Ақтөбеде мемлекет-жекеменшік әріптестігі арқылы бірнеше нысан салынды

­­­

Мұхтар Әуезов өзінің «Абай жолы» эпопеясының алғашқы кітабында жас Абайдың өсу, өрлеу кезеңдерін қияда, өр­де, шыңда деген тараулармен белгілеген болатын. Бұл же­ке тұлғаның өмірлік даму са­тыларына қатысты болса,­ классик-суреткердің осы сөз­ қолданысын белгілі бір са­ла­ның немесе белгілі бір өңір­дің одан әрі өркендеуіне де қа­тысты қолдануға болатын секілді. Осы арада тағы да­ сәл шегініс жасар болсақ, елі­міз Қазақ хандығының 550 жыл­дығын атап өткен жылдың қо­ңыр күзінде Ақтөбе қаласына жо­лымыз түскені бар. Неге екені белгісіз, сол кезде бізге бұл шаһар біртүрлі күңгірттеу кө­рінді. 

Ал арада артық-кемі жоқ екі­ жыл өткен кезде қаланы тұм­шалаған күңгірт көрініс жо­ғалып, ашық бояулар алдан шыға бастады. Әсіресе бұл­ өзгеріс бүгінгі заманғы сәу­лет ерекшеліктеріне сай бой кө­терген әлеуметтік нысандардан айқын байқалды. Осы арада оның басым бөлігі мемлекет-жекеменшік әріптестігі (МЖӘ) есебінен тұрғызылғанын айту­дың өзі бір мәртебе. Егер деректерге сүйенсек, қазіргі кү­ні облыста жалпы инвестиция­ мөлшері 25,9 миллиард тең­ге құрайтын 61 мемлекет-жеке­меншік әріптестігі жобасы жүр­гізіліп жатқанын көреміз. Оның басым бөлігін денсаулық сақ­тау саласына қатысты нысан­дар­ құрайды. Нақты айтқанда бұл бағытта облыста 31 жоба іске асып келеді. Бұл өңірде тұ­тас­тай қолға алынған МЖӘ нысан­дарының тең жартысы деген сөз. Осы орайда басты басымдық неліктен медициналық құры­лымдарға берілді деген заңды сауал туындайды. Мұның еш­қандай құпиясы жоқ деп бат­ыл түрде айтуға болады. Өйткені өткен жылы Ақтөбе қаласында көр­шілес Батыс Қазақстан мен Қызылорда облысының тұрғындарына қызмет көрсе­тетін медициналық клас­тер ашыл­ды. Мұндағы бас-ты мақ­сат халықаралық стандарттар мен басқару технология-ларына сәйкес жоғары сапалы меди­циналық қызмет көрсету болатын. Сарапшылардың тұ­жы­рымдауынша мұндай іргелі де­ ілкімді қадамдар денсаулық сақтау секторын жетілдіруге және ха­лық­тың өмір сүру сапасын жақ­­сартуға қызмет жасауға тиіс. Аталған кластер облыстық клиникалық және облыстық балалар клиникалық аурухана­лары, сондай-ақ облыстық кеңес-беру диагностикалық ор­та­­лықтарының қосылуы ар­қылы «AKTOBE MEDIKAL CENTЕR» көп салалы ауруханасы негізінде жасақталды. Оған Оңтүстік Корея, Түркия жә­не АҚШ секілді әлемдік дең­гейде жоғары дамыған емдеу ме­кемелері мамандары өзара серіктестік пен келісім негізінде көмек-қолдарын ұсынып отыр. 

Бүгінгі күні аймақта меди­циналық кластерді одан әрі да­мыту жөніндегі сан-салалы жұ­мыстар одан әрі жалғасып келеді. Оны ілгері бастыру үшін бюджет қаражатын пайдалануға көп­ ақылдың қажеті шамалы.­ Әрі медициналық кластер тек мемлекет қаражаты есебінен құрылуы керек деген ой өміршеңдіктің белгісі бола қоймас. Керісінше бұл қабілетсіздердің әрекеті. Сондықтан да Ақтөбе облы­сының әкімі Бердібек Сапарбаев оны бірінші кезекте МЖӘ ар­қылы өрістеткенді қолайлы кө­реді. Солай болып та жүр. 

