Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің бұйрығы  №169

2015 жылғы 28 ақпан,  Астана қаласы Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес бұйырамын: 1. Мына: 1) осы бұйрыққа 1, 2, 3 – қосымшаларға сәйкес микроклиматтың, инфрақызыл сәулеленудің, дыбыс пен жарықтандырудың оңтайлы және жол берілетін көрсеткіштері; 2) осы бұйрыққа 4, 5 – қосымшаларға сәйкес инфрадыбыс пен ультрадыбыс деңгейлерінің жол берілетін мәндері; 3) осы бұйрыққа 6, 7 – қосымшаларға сәйкес ультракүлгін сәулелер мен аэроиондар деңгейлерінің жол берілетін мәндері; 4) осы бұйрыққа 8, 9 – қосымшаларға сәйкес электрлік, магниттік өрістер мен лазерлік сәулеленудің рұқсат етілетін деңгейлері қосымшалары бекітілсін. 2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен: 1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін; 2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн мерзімде баспасөз басылымдарында және «Әділет» ақпараттық – құқықтық жүйесінде ресми жариялануға жіберілуін; 3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін. 4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі Е.ДОСАЕВ «КЕЛІСІЛГЕН» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі ___________ Т.Дүйсенова 2015 жылғы 17 сәуір Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің «Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы» 2015 жылғы28 ақпандағы №169 бұйрығына 1-қосымша 1-кесте Өндірістік бөлмелердегі жұмыс аймағындағы салыстырмалы ылғалдықтың және ауа қозғалысының жылдамдығының, температураның нормативтік көрсеткіштері № р/с Жыл кез-дері Жұмыс дәрежесі Температурасы, 0С Салыстырмалы ылғалдылығы Қозғалыс жыл-дамдығы, м/с Тиімді Рұқсат етілген Тиімді Рұқсат етілген Тиімді, Рұқсат етілген Жоғарғы шегі Төменгі шегі Жұмыс орындарында үнемі уақытша үнемі Уақытша 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 Жыл-дың суық кезеңі жеңіл –1а 22-24 25 26 21 18 40-60 75 0,1 көп емес 0,1 жеңіл – 1б 21-23 24 25 20 17 40-60 75 0,1 көп емес 0,2 Орташа ауырлығы –II a 18-20 23 24 17 15 40-60 75 0,2 көп емес 0,3 Орташа ауырлық – IIб 17-19 21 23 15 13 40-60 75 0,2 көп емес 0,4 Ауыр -III 16-18 19 20 13 12 40-60 75 0,3 көп емес 0,5 2 Жыл-дың жылы кезеңі Жеңіл–1а 23-25 28 30 22 20 40-60 28 0С та 55 0,1 0,1-0,2 Жеңіл – 1б 22-24 28 30 21 19 40-60 27 0С та-60 0,2 0,1-0,3 Орташа жеңілдік –II a 21-23 27 29 18 17 40-60 26 0С та -65 0,3 0,2-0,4 Орташа жаңілдік – IIб 20-22 27 29 16 15 40-60 25 0С та -70 0,3 0,2-0,5 ауыр -III 18-20 26 28 15 13 40-60 24 0С және одан төмен-де- 75 0,4 0,2-0,6 * Жылдың жылы кезеңінде ауаның үлкен қозғалыс жылдамдығы ауаның максималдық температурасына сәйкес, кішісі – ауаның минималдық температурасына. Ауа температурасының көшпелі маңызы үшін оның қозғалыс жылдамдығы интерполяциямен анықталады. Аусымдағы ауаның орташа температурасы (tв) мына формуламен есептеледі: tв1 *τ1 + tв2*τ2 + … + tвn*τn ¯ tв = ---------------------------------, 8 tв1, tв2, … tвnn - тиісті учаскедегі жұмыс орынның ауа температурасы (°С) ; τ1, 2τ2, … τn - тиісті учаскедегі жұмыс орында жұмыс істеу уақыты; 8 – жұмыс аусымының ұзақтығы (с). 2-кесте Микроклимат шамасын өлшейтін минимальді учаскелер саны № р/с Бөлмелердің ауданы, м2 Өлшеу учаскелерінің саны 1 2 3 1 100 дейін 4 2 101-400 8 3 400 аса Учаскелер саны олардың арақашықтарымен анықталады, ол 10 м аспауы тиіс 3-кесте Жылытылмалы микроклиматы бар жұмыс бөлмелері үшін ОЖӘ –индекстің (°С) шектеулі көрсеткіштері, жыл мезгіліне және жылдың жылы мезгілдегі ашық аумақтарға байланыссыз (жоғарғы шегі) № р/с Жұмыс санаты ОЖӘ-индексі (°С) 1 2 3 2 Iа 26,4 3 2 3 4 2 3 5 Iб 25,8 6 IIа 25,1 7 IIб 23,9 8 III 21,8 Ортаның жылыту әсерін анықтау (ОЖӘ-индекс) Бөлмелердегі жылыту микроклиматын бағалау үшін (жыл мезгілдеріне байланыссыз), сонымен қатар ашық аумақтарда жылдың жылы мезгілінде, ауа температурасы +25°С аса болғанда ОЖӘ-индексі қолданылады. 1. ОЖӘ - индексін аспирациялық психрометр мен қарайтылған шары бар термометр (шарлы термометр) көмегімен анықтауы: 1) аспирациялық психрометр көмегімен ылғалданған термометр температурасы анықталады (tвл); 2) қарайтылған шардың (tш) ішкі температурасы термометрмен өлшенеді, оның резервуары қарайтылған қуыс шардың ортасына орнатылған; tш ауа температурасы, үстінгі беттің температурасы және ауа жылдамдығының қозғалысы әсерлерін көрсетеді; 3) ОЖӘ -индекс теңестіру бойынша саналады: ОЖӘ = 0,7 tвл + 0,3 tш 4) ОЖӘ-индексті өлшеу амалы мен бақылауы, МСТ 12.1.005-88 талаптарына сәйкес, ауа температурасын өлшеу амалы мен бақылауына ұқсас. 2. ОЖӘ -индексті МЭС-200 А типті метеометр көмегімен анықтау, оның жинағына өлшеуіш қуыс бұрғы қара шармен кіреді: 1) аспаптың пайдалану Нұсқамасына сәйкес Щ2 қуыс бұрғыны орнатады; 2) ОЖӘ мағынасын өлшейді. Алынған нәтижелерді нормативтік мағыналармен салыстырады. 