Мемлекеттік қызметкерлердің пара алуы қылмыстық әрекеттердің бірі болып есептелінеді. Сонымен қатар, сөз реті келгенде айта кететін тағы бір жәйт, азаматтар тарапынан лауазымды тұлғаларға пара беру заңсыздық болып табылады. Бір есептен «параның» мемлекеттік қызметкерді өз пайдасына пайдалану үшін қолданылатыны бүгінде айтпаса да түсінікті. Егер бұл жағдай коммерциялық құрылымдағы қызметкерге бағытталса, онда ол «коммерциялық сатып алу» деп аталады. Жасыратыны жоқ, көпшілік арасында «пара» негізінен бір бума ақша түрінде қабылданатындығы сөзсіз. Дегенмен, оның тек ақша түрінде ғана емес, бағалы сыйлық ретінде де ұсынылатын кездері аз емес.
Дегенмен, лауазымды тұлғаларға белгілі бір заңсыздыққа барып, жасаған көмегі үшін берілетін параның қай-қайсысы болмасын заң талабын бұзу, яғни жазаға тартылуы қажет әрекет болып табылатынын естен шығармау қажет. Сондықтан да, парақорлық өте қауіпті лауазымдық қылмыс болып саналады. Анығырақ айтқанда, параның екі түрін анықтап алу қажет сияқты. Оның бірі пара арқылы – лауазымды тұлғаның көмегін сатып алу болса, екіншісі алғыс ретінде қолданылатындығы да жасырын емес.
Ашығын айтқанда, қауіпті лауазымдық қылмыс ретінде парақорлықпен күресті және оның алдын алу жолдарын одан әрі жетілдіре түсу қажет. Сонымен қатар, мұның өзі бүгінгі таңдағы ең басты әрі ең өзекті міндет. Қынжыларлығы, мұндай, келеңсіз көрініс күнделікті тіршілікте жиі кездесуде. Әртүрлі салада басшылық қызмет атқаратын жоғары лауазым иелері арасында мұндай қылмыстық әрекеттерге баратындар саны уақыт өткен сайын азаяр емес. Бір құптарлығы, соңғы уақытта елімізде сыбайлас жемқорлықпен, парақорлықпен күрес қарқыны арта түсуде. Жемқорлықпен күрес бағытындағы ең ықпалды жолдардың бірі – азаматтардың ақпаратпен, заңнама талаптарымен толықтай қамтамасыз етілуі екендігі сөзсіз. Заңды құқығы мен заңды міндеттерін жетік білетін азаматтар ешқашан олқылыққа жол бермейді.
Әділ АДАМБАЕВ, Қарасай аудандық ХҚО қызметкері.
Алматы облысы.