Бұған тағы да деректер мен дәйектер келтіре келсек,­ Ден­саулық сақтау вице-минис­трі Ләззат Ақтаеваның ай­туын­ша, Ақтөбе мемлекет-же­­ке­­меншік әріптестігін дамыту бойын­ша рес­­публикада ал­дыңғы қатарда ке­ле жатқан өңір. Бұл­ ретте тұ­тастай республика­да жасалған МЖӘ келісімшар­тының 4/1-і Ақ­тө­беде жүзеге асы­рылған. Оның ара­сында «Көз жарығы» деп­ аталған офтальмология ор­та­­лығы мен қалалық жедел жәр­дем бекетінің орны айрықша еке­ні анық. Алғашқы нысанның жалпы құны 3,2 миллиард теңге тұрады. Оның жо­балық қуатына сәйкес 60 адам стационарлық ем қабылдай алады. Ал аталған «Көз жарығы» ЖШС қарамағына кіретін емханада бір ауысымда 250 адам көз дәрігерінің қабылдауында болу мүмкіндігі бар. Жаңадан салынған МЖӘ нысанында екі ауысым бар екенін ескерсек, мұның өзі 500 адам деген сөз. 

Аталған офтальмологиялық орталықтың елімізде баламасы жоқ. Мұнда республиканың бірқатар облыстарының тұ­рғындарына көз ауруларына қатысты жоғары маман­дандырылған емдік көмектер көрсетілмек. Сонымен бір­ге жоғары технология мен ме­ди­цинаның ең соңғы жетіс­тіктеріне негізделген көз кор­рек­циясын қалыптайтын оталар жасалмақ. Сондай-ақ ем­­дер мен оталардан кейінгі дә­­рігерлік бақылаулар және қа­л­пына келтіру режімдері мен нор­малары «Көз жарығындағы» емдердің нәтижелілік сипатын көтере алады. 

Мемлекет-жекеменшік әріп­тестігіне сай салынған қалалық жедел жәрдем бекетінде тәулік бойы тегін берілетін шұғыл ме­ди­циналық көмектің сапасы мен қолжетімділігіне бірінші кезекте көңіл бөлінбек. Мұнда өмір мен өлім айқасқан сыни сәттер жиі ұшырасып тұратын болғандықтан бекетке тек бі­лікті дәрігерлерді іріктеп алу ісі белгіленіп отыр. Мәні мен маңызы тұрғысынан алғашқы екі нысаннан бір мысқал кем түспейтін тағы бір нысан бар. Бұл МЖӘ аясында құрылысы аяқталып келе жатқан бір ауысымда 300 клиентті қабылдай алатын балаларға арналған стоматологиялық емхана.  Жалпы алғанда өңірде ден­­­сау­лық сақтау нысандарын МЖӘ аясында тұрғызу ісі 2015 жылдың аяқ кезінде қолға алынған. Соған сәйкес 2016 жылы 3 жобаны жүзеге асыру белгіленіп, оның жалпы құны 6,2 мил­лиард теңгені құрады. Ал биыл жоғарыда аталған республикалық және аймақаралық ірі нысандардан бөлек, МЖӘ бойынша­ екі құрылыс тұрғызу қарас­трылған. Оның құны 3,2 миллиард теңге болып отыр. Әрі әр­қайсысы бір ауысымда 500 адамды қабылдамақ. 

Бұған қоса мемлекет-жеке­меншік әріптестігі тұтқалары ар­қы­лы облыстық клиникалық ауру­хана базасында құны 5,5 миллиард теңге тұратын пози­тронды-эмиссиялық томография орталығын ашу көзделген. Денсаулық сақтау саласында жүзеге асуы белгіленген өңірдегі 20 нысан да осы қатарда тұр. Мұның оны дәрігерлік амбулатория болса, төртеуі фельдшерлік-акушерлік қосындар. Ал үшеуі медициналық қосын. 

Міне, Ақтөбе аймағында ден­саулық сақтау нысандарын мемлекет-жекеменшік әріп­тес­тігі шеңберінде тұрғызу ісінің кейбір жарқын жақта­ры осындай. Бұл мәселеде өңір­ қиясынан көтеріліп, өрі мен шыңына кө­теріліп келе жат­қандай көрі­неді. Мұндай іргелі істер мен қар­қынды қадамдар еліміздің өзге өңірлеріне де сіңісті болса игі.

Темір ҚҰСАЙЫН, «Егемен Қазақстан»   АҚТӨБЕ

Суреттерде: МЖӘ аясында тұрғызылған офталь­мало­гия­­лық орталық пен же­дел-жәр­­дем бекетінің сыртқы көрінісі