4-кесте Жұмысшыларға салқын ортада болуға рұқсат етілетін ауа температурасының көрсеткіштері *,°С Жұмыс санаты Қуат жұмсауы, Вт/м2 Үздіксіз болу кезеңі, сағ 8 6 4 2 1 1 2 3 4 5 6 7 Iа 58-77 21,0-18,9 19,0-17,0 16,7-15,0 15,0-13,0 14,0-12,0 Iб 78-97 19,8-18,0 17,9-16,0 16,0-14,0 14,0-12,0 13,0-11,0 IIа 98-129 17,0-15,0 15,0-13,0 13,0-11,0 11,0 - 9,0 10,0-8,0 IIб 130-160 16,0-14,0 14,0-12,0 12,0-10,0 10,0-8,0 9,0-7,0 III 161-193 15,0-13,0 13,0-11,0 11,0-9,0 9,0-7,0 8,0-6,0 Ескертпе: * Әр 0,1 м/с Ауа қозғалысының жылдамдығы ұлғайғанда, ауа температурасы 0,2°С ұлғаюы керек. 5-кесте Жұмыс ауысымындағы ашық аумақта IA климаттық аймағында(«ерекше» климаттық белдеуде) ауа температурысы мен қуат жұмсау деңгейіне байланысты бір мәрте рұқсат етілетін уақыттың ұзақтығы(сағ) * Ауа температурасы, °С Қуат жұмсауы , Вт/м2 (жұмыс санаты) 88 (Iб) 113 (IIа) 145 (Iiб) 1 2 3 4 -10 2,8 кейін салқындау Дененің салқындауы жоқ Дененің салқындауы жоқ -15 1,8 5,6 кейін салқындау -«- -20 1,3 2,6 -«- -25 1,0 1,7 -«- -30 0,9 1,3 3,4 кейін салқындау -35 0,7 1,0 2,0 -40 0,6 0,8 1,4 Ескертпе:* Желдің ең күшті жылдам соғуы болуы мүмкіндігі ескерілген (6,8 м/с). 6-кесте Жұмыс ауысымындағы ашық аумақта IБ климаттық аймағында (IV климаттық белдеуде) ауа температурысы мен қуат жұмсау деңгейіне байланысты бір мәрте рұқсат етілетін уақыттың ұзақтығы (сағ) * Ауа температурасы, °С Қуат жұмсауы , Вт/м2 (жұмыс санаты) 88 (Iб) 113 (IIа) 145 (Iiб) 1 2 3 4 -10 Дененің салқындауы жоқ Дененің салқындауы жоқ Дененің салқындауы жоқ -15 7,1 кейін салқындау Дененің салқындауы жоқ Дененің салқындауы жоқ -20 3,4 Дененің салқындауы жоқ -«- -25 2,3 -«- -«- -30 1,7 4,3 кейін салқындау -«- -35 1,4 2,5 -«- -40 1,1 1,9 -«- Ескертпе:* Желдің ең күшті жылдам соғуы болуы мүмкіндігі ескерілген (1,3 м/с). 7-кесте Жұмыс ауысымындағы ашық аумақта II климаттық аймағында (III климаттық белдеуде) ауа температурысы мен қуат жұмсау деңгейіне байланысты бір мәрте рұқсат етілетін уақыттың ұзақтығы (сағ) * Ауа температура , °С Қуат жұмсауы , Вт/м2 (жұмыс санаты) 88 (Iб) 113 (IIа) 145 (Iiб) 1 2 3 4 -10 1,7 кейін салқындау 4,6 кейін салқындау Дененің салқындауы жоқ -15 1,2 2,2 -»- -20 0,9 1,5 5,5 кейін салқындау 1 2 3 4 -25 0,8 1,1 2,4 -30 0,7 0,9 1,6 -35 0,6 0,7 1,1 -40 0,5 0,6 0,9 Ескертпе:* Желдің ең күшті жылдам соғуы болуы мүмкіндігі ескерілген (3,6 м/с). 8-кесте Жұмыс ауысымындағы ашық аумақта III климаттық аймағында (I-II климаттық белдеуде) ауа температурысы мен қуат жұмсау деңгейіне байланысты бір мәрте рұқсат етілетін уақыттың ұзақтығы(сағ) * Ауа температура , °С Қуат жұмсауы , Вт/м2 (жұмыс санаты) 88 (Iб) 113 (IIа) 145 (IIб) 1 2 3 4 -5 1,4 кейін салқындау 3,0 кейін салқындау Дененің салқындауы жоқ -10 1,0 1,7 -«- -15 0,8 1,1 2,7 кейін салқындау -20 0,7 0,9 1,5 -25 0,6 0,7 1,1 -30 0,5 0,6 0,8 -35 0,4 0,5 0,7 -40 0,3 0,4 0,6 Ескертпе:* Желдің ең күшті жылдам соғуы болуы мүмкіндігі ескерілген (5,6 м/с). 9-кесте Ауысым ішінде суықта жұмыс істеу тәртібі (ашық аумақта не болмаса жылытылмайтын бөлмеде) әр түрлі климаттық аймақтағы ауа температурысы мен желдің соғу жылдамдығына байланысты Ашық аумақта климаттық аймақ IA (жұмыс санаты Iiа-Iiб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы°С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а Б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 Тәртіп белгіленбеген * -15 Тәртіп белгіленбеген * 154 1 -20 Тәртіп белгіленбеген * 180 1 130 1 98 2 -25 Тәртіп белгіленбеген * 150 1 114 1 90 2 72 2 -30 150 1 130 1 103 2 83 2 68 2 63 3 -35 106 1 95 2 79 2 66 3 55 3 47 4 -40 82 2 75 2 64 3 54 3 46 4 40 4 -45 67 3 62 3 53 3 46 4 40 4 35 5 Ескертпе: * Терлеп шаршағанға байланысты демалуға арналған мүмкіндікті жылы бөлмеде өткізген жөн. А – суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б – 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . 10-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ IБ (жұмыс санаты Iiа-Iiб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы, °С Желдің жылдамдығы , м/с <=1 2 4 6 8 10 а б А б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 Тәртіп белгіленбеген * -15 Тәртіп белгіленбеген * -20 Тәртіп белгіленбеген * 186 1 120 1 -25 Тәртіп белгіленбеген * 115 1 85 2 -30 Тәртіп белгіленбеген * 148 1 111 1 84 2 65 3 -35 164 1 142 1 108 1 83 2 66 3 53 3 -40 116 1 104 2 82 2 66 3 55 3 45 4 -45 90 2 82 2 67 3 56 3 46 4 38 4 -50 73 2 67 3 59 3 48 4 40 4 34 5 -55 62 3 57 3 49 4 42 4 36 5 29 6 -60 52 3 50 4 43 4 37 4 32 5 27 6 Ескертпе: а - суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б - 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . * Терлеп, физикалық шаршағанға байланысты демалуға арналған мүмкіндікті жылы бөлмеде өткізген жөн. 11-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ II (жұмыс санаты IIа-IIб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы , °С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 Тәртіп белгіленбеген * 168 1 121 1 92 2 -15 200 1 170 1 127 1 107 1 85 2 70 2 -20 117 1 104 1 84 2 71 2 58 3 49 3 -25 82 2 76 2 64 3 54 3 47 3 40 4 -30 65 3 60 3 52 3 45 4 39 4 34 5 -35 52 3 49 3 43 4 38 4 33 5 29 5 -40 44 4 41 4 37 4 32 5 29 5 25 6 -45 38 4 36 4 32 5 29 5 