Комитет басшысының орынбасары атап өткендей, дәрі-дәрмектерді QR-кодпен таңбалау туралы шешім қанатқақты жобаның қорытындысы бойынша қабылданатын болады.
−Дәрі-дәрмектерді таңбалау бойынша Еуроодақ аясында бұл туралы келісімге қол қойылған. Біз осы саладағы қауымдастықтармен, «Атамекен» ҰКП-мен кеңесе отырып, дәрілік заттарды осылай таңбалаудың қажеттілігін мақұлдап отырмыз. Қазір қанатқақты жобаны іске асыра бастадық, – деді Н.Асылбеков.
Айта кетерлігі, дәрі-дәрмектерді QR-кодпен таңбалауды Ресей 2020 жылы енгізуді жоспарлап отыр, онда мұндай қанатқақты жоба үш жыл бойы жүргізілген. Ал Қазақстанда әзірге оны іске асыруда туындап отырған бірқатар мәселе бар.
− Оның қатарына дәрі-дәрмектердің қымбаттауын, отандық дәрі-дәрмек өндірушілердің таңбалайтын жабдықтарды сатып алу қажеттігін жатқызуға болады. Біз қазір мұның бәрі бірден іске асады деп айта алмаймыз, – деп нақтылады комитет төрағасының орынбасары.
Дәрілік затқа QR-код тіркеудің өзіндік артықшылықтары бар. Алдымен дәріні өндірушіден дистрибьюторға, одан дәріханаға дейін жеткізілуін қадағалап отыруға мүмкіндік туады.
−Жалған дәрілер жасау, контрафактілік оқиғалар, дәрі-дәрмектерді есепке алу – бұл жұмыстардың барлығын осы арқылы қамтитын боламыз. Қоймадағы кепілдік көмек арқылы берілетін тегін дәрілердің қанша көлемі бар екенін, оны бір аумақтан екінші аумаққа жіберілуін де дәрілерді таңбалаудың көмегімен қадағалайтын боламыз, − деді Н.Асылбеков. Оның айтуынша, дәрілерді таңбалау, ең бастысы, жалған дәрі жасауды болдырмайды және дәрілердің сапасы мен тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Еліміздегі дәріханаларда дәрі-дәрмектердің рецептісіз сатылуына қатысты Денсаулық сақтау министрлігінің Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау комитеті 2017 жылы 50 дерек тіркесе, 2018 жылы мұндай деректер екі есеге дейін артып, 90-ға жеткен. Оларға 20 млн теңгеге жуық көлемде айыппұл салынды. Н.Асылбеков бұл ретте дәрілерді орынсыз қолданудың зиянын да атап айтты. Қазір антибиотиктерге қарсы төзімділік пайда болғандықтан, ем қонбай, сырқатынан айыға алмаған науқастар бар. Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау комитетінің төрайымы Людмила Бюрабекова республика дәріханаларында дәрілерді рецептісіз сату Денсаулық сақтау министрлігінің жаңа талабы емес екенін, аталған тыйым салудың 15 жылдан астам уақыт қолданылып келе жатқанын жеткізді.
− Бүгінде елімізде 7748 дәрі атауы тіркелген, оның ішінде 6 114 дәрі дәрігердің рецептісі бойынша беріледі, 1634-і рецептісіз сатылады, – деді комитет төрайымы. Осы ретте денсаулық сақтау мекемелеріне рецепт жазудың жеңіл формасын қарастыру мәселелері туындап отыр. Рецептілерді жазу және дәріханада препаратты алу рәсімдерін жеңілдету үшін 2020 жылдан бастап министрліктің ақпараттық жүйелерін толық электронды форматқа көшіру жоспарлануда. «Қағазсыз ауруханаға» көшу шеңберінде жекелеген өңірлер (Қарағанды, Атырау, Шығыс Қазақстан) рецептілерді жазып беру бойынша электронды форматқа көшті. ДСМ ақпаратына сәйкес, рецепті жазып беруге өкілеттігі бар, кез келген практика дәрігерлері, оның ішінде стационарлардың дәрігерлері мен кезек күттірмейтін жедел жәрдем дәрігерлері рецепті жазып бере алады.
− Рецепті бірден үш айлық емделу курсына жазылып беріледі және 3 ай ішінде жарамды болады, − деп түсіндірді Л.Бюрабекова.