Оның үстіне бас ауырып, балтыр сыздағанда бәрібір дәрігердің шипалы қолынан ем алуға бейілміз. Демек, адамның күні... ақ желеңді абзал жандармен арайлы екенін мойындауымыз керек. Дәл осы жерде өз ісіне адал, мамандығын кәсіби деңгейде меңгерген дәрігерлер туралы алдымен айтуға тиіспіз. Солардың қатарында Алматы қаласында орналасқан аймақтық-онкологиялық диспансердің хирург-дәрігері Естөре Қарғабаев та бар. Қырықтың қырқасына енді шыққан ол ес білгелі дәрігер болуды армандаған екен. Осы арман жетегімен Семей қаласындағы мемлекеттік медицина академиясына оқуға түсті. Бұл – тәуелсіздіктің алғашқы кезеңіндегі әлеуметтік-экономикалық реформа шарықтау шегіне жеткен 1996 жыл болатын.
Академияның «емдеу ісі» факультетінің табалдырығын аттаған Е.Қарғабаев ертеңгі күні адам өміріне араша болатын хирург болу үшін терең білім алу қажеттігін санасымен сезінген. Дәрігерлік мамандыққа қол жеткізу алдағы 7 жыл бойына «инемен құдық қазғандай» еңбектенсе ғана нәтижелі болатынын ұғынған. Тек өзіне сенімді студентке сол тұстағы тұтас қоғам бастан өткерген әлеуметтік қиындықтармен де бетпе-бет келуге тура келді. Елдің күнкөрісі қоңырқай еді, өңірлерде жаппай жұмыссыздық белең алған-тұғын, жұрттың дені базар жағалап, саудаға кетіп жатты. Қарғабаевтың қатарластары арасынан да таңдап түскен оқуды бір күнде тастап, кәсіпкерлікке бет бұрған жастар жиі кездесті. Бір жағынан алғанда, өмір жолындағы сынақ адамның арманы мен мақсатына адалдығын шыңдап, нақты жол таңдауға бастайтын сияқты. Демек, мұратқа жету адамның өз қолында деген сөз рас екен. Ал мемлекет сол тұстың өзінде болашақ дәрігерлердің лайықты білім алуына толықтай қолдау жасады. Соның нәтижесінде қазіргі отандық медицинада білікті дәрігерлердің тұтас буыны қалыптасты.
2003 жылы Семей мемлекеттік медицина академиясының толық курсын тәмамдап, хирург-дәрігер мамандығын алған Е.Қарғабаевты тағдыр жолы Алматы қаласына жетелеп әкелді. Қаладағы «Жедел жәрдем» ауруханасында хирург болып еңбек жолын бастаған ол бүгінде Алматы аймақтық онкология диспансерінің хирургия бөлімінің меңгерушісі болып қызмет атқаруда. Адам жанының арашасы болуға бел буып, бала күнгі сертіне адал қалпынан айныған жоқ. Еңбегі де еленбей қалған емес. Жақында хирург Қарғабаев Алматы облысының «Үздік дәргері» атанып, аймақ басшысы Амандық Баталовтың қолынан «Лада-Гранта» көлігінің кілтін сыйға алды. Оның өзі бұл жетістікті өзі қызмет ететін онкодиспансер ұжымының жеңісі деп санайды.
Жалпы, кәсібіне қатысты табыс пен мадақты былай қойғанда, хирург Естөре Жантөреұлын жұрт «Алтын қолды оташы» деп атайды. Дәрігердің қолындағы қандауырдың жүзі қанша адамның денесіндегі дертті сылып алып тастап, жарық дүниеге деген құштарлығын оятқанын айтып жату артық та әрі ол жұмыс істейтін онкология диспансеріне жанына шипа іздеп келетіндердің жөні әдеттегі басы ауырып, балтыры сыздаған науқастардан тіптен бөлек. Бұл емханаға қатерлі дертпен күресіп, өмір мен өлім арасында күй кешіп жүрген жандар жиналады.
– Өкініштісі, қатерлі ісік дертіне шалдыққандар қатары көбейіп отыр. Әсіресе әйелдер арасында жатыр мойны қатерлі ісігінің белең алғаны ойландырады. Алыс ауылдарда тұратын әйелдердің дер кезінде скрининг тесттен өтпеуі салдарынан, көбіне аурудың 3-4 сатысында ғана дәрігер көмегіне жүгінеді. Нөлдік сатыда, яғни бастапқы кезеңде ауру анықталған жағдайда әйел аурудан толық жазылып кетеді деп сеніммен айтуға болады, – дейді хирург.
Ал Алматы облысында әйелдер арасындағы жатыр мойны қатерлі ісігінің алдын алу шаралары жүріп жатыр. Қазір аймақта 1332 адам онкологтардың есебіне алынған. Өткен жылы осы диспансерде 70 мың әйел скрининг тест тапсырған. Олардың ішінен 812 әйел тіркеуге алыныпты. Бұлардың 38 пайызы ғана аурудың бірінші сатысында дәрігер көмегіне жүгінген екен. Өкінішке қарай, былтыр осы дерттен облыс бойынша 63 әйел жарық дүниемен қоштасыпты...
Бір сүйінерлігі, отандық медицина дамыған сайын дәрігерлердің адам өмірі үшін күресі де жеңіспен аяқталып келеді. Қазір медициналық құрал-жабдықтардың соңғы үлгісі өңірге жетіп үлгерді. Бұл – мамандардың жұмысын оңайлатып, дерттің алдын алуға үлкен жәрдем. Мысалы, жақында Алматы облысында онкологиялық ауруларды ерте сатысында анықтауға мүмкіндік беретін ахуалдық орталық іске қосылды. Орталық жұмысқа кіріскен 5 ай аралығында аурудың алдын алу мақсатында 80 717 адамның денсаулығын тексеріп үлгеріпті. Бұл осынша адамның өміріне төнетін қауіптің бар-жоғына көз жеткізіп, дертті науқастың аурудан айығуына себепші болудың қадамы десек, қателеспеспіз.
– Отандық медицина саласының дамуы көштен қалып отырған жоқ. Оның мысалын аймақтардан да көруге болады. Денсаулық сақтау нысандары жаңадан салынып жатыр. Былтыр аймақта осындай 15 нысан жаңадан пайдалануға берілді. Дәрігерлеріміздің біліктілігі де шетелдік мамандардан еш кем емес. Тәжірибе алмасу, білім жетілдіру жолға қойылған. Бастысы, адамдардың дәрігерлерге деген құрметі артып келеді. Ол медицина саласы қызметкерлерінің кәсібилігіне байланысты қалыптасқан құрмет. Облыста қаншама дәрігер күн сайын адам өміріне араша түсіп, алғысқа кенеліп жатады. Әкімдік тарапынан да дәрігерлердің еңбегі лайықты бағалануда. Күні кешегі кәсіби мереке қарсаңында ғана Алматыдағы аймақтық онкология диспансерінің хирург-дәрігері Естөре Қарғабаев үздік шығып, көлік мінді. Бұл – жетісулық дәрігерлердің ортақ қуанышы, – дейді Алматы облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Бауыржан Ысқақ.
Алматы облысы