26 6 20 7 Ескертпе: а - суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б - 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . * Терлеп физикалық шаршағанға байланысты демалуға арналған мүмкіндікті жылы бөлмеде өткізген жөн. 12-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ III (жұмыс санаты IIа-IIб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы, °С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 186 1 159 1 121 1 95 2 76 2 62 3 -15 106 1 96 2 79 2 65 3 55 3 46 4 -20 74 2 68 3 59 3 50 3 43 4 37 4 -25 57 3 53 3 47 3 40 4 35 4 31 5 -30 46 4 44 4 39 4 34 5 30 5 26 6 -35 39 4 37 4 33 5 29 5 26 6 23 7 -40 34 5 32 5 29 5 26 6 23 7 21 7 -45 30 5 28 6 26 6 23 7 21 7 19 8 Ескертпе: а – суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б – 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . 13-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ IА (жұмыс санаты Iб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы, °С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 Тәртіп белгіленбеген * 186 1 140 1 110 1 -15 Тәртіп белгіленбеген * 180 1 148 1 117 1 95 2 78 2 -20 180 1 120 1 102 1 85 2 72 2 60 3 -25 105 1 92 1 78 2 67 3 58 3 49 3 -30 78 2 65 3 63 3 56 3 48 4 42 4 -35 64 3 60 3 53 3 47 4 41 4 36 5 -40 55 3 52 3 46 4 41 4 36 5 32 5 -45 46 3 44 4 40 4 36 5 32 5 25 6 Ескертпе: а – суықта толассыз болудың ұзақтығы, мин; б – 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . * Терлеп шаршағанға байланысты демалуға арналған мүмкіндікті жылы бөлмеде өткізген жөн. 14-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ IБ (жұмыс санаты Iб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы ,°С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 тәртіп белгіленбеген* 190 1 94 2 -15 тәртіп белгіленбеген * 157 1 118 1 90 2 -20 тәртіп белгіленбеген* 139 1 107 1 87 2 69 3 -25 142 1 126 1 99 2 82 2 67 3 56 3 -30 105 1 82 2 76 2 66 3 55 3 47 4 -35 83 2 76 2 63 3 55 3 45 4 40 4 -40 74 2 64 3 54 3 47 4 41 5 35 5 -45 59 3 55 3 48 4 42 4 36 5 31 5 -50 51 3 48 4 42 4 37 5 32 5 24 7 -55 45 4 43 4 38 5 33 5 30 6 22 7 -60 41 4 38 5 35 5 30 6 27 6 20 8 Ескертпе: а – суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б – 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . * Терлеп шаршағанға байланысты демалуға арналған мүмкіндікті жылы бөлмеде өткізген жөн. 15-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ II (жұмыс санаты Iб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы, °С Желдің жылдамдығы, м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 127 1 114 1 95 2 80 2 68 3 58 3 -15 88 2 82 2 69 3 60 3 52 3 45 4 -20 67 3 62 3 55 3 49 4 42 4 37 4 -25 55 3 51 3 46 4 41 4 36 5 32 5 -30 46 4 43 4 39 4 35 5 31 5 28 6 -35 39 4 38 4 34 5 30 5 27 6 24 7 -40 35 5 33 5 30 5 27 6 24 7 22 7 -45 31 5 29 6 27 6 24 7 22 7 20 8 Ескертпе: а - суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б - 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . 16-кесте Ашық аумақта климаттық аймақ III (жұмыс санаты Iб) жұмыс істеу тәртібі Ауа температурасы, °С Желдің жылдамдығы , м/с <=1 2 4 6 8 10 а б а б а б а б а б а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -10 127 1 115 1 96 2 80 2 68 3 56 3 -15 84 2 78 2 68 3 58 3 50 3 44 4 -20 63 3 59 3 52 3 46 4 40 4 35 5 -25 50 3 48 3 42 4 38 4 34 5 30 5 -30 42 4 40 4 36 4 32 5 29 5 26 6 -35 36 4 34 5 31 5 28 6 25 6 23 7 -40 31 5 30 5 27 6 25 6 22 7 20 7 -45 28 6 27 6 24 6 22 7 20 7 18 8 Ескертпе: а - суықта толассыз болудың ұзақтығы , мин; б - 4 сағаттық жұмыс ауысымында жылынуға кететін 10-минөттік үзіліс саны . 17-кесте Тиімді және салыстырмалы түрде рұқсат етілетін ауа температурасы, қызмет көрсететін ғимарат жайларда және жатақханалардағы ауаның салыстырмалы ылғалдылығы мен ауа қозғалысының жылдамдылығы Жыл мер-зімі Бөлме атауы Ауа температурасы , °С Қорытынды-лайтын температура, °С Салыстырмалы ылғалдылық, % Ауаның қозғалу жылдамдығы, м/с қолай-лы рұқсат етіле-тін қолай-лы рұқсат етіле-тін қолайлы рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес Қолайлы, бірақ одан көп емес рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Суық кезде Тұруға арналған бөлме 20-22 18-24 (20-24) 19-20 17-23 (19-23) 45-30 60 0,15 0,2 Бескүндіктік темпера-тура-турадағы ең суық аудандағы тұрғын бөлме (0,92 қамтамасыз етіл-ген) - 31°С және одан төмен 21-23 20-24 (22-24) 20-22 19-23 (21-23) 45-30 60 0,15 0,2 Ас бөлме 19-21 18-26 18-20 17-25 Қалыпты емес Қалыпты емес 0,15 0,2 Әжетхана 19-21 18-26 18-20 17-25 Қалыпты емес Қалыпты емес 0,15 0,2 Біріккен жуынатын орын мен әжетхана 24-26 18-26 23-27 17-26 Қалыпты емес Қалыпты емес 0,15 0,2 Демалатын және оқуға дайындалатын бөлме 20-22 18-24 19-21 17-23 45-30 60 0,15 0,2 Бөлме арасындағы дәліз 18-20 16-22 17-19 15-21 45-30 60 Қалыпты емес Қалыпты емес Вестибюль, баспалдақ торы 16-18 14-20 15-17 13-19 Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Қойма 16-18 12-22 15-17 11-21 Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Жылы кезде Тұруға арналған бөлме 22-25 20-28 22-24 18-27 60-30 65 0,2 0,3 Ескертпе. Тырнақша ішіндегі мағыналар қарттар үйі мен мүгедектер үйіне қатысты. 