Қазақ пен қытай – жер жаралып, су аққалы бері қарай Азияның шығысы мен кіндік бөлігін ортақ жайлап, бірге жасап келе жатқан халықтар. Тарихтың толқыны бірде толып, бірде ортайып, әртүрлі кезеңді бастан өткердік. Бірақ соған қарамастан Қазақстан өз алдына дербес ел атанғанда алғашқы болып тәуелсіздігімізді таныған мемлекеттердің бірі – Қытай Халық Республикасы.
1992 жылы 3 қаңтарда екі ел арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнады. Содан бері қарай екі мемлекет басшылары тату көрші ретінде бүгінгідей ынтымақтастықты қалыптастырды. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев тәуелсіздігімізді жариялағаннан бері Қытаймен сенімді серіктестікке ерекше екпін берді.
Бұл кезекті іс-шара – қазіргі Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Мемлекет басшысы ретінде Қытайға жасап отырған алғашқы сапары. Қытай билігі Президентті өте жоғары деңгейде қарсы алды. Мұның өзін екі елдің достығының жарқын көрінісі десек, қателеспейміз.
Қазақстан Президенті бұл сапарында баяндамаларын қазақ тілінде жасағанын ерекше атап өткен жөн. Сонымен қатар Президенттің қытай тілін меңгергені, қытайша хат танығаны өзара байланысқа оң әсерін тигізді. Мысалы, Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөзін аудармашылар дұрыс ілесіп аудара алмай жатқан тұстарда ол өзі көмектесіп отырды. Бұған Қытайдың басты бұқаралық ақпарат құралдары ерекше назар аударды.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Қытай Төрағасы Си Цзиньпин бірлескен мәлімдеме жасап, мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты ілгерілетуге, дамытуға тың серпін беретін он шақты маңызды құжатқа қол қойды. Бұл құжатта барлық саланы қамтыды. Аталған келісімдер екі жаққа тек тиімділік әкеледі деп сенемін.
Қытай – ақпараттық технологияларды меңгеру, өндіру жағынан әлемдегі алғашқы ондыққа кіретін мемлекет. «Алыстан арбаламай-ақ жақыннан дорбалап», осы бағытта бірлескен ортақ жобаларды жүзеге асыруға, сөйтіп оң нәтижелерге қол жеткізуге болады. Сондай-ақ аталған келісімдер ғылым мен білімнің дамуына да ықпал етеді деп үміттенемін. Президент айтқандай, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ете отырып, екі елдің ынтымақтастығын одан әрі нығайту өзара дамуға, өркендеуге жол аша береді.
Дүкен МӘСІМХАНҰЛЫ,
қытайтанушы, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Қытайтану институтының директоры