Бүгін бүкіләлемдік ілбіс күні. 2013 жылы 23 қазан күні ілбістерді қорғау бойынша халықаралық форум өтіп, Бішкек декларациясы қабылданғалы бері арнаулы күн ретінде аталып келеді.
Көшпелі халықтар ілбісті киелі, қасиетті аң деп қастерлеген. Биқұмар Кәмалашұлының «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» кітабында «Ілбіс терісін хан ордасына іліп, таққа жауып, астына төсеніп отыратын салт бар. Моңғолдың соңғы ханы Боғда Жабзындамбының 150 ілбіс терісін жапқан киіз үйі мұражайда сақтаулы. Ертеде ел басы, патша, қаған, би, төре, батырлар ілбіс терісінен ішік киген. Әскер басы, ержүрек баһадүрлер дұшпандарына айбат көрсету үшін, ілбіс терісін жамылып жауға шабатын болған. Батырлар жауына шабарда, барысқа ұқсас шұбар, теңбіл шұбар ат мініп, дұшпанының үрейін қашырып «айбарланатын» болған» деп жазады.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 130-ға жуық ілбіс бар. Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті қызметкерлерінің айтуынша, ілбістерді қорғаудың, көбейтудің жүйелі шаралары қолға алынған. Ілбісті заңсыз атып алғаны үшін 2 мың АЕК (4 млн 810 мың теңге) көлемінде айыппұл салынады немесе 3-7 жыл аралығында бас бостандығынан айырылуы мүмкін.
Ая ӨМІРТАЙ,
«Егемен Қазақстан»