18-кесте Қызмет көрсететін мектепке дейінгі балалар мекемелеріндегі тиімді және салыстырмалы түрде рұқсат етілетін ауа температурасы, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы мен ауа қозғалысының жылдамдылығы Жыл мерзімі Бөлме атауы Ауа температурасы , °С Қортындылайтын температура, °С Салыстырмалы ылғалдылық, % Ауаның қозғалу жылдамдығы, м/с қолай-лы рұқсат етілетін қолай-лы рұқсат етілетін қолай-лы рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес Қолайлы, бірақ одан көп емес рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Суық кезде Топталған шешінетін орын және әжетхана: бөбектерге және кіші топқа арналған 21-23 20-24 20-22 19-23 45-30 60 0,1 0,15 Орта және мектепке дейінгі топқа арналған 19-21 18-25 18-20 17-24 45-30 60 0,1 0,15 Ұйықтайтын бөлме: бөбектер және кіші топқа арналған 20-22 19-23 19-21 18-22 45-30 60 0,1 0,15 Орта және мектепке дейінгі топқа арналған 19-21 18-23 18-22 17-22 45-30 60 0,1 0,15 Вестибюль, баспалдақ торы 18-20 16-22 17-19 15-21 Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Жылы кезде Топталған ұйықтайтын бөлме бөлме 23-25 18-28 22-24 19-27 60-30 65 0,15 0,25 1 ші ескертпе 1. Ас бөлме, жуынатын бөлме мен қоймада ауа параметрлерін 1 ші кестедегідей қабылдау керек. 2 ші ескертпе. Бескүндіктік температуратурадағы 31°С және одан төмен, ең суық ауданда орналасқан (0,92 қамтылған) мектепке дейінгі балалар мекемелеріндегі бөлмелеріндегі рұқсат етілетін ауа температураларының есептерін 2 кестедегіден 1°С ға жоғары қабылдау керек. 19-кесте Қызмет көрсететін қоғамдық және әкімшілік мекемелеріндегі тиімді және салыстырмалы түрде рұқсат етілетін ауа температурасы, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы мен ауа қозғалысының жылдамдылығы Жыл мерзімі Бөлмелердің атауы мен санаты Ауа температурасы , °С Қортындылайтын температура, °С Салыстырмалы ылғалдылық, % Ауаның қозғалу жылдамдығы, м/с қолайлы рұқсат етілетін қолайлы рұқсат етілетін қолайлы рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес Қолайлы, бірақ одан көп емес рұқсат етілетін, бірақ одан көп емес 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Суық кезде 1 20-22 18-24 19-20 17-23 45-30 60 0,2 0,3 2 19-21 18-23 18-20 17-22 45-30 60 0,2 0,3 3а 20-21 19-23 19-20 19-22 45-30 60 0,2 0,3 3б 14-16 12-17 13-15 13-16 45-30 60 0,3 0,5 3в 18-20 16-22 17-20 15-21 45-30 60 0,2 0,3 4 17-19 15-21 16-18 14-20 45-30 60 0,2 0,3 5 20-22 20-24 19-21 19-23 45-30 60 0,15 0,2 6 16-18 14-20 15-17 13-19 Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Қалыпты емес Жуынатын орын, душтар 24-26 18-28 23-25 17-27 Қалыпты емес Қалыпты емес 0,15 0,2 Жылы кезде Адамдар тұрақты болатын бөлмелер 23-25 18-28 22-24 19-27 60-30 65 0,15 0,25 20-кесте Толассыз инфрақызыл сәулеге түсіру және кідірістің ұзақтығы Инфрақызыл сәулеге түсіру қарқындылығы, Вт/кв. м Толассыз сәулеге түсіру кезеңінің ұзақтығы, мин. Кідіріс ұзақтығы, мин. Сәулеге түсіру мен кідірістің ара қатынасы 1 2 3 4 350 20 8 2,5 700 15 10 1,5 1050 12 12 1,0 1400 9 13 0,7 1750 7 14 0,5 2100 5 15 0,33 2450 3,5 12 0,3 Ескертпе: Көрсетілген ескертпелер жылулық сәулеге арнайы арналған киімді, жоғары температурадан қорғана-тын арнайы костюмдер және инфрақызыл сәулеленуден ұжымдық қорғану тәсілдерін қолдану керек деп есептейді. Сәу-лелі қыздыру жүйесімен жабдықталған өндіріс бөлмелеріндегі рұқсат етілетін микроклимат параметрлері, 8 сағаттық жұмыс ауысымында орта дәрежедегі жұмыс орындалысына пайдаланылатын, адамға пайдаланылатын, киінетін жылылықты өткізбейтін киім жиынтығы 1 кло (0,155 осм/Вт) 15 кестеде көрсетілген мөлшерге сәйкес болу керек. 21-кесте Сәулелі қыздыру жүйесімен жабдықталған өндіріс бөлмелеріндегі рұқсат етілетін микроклимат параметрлері Ауа температурасы, t, °С Сәулеге түсіру қарқындылығы, J1, Вт/кв. М Сәулеге түсіру қарқындылығы, J2, Вт/кв. М Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, f, % Ауаның қозғалу жылдамдығы, V, м/с 1 2 3 4 5 11 60 (*) 150 15 - 75 0,4 тен жоғары емес 12 60 125 15 - 75 0,4 тен жоғары емес 13 60 100 15 - 75 0,4 тен жоғары емес 14 45 75 15 - 75 0,4 тен жоғары емес 15 30 50 15 - 75 0,4 тен жоғары емес 16 15 25 15 - 75 0,4 тен жоғары емес Ескертпе: (*) J > 60 болғанда бас киімді пайдалану керек. J1 - Бастың төбе бөлігіне сәуле түсіру қарқындылығы тұрып жұмыс істегенде еден деңгейінен 1,7 м, отырып жұмыс істегенде - 1,5 м болу керек. J2 - Кеудеге сәуле түсіру қарқындылығы тұрып жұмыс істегенде еден деңгейінен 1,5 м, отырып жұмыс істегенде - 1 м болу керек. 22-кесте Жабдық сырттары және қоршау құрылғыларына рұқсат етілетін температурасы, оС Материал Байланысу уақыты, дейін 1 мин. 10 мин. 8 сағ.және одан көп 1 2 3 4 Қапталмаған металл 51 48 43 <*> Қапталған металл 51 48 43 Керамика, шыны, тас 56 48 43 Пластик 60 48 43 Ағаш 60 48 43 Ескертпе: <*> 43оС сырт температурасы рұқсат беріледі, тыныс алу жолдарын есептемегенде, егер ыстық бетпен 10% тен аз дене сырты, не болмаса 10% тен аз бастың сырты жанасқан жағдайда. 