Ел қуаты – елорда экономикасы

Бюджеттің басты доноры Жылдар мен жылдар ара­сын­дағы деректерге жүгінсек, соң­ғы үш жыл бойына Астана ел өңірлері арасында ішкі жалпы өнім өсімінің ең жоғары көр­сеткішіне ие болған екен. Мә­с­елен, 2015 жылы қала эконо­ми­касы ІЖӨ-нің 5 пайыздық өсі­міне қол жеткізіп, жалпы эко­но­миканың өсіміне шаққанда 40 пайыздық межеден көрінген. Бұл отандық экономикадағы кі­ріс көзінің қомақты бөлігін құ­райтын өсім. Яғни, Астана қа­ласының 2015 жылғы эко­но­ми­калық кірісі 900 млрд тең­геден асып, республикалық бюд­жет­тің басты доноры ретінде ба­­- ғ­а­ланды.  Одан бергіде, 2016 жылы қала әкімі Әсет Исекешов «Алғаш рет Астана қаласының мемлекеттік бюд­жеті триллион теңгеден асты» деп мәлімдеген еді. Осы 2016 жылы қала бюджетіне 431 млрд 668,5 млн теңге түсіп, бюджет жоспары 7 млрд 489,4 млн тең­­­геге артығымен орындалған екен. Ал, биылғы жылдың қаң­тар-сәу­ір айлары аралығында ғана қала бюджетінің кіріс бөлігі 113,9 пайызға орындалды.  Айтпақшы, Астана – ел экономикасына шетелден тартылған инвестициялар ағымының кө­ле­мі жөнінен де көшбасшы. Жал­пы, елорда құрылысы бас­талғалы бері салынған инвести­ция көлемі 6 трлн теңгеден асып жығылады. Сондай-ақ, Астана­ның экономикалық қу­а­ты­ның ар­туына шағын және ор­та бизнес дамуының жоғары дең­гей­де жолға қойылуы үлес қо­сып ке­­леді. Мысалы, қа­ла қор­жы­ны­­на құйылатын қар­ажат­тың 75 пай­ызы осы сал­аның тө­ле­ген са­лығынан құралады екен. Мұ­ның сыртында, қалада тір­кел­ген тұрғындардың жартысына жу­­ығы шағын және орта бизнес са­ла­сында еңбек етеді. 

Бастамалар көшбасшысы Әлем экономикасының қар­­жы дағдарысына жиі ұшы­ра­уы да­мыған елдердің өзін әуре-сарсаңға салғаны анық. Бұл дүние жүзіне дамудың жаңа формасын іздеп тауып, көзқарастар мен өлшемдерді өзгерту қажет­ті­гін туғызды. Осы тұста Қазақ­с­тан тарапы жаһан жұртын елең ет­кізетін елгезек бастамалар кө­­терді. Дағдарыстан дамуға же­­те­лейтін идеялардың туындап, жүзеге асуына ықпал етуші күш­ке айналдық. Оның мысалын Астана төрінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бас­тамасымен және тікелей қа­ты­суымен өткізіліп келе жатқан эко­номикалық форумдардан із­деп көрсек жеткілікті. Биыл оныншы рет өткен Астана экономикалық форумы жа­һандық экономикалық мін­­дет­терді талқылап, шешім қа­­былдайтын Еуразиядағы тұң­­ғыш үнқатысу алаңына айнал­ды. Бұл форумның мақсаты әлемдік са­рапшылар қау­ым­дас­тығын жа­һандық эко­но­ми­каның ең өзек­ті деген мә­се­лелері бойын­ша нақты ше­шім шығаруға жұ­мыл­дыру бо­­­­лып табылады. Әр жылғы фо­­­румдарда ірі шарттар мен ке­лі­­­сімдерге қол қойылды.  «Астанада өткен эконо­ми­калық форум адамзатқа не бер­ді?» – деген заңды сұрақ туады. Мысалы, жақында өткен Астана экономикалық форумына әлем­дік деңгейдегі саясаткерлер, Fortune Global – 500 тізіміне кі­р­е­тін компаниялардың басшыла­ры мен Нобель сыйлығының лау­реаттарынан тұратын 3000-нан астам делегат қатысты. Осы фо­румда дүние жүзі экономика­сын сауықтыру мен одан әрі да­мытудың жолдары туралы G-8 және G-20 елдеріне арналған хат дайындалды. Сондай-ақ, Ха­лықаралық валюта қорына, Дүниежүзілік банкке, БҰҰ және Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына форумның күн тәртібінде талқыланған мә­се­лелер бойынша қабылданған ұсы­ныстар жолданды. Әлемді оң ба­­ғытқа қарай өзгертуге жа­сал­ған қадам жаһанды қауым­дас­тық тарапынан қолдау табатын болады.

Қалмаханбет МҰҚАМЕТҚАЛИ, «Егемен Қазақстан»