Сенбі, 18 ақпан 2012 7:48
Кеше Президент жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның кеңейтілген отырысы өтті. Онда Сағынбек Тұрсыновтың төрағалығымен республика ұйымдарындағы еңбекті қорғау мен халықты жұмыспен қамту туралы заңнаманың сақталуының жай-күйі қаралды. Алғашқы мәселе бойынша Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Б.Нұрымбетов баяндама жасады. Оның біржақты жасаған баяндамасына орай өткір сұрақтар да қойылмай қалмады. Мәселен, республика бойынша мемлекеттік еңбек инспекторлары қанша адам? Олар Жаңаөзенде қандай рөл атқарды? Жеті ай бойына екі тарап келісе алмағанда осы инспекторлардың үні естілді ме? деген секілді сұрақ берілді.
Сенбі, 18 ақпан 2012 7:48
Кеше Президент жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның кеңейтілген отырысы өтті. Онда Сағынбек Тұрсыновтың төрағалығымен республика ұйымдарындағы еңбекті қорғау мен халықты жұмыспен қамту туралы заңнаманың сақталуының жай-күйі қаралды. Алғашқы мәселе бойынша Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Б.Нұрымбетов баяндама жасады. Оның біржақты жасаған баяндамасына орай өткір сұрақтар да қойылмай қалмады. Мәселен, республика бойынша мемлекеттік еңбек инспекторлары қанша адам? Олар Жаңаөзенде қандай рөл атқарды? Жеті ай бойына екі тарап келісе алмағанда осы инспекторлардың үні естілді ме? деген секілді сұрақ берілді.
Бұған вице-министр біздің елімізде қазіргі күні еңбек инспекторларының саны 311 адам ғана, сондықтан мұның тапшы екендігін үнемі айтып жүргендігін, Жаңаөзендегі мәселе еңбек дауынан басталғандығын, ереуіл басталмас бұрын олар Бас прокуратура өкілдерімен сол жерге барып кездесу өткізгендігін, Атырау, Батыс Қазақстан облыстарының мемлекеттік еңбек инспекторларының бәрін сол жаққа іссапарға жолдап, еңбек шарттарын түсіндіру бойынша біраз жұмыстар атқарылғандығын, соның ішінде жұмысшылар қызметтен босай бастағанда еңбек инспекторлары мұның заңды, заңсыздығына тексерулер өткізгендігін, сөйтіп сол кезде еңбек инспекторлары өздеріне жүктелген міндетті толығымен атқарғандығын айтып ақталды. Бірақ отырысқа қатысушылар еңбек мәселелеріне байланысты қордаланып қалған сауалдарға жауап іздеп, вице-министрдің сөйлеген сөзінің қорытындылары бойынша жан-жақты пікір алмасты.
Мемлекеттік еңбек инспекторлары өткен жылы ұйымдарға 17 505 тексеру жүргізген, солардың нәтижесінде 57 880 заң бұзушылық анықталып, соның ішінде тарқатып айтсақ, еңбек қатынастары мәселелері бойынша – 33 665, еңбек қауіпсіздігі мен қорғау бойынша – 23 343, халықты жұмыспен қамту бойынша – 872 келеңсіздік орнаған. Өкінішті жағдайларға да соқтырған 2024 бақытсыздық оқиғалары орын алып, одан 2247 адам зардап шеккен, бұл 2010 жылға қарағанда 3,1 пайызға көп деген сөз.
Қызметкерлерге жалақыны уақтылы төлемеу де қиындық туғызуда, өйткені бұл республика өңірлеріндегі еңбек жанжалдарының тууына себеп болып табылады. Мәселен, өткен жылы республика бойынша 16 еңбек жанжалы көтерілді. Дегенмен де 2011 жылғы 1 қаңтарға жалақы бойынша берешектің жалпы сомасы республика бойынша 3,2 млрд. теңгені құраса, ол 2012 жылғы 1 қаңтарда бұл көрсеткіш 1,4 млрд. теңгеге дейін төмендеген.
Күн тәртібінің екінші мәселесі бойынша «Қазақстан Республикасындағы оралмандардың, азаматтығы жоқ адамдардың және босқындардың құқықтарының ахуалы туралы» арнайы баяндамасының жобасы таныстырылды. Сөз сөйлегендер этникалық қазақтарды тарихи отанына көшіру еліміздің көші-қон саясатының басты басымдықтарының бірі болып табылатынын атап өтті.
Үшінші мәселе бойынша Адам құқықтары жөніндегі комиссияның хатшысы Тастемір Әбішев сөз сөйлеп, отырысқа қатысушыларды Комиссияның 2011 жылғы жұмысы туралы және оның 2012 жылға арналған жұмыс жоспары туралы хабардар етті. Комиссияның ұсынымдары Мемлекет басшысының назарына жеткізіліп, Парламент пен Үкіметке және басқа да мемлекеттік органдарға жіберілетін болады.
Александр ТАСБОЛАТОВ.