23-кесте Жабдық сырттарымен (әдейі емес) кездейсоқ жағдайда жанасқандағы рұқсат етілетін температурасы, оС Материал Байланысу уақыты, бастап 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Қапталмаған металл 70 67 65 63 62 61 61 60 60 59 Керамика, шыны, тас 86 81 78 76 74 73 73 72 71 70 Пластмасстар 94 87 84 82 81 79 78 78 77 76 Ағаш 140 122 116 113 109 108 108 108 107 107 24-кесте Жерасты қазба жұмыс орнындағы температура үйлесімі, ылғалдылық және ауа қозғалыс жылдамдылығы Микроклимат факторлары Рұқсат етілетін үйлесулер 1 2 3 1 2 3 4 Ауа температурасы,°С 16-19 20-23 24-26 Салыстырмалы ылғалдылық, %* 80-30 75-30 70-30 Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/сек** 0,1-0,5 0,6-1,0 1,1-1,5 Ескертпе. * Суланған қазбаларда салыстырмалы ылғалдылықтың шамадан тыс көбеюі 10% ке рұқсат етіледі. ** Жоғары жылдамдық, ауа қозғалысы барынша көп температураға сәйкес. 25-кесте Адамның ашық дене учаскелеріне ауаның төменгі температурасы мен желдің аралас іс әрекеттерін бағалайтын эквиваленттік температуралары Жел жылдамдығы, м/с Ауа температурасы, °C 10,0 4,4 -1,1 -6,7 -12,2 -17,8 -23,3 -29,0 -34,4 -40,0 -45,6 -51,1 Салқындау эквиваленттік температурасы, °C желсіз 10,0 4,4 -1,1 -6,7 -12,2 -17,8 -23,3 -29,0 -34,4 -40,0 -45,6 -51,1 2,2 8,9 2,2 -2,8 -8,9 -14,4 -20,6 -26,1 -32,2 -37,8 -43,9 -49,4 -55,6 4,4 4,4 -2,2 -8,9 -15,6 -22,8 -31,1 -36,1 -43,3 -50,0 -56,7 -63,9 -70,6 6,6 2,2 -5,6 -12,8 -20,6 -27,8 -35,6 -42,8 -50,0 -57,8 -65,0 -72,8 -80,0 8,8 0 -7,8 -15,6 -23,3 -31,7 -39,4 -47,2 -55,0 -63,3 -71,1 -78,9 -85,0 11,0 -1,1 -8,9 -17,8 -25,1 -33,9 -42,2 -50,6 -58,9 -66,7 -75,6 -83,3 -91,7 13,2 -2,2 -10,6 -18,9 -27,8 -36,1 -44,4 -52,8 -61,7 -70,0 -78,3 -87,2 -95,6 15,4 -2,8 -11,7 -20,0 -29,0 -37,2 -46,1 -55,0 -63,3 -72,2 -80,6 -89,4 -98,3 17,6 -3,3 -12,2 -21,1 -29,4 -38,3 -47,2 -56,1 -65,0 -73,3 -82,2 -91,1 -100,0 17,6 м/с тан артық желдің жылдамдығы азын аулақ қосымша әсер береді Мардымсыз қауіптілік. 1 сағаттан артық уақыт ішіндегі құрғақ теріні үсітіп алу Жоғарғы қауыптілік. 1 минөт уақыт ішінде үсіп қалу қаупі. Өте жоғары қауіптілік. 30 секундтан кейін үсіп қалады 26-кесте Үсіп қалу қатері салқындаудың интегралды көрсеткіш жағдайына тәуелділігі (СҮИКЖ, балл) СҮИКЖ, балл Үсіп қалу қатері Суықта қауіпсіз болу ұзақтығы, көп емес, мин. 34 ескермеу (үсік жоқ) Ұзақ уақыт 34 < СҮИКЖ 47 орташа 60,0 47 < СҮИКЖ 57 сын сағаты (критический) 1,0 >57 апатты 0,5 Салқындаудың (үсіп қалу) интегралды көрсеткіш жағдайын - СҮИКЖ – төмендегі теңдеуге сәйкес анықтау керек: СҮИКЖ = 34,654 - 0,4664 x t + 0,6337 x V, қайдан: t - ауа температурасы, °C; V –жел жылдамдығы, м/с. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің «Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы» 2015 жылғы28 ақпандағы №169 бұйрығына 2-қосымша 1-кесте Жұмыс орнында және еңбек қызметінде негізгі аса типтік түрге арналған дыбыс деңгейлері эквивалентті дыбыс деңгейі, дыбыс қысымының шектеулі рұқсат етілген деңгейі Жұмыс орны, еңбек қызметі Дыбыс қысымының деңгейі, дБ, октава жолағында орта геометриялық жиілікпен Гц-те. Дыбыс деңгейі және эквивалентті дыбыс деңгейі, 31,5 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Өндіріс, мекеме және ұйымдар 1. шығармашылық қызмет, жоғары талаптағы басқару жұмысы, ғылыми қызмет, құрастыру және жобалау, бағдарлама жасау, сабақ беру, үйрету, дәрігерлік қызмет: бөлмедегі жұмыс орындары- дирекцияда, жабалау, құрастыру бюросында, есепшіде, есептеу машинасы бағдарламашыларында, теориялық жұмыс лабораториясында, деректерді өңдеу және денсаулық пунктерінде ауруларды қабылдау. 86 71 61 54 49 45 42 40 38 50 2. шоғырлануды талап ететін жоғары білікті жұмыс, әкімшілік-басқармалық жұмыс, зертханада аналитикалық және өлшемді жұмыс: Басқару аппараты цех бөлмелерін-дегі жұмыс орындары, кеңседегі жұмыс бөлмелері, зертханалар. 93 79 70 63 58 55 52 50 49 60 3. Акустикалық белгі және жиі жарлық алу алумен атқарылатын жұмыс, әрдайым дыбысты тексеріп отыратын жұмыс, дәл нұсқаулы кестемен атқаратын операторлық жұмыс, диспетчерлік жұмыс: Диспетчерлік қызметтің бөлмелерін-дегі жұмыс орындары, бақылау бөлмелерінде және ара қашықтықта телефонмен ауызша байланысу бар басқарма бөлмелерінде, машинамен жазу бюроларында, дәл құрастыру учаскелерінде, телеграф және телефон стансаларында, ұста бөлмелерінде, ақпараттарды есептеу машинасымен өңдеу дәліздерінде. 96 83 74 68 63 60 57 55 54 65 4. жинақтылықты қажет ететін жұмыс, өндірістік циклдарды арақашықта басқару және бақылау процессіне жоғары талаптар қойылатын жұмыс: Бақылау кабиналарындағы пультпен басқару жұмыс орындары және ара қашықтықта телефонмен ауызша байланысуы жоқ басқарма бөлмелерінде; Шулы қондырғысы бар лаборатория бөлмелерінде, есептеу машиналарының шулы агрегаттарын орналастыратын бөлме. 