханалар қамтамасыз етіледі. – Азиадада қауіпсіздікті сақтау мәселесі қалай шешіліп жатыр? – Бұл ерте бастан ойластырыл­ған. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Лаңкестікке қарсы орталығы Азия ойындары кезінде қауіпсіздікті және қоғамдық тәртіпті сақтау мақ­сатында құқық қорғау органдары мен тиісті мекемелердің жетек­ші­лерінен құралған республикалық жедел штаб құрды. Оның қызметін қамтамасыз ету мақсатында білікті мамандардан құралған ведомство­ара­лық сарапшылар тобы құрылды. – Сізден өткен жолы Азия ой­ын­дарының алауы Олимпиада  сияқ­ты жарыс өтетін жерге әкелу жө­н­інде ұсыныс жасап, ол Кувейт шей­хы тарапынан қолдауға ие болғанын естіп едік. Осы оқиға қалай болды? – Ол былай болған еді. Біз Ку­вейтке барғанымызда шейхтың қа­рамағындағы кісілерге: “Мынадай бастамамыз бар. Біз биылғы Азия ойындарының алауын жарыс өтетін жерге әкелуді ойластырып отыр­мыз. Осы ұсынысқа қолдау болса”, деп айтқан едік. Шынында да Азия ойындары Олимпиададан жарысқа қатысушылар жағынан аз өтетін дода болғанымен, одан бір елі кем емес қой. Олимпия ойындарының алауын жарыс өтетін елге табыс ету дәстүрі қалыптасқан. Біз де неге солай жасамаймыз деп шейхқа ұсыныс айттық. Сонда Кувейттің шейхы осыны өзінің жанындағы адамдардан естіп, бізді түнгі сағат 23.00-де қабылдап, ұсынысымызға қолдау білдіретінін айтты. Сөйтіп, алау тұңғыш рет Қазақстанның бастамасымен Азия ойындары өтетін жерге табыс етілетін болып шешілді. Бұл алау осы жылдың 31 желтоқсанынан келесі жылдың 1 қаңтарына қараған түні Азия олимпиялық кеңесінің штаб-пәтері орналасқан Эль-Кувейт қаласында жағылады. Осы салтанатты рәсімді біз барлық республикалық теле­арналардан тікелей эфир арқылы көрсетуді жоспарлап отырмыз. Алау жағылған соң 2 қаңтар күні VІ қыс­қы Азиада өткен Қытайдың Чань­чун қаласына әкелінеді. 3 қаңтар күні ол Алматыға жеткізіледі. Алау­ды қарсы алу рәсімінен соң шы­рағдан Алматы көшелерімен жүріп өтіп, өңірлерде жалғасады. Содан кейін алау 27 күн ішінде еліміздің барлық аймағын аралап, 30 қаңтар күні Астана көшелеріне келіп же­тіп, “Астана-Арена” стадионында Азия ойындарының ашылу салта­натында мәресіне әкелінеді. – Ашылу салтанаты 18.00-де басталады екен. Кеш болмай ма? – Тіпті сағат 17.00-де басталса да болады. Өйткені, қыста уақыт қысқарады ғой. Күн ерте батады. Әңгімелескен Дастан КЕНЖАЛИН.