103 91 83 77 73 70 68 66 64 75 5. Жұмыстың барлық түрін атқару (1-4 тармағында көрсетілген және соған ұқсас жұмыстарды алып тастағанда) өндіріс аумағында және өндіріс бөлмелерінің тұрақты жұмыс орындарында. 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 Темір жол көлігінің козғалыс құрамы 6. тепловоздардың, электрвоздар- дың, метрополитен поездарының, дизель поездарының және автомотристағы машинист кабиналарындағы жұмыс орындары. 99 95 87 82 78 75 73 71 69 85 7. Жүрдек және қалааралық электрпоездардағы машинист кабинасының жұмыс орындары. 99 91 83 77 73 70 68 66 64 75 8. Алыс жолға жүретін поездардағы қызметкерлерге арналған бөлме-лерде, рефрижераторлық секция- 93 79 70 63 58 55 52 50 49 60 лардың қызмет бөлімдерінде, электрстанция вагондарында, пошта және жүк бөлімдеріндегі демалу бөлмелерінде. 9. Вагон-ресторандар, жүк және пошта вагондарындағы қызмет бөлмелері. 96 87 79 72 68 65 63 61 59 70 Теңіз, өзен, балық аулау және басқа да кемелер. 10. тұрақты вахталы теңіз кемеле-рінің энергетикалық бөлімдерінің жұмыс аумағы (әртүрлі система, қо-ндырғылардың жұмысын қамтама-сыз ететін, энергия өндіретін энер-гетикалық қондырғылар, қазандар, двигательдер және механизмдер орнатылған негізгі бөлмелер). 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 11. Теңіз кемелерінің (дыбыс оқшау-ланған) орталық басқару қызмет орындары (ОБҚО), қосымша механизмдер және энергетикалық қондырғыларды басқару органы, индикациялау жабдықтары, тексеру аспаптары орнатылған, энергетикалық бөлімнен бөлінген бөлмелерде. 96 83 74 68 63 60 57 55 54 65 12. Теңіз кемелерінде қызметтік бөлмелердегі жұмыс орындары (басқару тұтқасы, штурман, багермейстер рубкасы, радиорубка және басқалар.) 89 75 66 59 54 50 47 45 44 55 13. балық өндірісі кемелеріндегі өндірістік технологиялық бөлмелер (балық, теңіз өнімдерін аулау нысандарын ұқсатуға арналған бөлмелер). 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 Тракторлар, өзі жүретін шассилар, өздігінен, тіркемеші және аспалы ауыл шаруашылық машиналары, жол құрылысы, жер қазу көлігі, мелиоративті және осыған ұқсас барлық машиналар түрі 14. жүргізушілердің және көліктерге қызмет көрсететін қызметкердердің жұмыс орны. 100 87 79 72 68 65 63 61 59 70 15. жеңіл көлік жүргізушілерімен қызмет көрсететін қызметкерлердің (жолаушылар) жұмыс орны. 93 79 70 63 58 55 52 50 49 60 16. Тракторлар, өзі жүретін шассилар, өздігінен, тіркемеші және аспалы ауыл шаруашылық машиналары, жол құрылысы, жер қазу көлігі, мелиоративті және осыған ұқсас барлық машиналар түрі жүргізушілері және қызмет көрсе-тетін қызметкерлер жұмыс орны. 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 17. Ұшақтар мен тікұшақтар салондары мен кабиналарындағы жұмыс орындары. 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 Ескерту: Екпінді және импульсты шуға – мәні 5 дБ кем, таблицада көрсетілгеннен. Бөлмелерде кондиционерден, вентиляциядан және ауа жылытқыштарынан туындайтын шу -5ДБ кем, осы бөлмелердегі туындайтын негізгі шудан (өлшенген немесе есеппен анықталған), егерде ақырғы кестеде көрсетілген мағынадан аспаса ( бұл кезде екпінді және тоналды шуға түзету енгізу қажет емес), басқа жағдайларда -5 дБ кестеде көрсетілгеннен мағынадан аз. Жұмыс орындарында тұрақты шудың максимальды дыбыс деңгейі «ақырын» уақытша сипат бойынша өлшеуде кестенің 6 және 13 т 110 дБА аспауы керек, жұмыс орындарында импульсты шудың максималды дыбыс деңгейі «импульс» уақытша сипаты бойынша өлшеуде кестенің 6 т сәйкес 125 дБАІ аспауы тиіс . 2-кесте Дыбыс қысымының рұқсатталған деңгейі, дБ, (дыбыс қысымының эквивалентті деңгейі, дБ), өндірістік және қосалқы ғимараттарда, өңдірістік өнеркәсіп алаңдарында, өнеркәсіптік тұрғын және қоғамдық ғимараттар және тұрғын аймардағы жұмыс орындарының рұқсатталған эквивалентті және шудың ең жоғарғы деңгейі. Аумақтың немесе бөлмелердің пайдалану мақсаты Тәуліктік уақыт, с Дыбыс қысымының деңгейі (дыбыс қысымының эквивалентік деңгейі), дБ, орташа геометриялық жиіліктегі октавалық сызық жиілігі, Гц Дыбыс деңгейі LA, (дыбыс деңгейінің эквиваленті LAэкв), дБА Дыбыстың максималды деңгейі, LАмакс, дБА 31,5 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Өндірістік мекемелердің, зертха-налардың, өлшеу және сарапшы жұмыстарының, әкімшілік-басқару қызметкерлерінің жұмыс бөлмесі - 93 79 70 63 58 55 52 50 49 60 70 2 Реттегіш қызметінің жұмыс бөлмелері, бақылау кабиналары және телефонмен сөйлесу байланысынсыз қашықтықтан басқару, нақты құрастыру алаңдары, телефон және телеграфты станция - 96 83 74 68 63 60 57 55 54 65 75 3 Тәжірибелік жұмыстарды жүргізетін зертханалық бөлме, бақылау кабиналары және телефонмен сөйлесу байланысынсыз қашықтықтан басқару - 103 91 83 77 73 70 68 66 64 75 90 4 Өндірістік мекемелердегі үнемі жұмыс орыны, өндіріс террито-риясындағы үнемі жұмыс орыны ( 1-3 шепте берілген жұмыстан басқа) - 107 95 87 82 78 75 73 71 69 80 95 5 Аурухана және шипажай палаталары 7.00-23.00 23.00-7.00 76 69 59 51 48 39 40 31 34 24 30 20 27 17 25 14 23 13 35 25 50 40 6 операция жасайтын аурухана, ауруханадағы, емхана, шипажай дәрігерлерінің кабинеті - 76 59 48 40 34 30 27 25 23 35 50 7 сынып бөлмелері, оқу кабинет-тері, оқу орындарының аудиториясы, мәжіліс залы, кітапхана-лардың оқу залы, кинотеатр және клубтардың көрермендер залы, сот отырысының залдары, діни мәжіліс, әдеттегі жабдықтармен жабдықталған клубтардың көрермендер залы - 79 63 52 45 39 35 32 30 28 40 55 8«Долби» жабдығымен жабдықталған кинотеатрлар - 72 55 44 35 29 25 22 20 18 30 40 9 Музыкалық сыныптар - 76 59 48 40 34 30 27 25 23 35 50 10 Пәтерлердің тұрғын бөлмелері 7.00-23.00 23.00-7.00 79 72 63 55 52 44 45 35 39 29 35 25 32 22 30 20 28 18 40 30 55 45 11 Жатақхананың тұрғын бөлмелері 7.00-23.00 23.00-7.00 83 76 67 59 57 48 49 40 44 34 40 30 37 27 35 25 33 23 45 35 60 50 қонақ үй нөмірлері: Халықаралық жіктелу бойынша бес және төрт жұлдызды қонақ үйлер Халықаралық жіктелу бойынша үш жұлдызды қонақ үйлер Халықаралық жіктелу бойынша үш жұлдыздан төмен қонақ үйлер 7.00-23.00 23.00-7.00 7.00-23.00 23.00-7.00 7.00-23.00 23.00-7.00 76 69 79 72 83 76 59 51 63 55 67 59 48 39 52 44 57 48 40 3 45 35 49 40 34 24 39 29 44 34 30 20 35 25 40 30 27 17 32 22 37 27 25 14 30 20 35 25 23 13 28 18 33 23 35 25 40 30 45 35 50 40 55 45 60 50 13 Демалыс үйлерінің, пансионат, қарттар және мүгедектер интернат-үйлерінің тұрғын бөлмелері, мектеп-интернат және мектепке дейіңгі мекемелердің ұйықтау бөлмелері 7.00-23.00 23.00-7.00 79 72 63 55 52 44 45 35 39 29 35 25 32 22 30 20 28 18 40 30 55 45 14 Кеңсе бөлмелері, әкімшілік ғимараттардың, құрастыру, жоба және ғылыми-зерттеу ұйымдарының жұмыс бөлмелерімен кабинеттері. - 86 71 61 54 49 45 42 40 38 50 65 15 Кафе, мейрамхана залдары - 89 75 66 59 54 50 47 45 43 55 65 16 Театр фойесі және концерттік залы - 83 67 57 49 44 40 37 35 33 45 55 17 Театрлардың көрермен залы және концерттік залдар - 72 55 44 35 29 25 22 20 18 30 40 18 Көп салалы залдар - 76 59 48 40 34 30 27 25 23 35 45 19 Спорттық залдар - 83 67 57 49 44 40 37 35 33 45 55 20 Дүкендердің сауда залы, вокзалдар және әуежай жолаушыларының залы, спорттық залдар - 93 79 70 63 58 55 52 50 49 60 70 21 Аурухана және шипажай ғимараттарына тікелей жанасатың аймақ 7.00-23.00 23.00-7.00  86 79 71 63 61 52 54 45 49 39 45 35 42 32 40 30 38 28 50 40 65 55 22 Тұрғын ғимараттарға, демалу үйлеріне, қарттармен мүгедектерге арналған интернат үйлеріне тікелей жанасатың аймақ. 7.00-23.00 23.00-7.00 90 83 75 67 66 57 59 49 54 44 50 40 47 37 45 35 44 33 55 45 70 60 23 Емхана, мектеп және басқа оқу орындарына, мектепке дейінгі мекемелерге, мөлтек аудандардың демалатың орын-дарға және тұрғын үйлер топтарына тікелей жанасатың аймақ   90 75 66 59 54 50 47 45 44 55 70 Ескертпе. 1. 1,5-13-ші шепте көрсетілген бөлмелердегі шудың рұқсатталған деңгейі тек басқа бөлмелерден және сырттан келген шуға қатысты 2. 5-12-ші шепте көрсетілген, ғимаратқа сырттан келген шудың рұқсатталған деңгейі, ауа алмасуын қамтамассыз еткен жағдайда құрылған, яғни мәжбүрлі желдету және ауаны салқындатқыш жүйелерінің болмауы жағдайында ауа ағымың қамтамассыз ететің ашық булық немесе басқа құралдармен жүргізілуі керек. Нормалы ауа алмасуың қамтамассыз ететің мәжбүрлі желдету және ауаны салқындату жүйесі бар болған кезде ғимаратқа сырттан келген шудың рұқсат деңгейі (15-17) ғимарат терезесінің жабық тұруы себебінең жоғарылатылуы мүмкін. 3. Қоғамдық тамақтану және тұрғызылған (қосарланған) сауда мекемелерінде ауа алмастыру жабдықтарынан, ауа және ауалық жылытуды желдету, су құбыры және жылыту жүйелерінің насостарынаң және тоңазытқыштардағы шудың рұқсат деңгейін 1 кестеде көрсетілген, 10-13 шептен басқа (тәуліктің түнгі уакыты үшін) 5дБ (дБА) аз алу керек. Осыған қарамастан шудың тональдылығын жоғарылатпайды. 5). Дыбыстың ең доғарғы деңгейі бұл ғимараттарда нормаланбайды. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің «Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы» 2015 жылғы 28 ақпандағы №169 бұйрығына 3-қосымша 1-кесте Анық көру жұмыстарындағы жарықтандырудың деңгейі № қ/қ Ажырату нысанының көлемі, бұрыш.мин. Анық көру жұмысының уақыты, жұмыс ауысымының уақытына байланысты % Жарықтандыру Жұмыс алаңының жарықтығы, кд/м2 1 2 3 4 5 1 1,5 төмен 60 жоғары 60 тан 30 дейін 30 төмен 4000 3000 2000 300 ден 500 дейін 2 1,5 бастап 3,0 дейін 60 жоғары 60 тан 30 дейін 30 төмен 2000 1500 1000 150 ден 300 дейін 3 3,5 бастап 5,0 дейін 60 жоғары 60 тан 30 дейін 30 төмен 1000 750 500 750 ден 150 дейін 2-кесте Өндірістік мекемелердің бөлмелерінің жарықтандыруына қойылатын талаптар КЕО, нормаланатын жарықтандыру, жарықтандырудың өту коэффициенті және көз қаратпау көрсеткіштерінің рұқсат етілген үйлесімі Көру жұмыстарының сипаттамасы Айыру нысанының ең төменгі немесе эквивалентті көлемі, мм Көру жұмысының дәрежесі Көру жұмысының дәрежесінің бөлімдері Нысанның бөлме аясымен айырмашылығы Бөлме аясының сипаты Жасанды жарықтандыру Табиғи жарық-тандыру Аралас жарық-тандыру Жарықтандыру, лк Көз қаратпау көрсеткіш-терінің және өту коэффи-циентінің үйлесімі КЕО, еН, % Аралас жарықтандыру жүйесі кезінде Жалпы жарықтандыру кезінде Жоғарғы немесе аралас жарықтандыру кезінде Бүйірлік жарықтандыру кезінде Жоғарғы немесе аралас жарықтандыру кезінде Бүйірлік жарықтандыру кезінде барлығы Оның ішінде жалпыдан Р Кn, % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Неғұрлым айқын СИКЖТ кезде 0,15 төмен I а Аз Қараңғы 5000 4500 500 500 — — 20 10 10 10 6,0 2,0 б Аз Орташа Орташа Қараңғы 4000 3500 400 400 1250 1000 20 10 10 10 в Аз Орташа Үлкен Жарық Орташа Қараңғы 2500 2000 300 200 750 600 20 10 10 10 г Орташа Үлкен “ Жарық “ Орташа 1500 1250 200 200 400 300 20 10 10 10 Өте жоғары дәлдік кезде 0,15 ден 0,30 дейін II а Аз Қараңғы 4000 3500 400 400 — — 20 10 10 10 4,2 1,5 б Аз Орташа Орташа Қараңғы 3000 2500 300 300 750 600 20 10 10 10 в Аз Орташа Үлкен Жарық Орташа Қараңғы 2000 1500 200 200 500 400 20 10 10 10 г Орташа Үлкен “ Жарық Жарық Орташа 1000 750 200 200 300 200 20 10 10 10 Жоғары дәлдік кезде 0,30 ден 0,50 дейін III а Аз Қараңғы 2000 1500 200 200 500 400 40 20 15 15 3,0 1,2 б Аз Орташа Орташа Қараңғы 1000 750 200 200 300 200 40 20 15 15 в Аз Орташа Үлкен Жарық Орташа Қараңғы 750 600 200 200 300 200 40 20 15 15 г Орташа Үлкен “ Жарық “ Орташа 400 200 200 40 15 Орташа дәлдік кезде 0,5 жоғары 1,0 дейін IV а Аз Қараңғы 750 200 300 40 20 4 1,5 2,4 0,9 б Аз Орташа Орташа Қараңғы 500 200 200 40 20 в Аз Орташа Үлкен Жарық Орташа Қараңғы 400 200 200 40 20 г Орташа Үлкен “ Жарық “ Орташа — — 200 40 20 Төменгі дәлдік кезде 1 жоғары 5 дейін V а Аз Қараңғы 400 200 300 40 20 3 1 1,8 0,6 б Аз Орташа Орташа Қараңғы — — 200 40 20 в Аз Орташа Үлкен Жарық Орташа Қараңғы — — 200 40 20 г Орташа Үлкен “ Жарық “ Орташа — — 200 40 20 Өрескел (өте аз көрінетін кезде) 5 жоғары VI   Бөлме аясының сипатына және нысанның бөлме аясымен айырма-шылығына тәуелсіз — — 200 40 20 3 1 1,8 0,6 Ыстық цехтарда жарқырайтын бұйымдармен және материалдармен жұмыс кезінде 0,5 жоғары VII   Тағы осы — — 200 40 20 3 1 1,8 0,6 Өндірістік үрдістің жұмыс барысын жалпы қадағалау: тұрақты   VIII а “ — — 200 40 20 3 1 1,8 0,6 Бөлмеде адамдардың тұрақты болуы кезінде, мерзімді   б “ — — 75 — — 1 0,3 0,7 0,2 Бөлмеде адамдардың мерзімді болуы кезінде, мерзімді   в Бөлме аясының сипатына және нысанның бөлме аясымен айырма-шылығына тәуелсіз — — 50 — — 0,7 0,2 0,5 0,2 Инженерлік коммуникацияларды жалпы бақылау     г Тағы осы — — 20 — — 0,3 0,1 0,2 0,1 3-кесте Жалпы өндірістік бөлмелер мен құрылғыларды жарықтандырудың нормаландыру көрсеткіштері Бөлмелер мен өндірістік алаңдар, қондырғылар, құрылғылар Жарықтандыру нормаланатын жұмыс беті мен жазықтығы, (Г-горизонталды, В-вертикалды) Көру жұмы-сының дәре-жесі 1-кесте бойынша Нормаланатын жарықтандыру, лк Көз көрмеу көрсет-кіші, артық емес Бүл-кіл-деу коэф-фи-циенті, % артық емес Қосымша нұсқаулар Жалпы жарық-тан-дыру кезін-де Аралас жарық-тандыру кезінде бар-лығы бар-лы-ғы-нан 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Қоймалар 1 Қоймалар, май қоймалары, лакты сырлы бұйымдар: 1) қоймада құюмен Г – еден VIIIб 75 - - - - 2) қоймада құюсыз Г – еден VIIIв 50 - - - - 2 Қоймалар, химиялық заттар, карбид, кальций, қышқылдар, сілтілер және т.б. қоймалары Г – еден VIIIв 50 - - - - 3 Қоймалар, металлдар қоймасы, қосалқы бөлшектер, жөндеуді күтудегі жөндеу құралдары, дайын бұйымдар; бөлшектер Г – еден VIIIб 75 - - - - 4 Стеллажды сақтау қоймалары: 1) жүкті беру және қабылдау экспедициясы Г – еденнен 0,8 м IVв 200 400 200 40 20 Автоматты кранды-штаберлі стеллажды сақтау қоймаларында жұмысты жарық-тандыру құрылғысы қажет емес, апаттық жарықтандыру қажет, троллеенің жөндеу жарығы мен жолдардың кезекші жарығы 2) тасымалдау – тарату жүйесі Г – еден Vв* 150 - - 40 20 3) сақтау алаңы: Г - еден VIIIв 50 - - - - Ұяшықтарда және валдарда, нұсқарларда В В VIIIб IVб 75 200 - - - - - 40 - 20 5 Қоймалар, газ баллондарының шатырының астындағы ашық алаңдар Г - еден VIIIв 50 - - - - 6 Үлкен заттарды және ұсақ ұнтақ заттарды (құм, цемента және т. б.) сақтайтын қоймалар Г - еден VIIIб 75 - - - - 7 Жүк көтеретін механизмдер (кран-арқалық, тельферлер, көпірлі крандар және т. б.) бөлмеде Г, В – пультпен басқару VIIIв 50 - - - - В – кран ілмегі, құрылғылар мен бөлшектерді қабылдау және беру алаңдары VIIIв 50 - - - - Ғимараттан тыс Г,В- пультпен басқару Х 30 - - - - В – краның ілмегі ХII 10 - - - - Г- құрылғылар, бұйымдар, бөлшектерді қабылдау мен беру алаңдары ХII 10 - - - - 8 Ағызу-толтыру эстакадалары Г- алаң едені XIII 5 - - - - Г- цистернаның қылтасы ХI 20 Электрлі бөлмелер Тасымалданатын жарыққа тоқ көзіне қосатын розеткаларды қарастыру қажет 9 Тарату құрылғыларының бөлмелері, диспетчерлік, операторлық, (электрлі щит): 1) адамдардың тұрақты болатын жері Г- еденнен 0,8 м IIIв*) 200 - - 40 20 Г- оператор үстелі 300 750 200 20/15 Г,В - 1,5 м құралдардың шкаласы пультпен басқару панелінде Ivг* 150 - - 20 В - 1,5 м щиттің артқы жағы VIIIв 50 - - - 2) адамдардың белгілі бір мезгілмен болатын жері Г- еденнен 0,8 м Ivг* 150 - - 2